Haberler

'Cumhuriyetin kültür ve sanat devrimi sürdürülmelidir'

Tarih: 10 Mayıs 2007 Kaynak: Cumhuriyet Yazan: Egemen Berköz
Kültür ve Turizm Bakanı'nın İstanbul'daki Atatürk Kültür Merkezi'ni yıkıp yerine daha iyisini yapacaklarını her söyleyişinde ben mimar Özgür Ecevit 'i düşünüyor, onun bu konudaki görüşünü öğrenmek istiyordum. Çünkü bir opera, bir tiyatro, bir de kongre yapısından oluşan Ankara Atatürk Kongre ve Kültür Merkezi için açılan yarışmayı kazanan mimardı Özgür Ecevit. Ve eşi mimar Azize Ecevit 'le birlikte hazırladıkları proje 2001'den beri ihaleye çıkarılmayı beklerken, Kültür ve Turizm Bakanlığı ile Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığı, yeri yasayla ayrılan projeyi iptal ettirmeye uğraşıyorlardı.

Sonunda, Sanat Fuarı için Ankara'ya gittiğimde, gazetemizin Ankara ekinin yazarı ve ÇAĞSAV Başkanı Şefik Kahramankaptan 'ın aracılığıyla bu söyleşiyi yaptım. Şefik Bey neden görüşmek istediğimi söylediği için, Sayın Ecevit bir de dosya hazırlamıştı. İlk sorum şu oldu:

Atatürk'ün Yaptırdığı İlk Opera Proje Rafa Kaldırıldı
- Sizinle hem bekleyen projeniz, hem de İstanbul AKM'nin yıkılması konusunda konuşalım istiyorum. Ama önce Ankara Atatürk Kongre ve Kültür Merkezi projenizin öyküsünü en baştan anlatır mısınız?

Özgür Ecevit - Büyük Atatürk bir toplumun değişmesinin göstergesinin sanat olduğunu kavramış ender liderlerden biridir. 1923 - 1938 arasındaki 15 yılda ülkemizde sanat konusunda inanılmaz gelişmeler gerçekleştirilmiştir. 1937'de Atatürk'ün emriyle tanınmış Alman mimarı Bruno Taut 'a Ankara için 1500 kişilik bir opera projesi çizdirildiğini biliyoruz. Ancak, Atatürk'ün ölümünden sonra bu proje rafa kaldırılmış ve bugüne kadar başka amaçlı yapılarda sanat yapılmaya çalışılmıştır. Bunun iki istisnası, yapımı çeyrek yüzyılı bulmuş da olsa, İstanbul Atatürk Kültür Merkezi ile Ankara'daki Türk Ocağı (Resim Heykel Müzesi) salonudur. Atatürk zamanında yapılmış, ' Özsoy' orada oynanmıştır.

1980'de çıkarılan 2302 sayılı, Ankara'da Atatürk Kültür Merkezi kurulması hakkındaki yasa Atatürk'ün kültür ve sanat devriminin devamı sayılabilecek tek yasadır. Bu yasa cumhurbaşkanı başkanlığındaki bir milli komite tarafından yürütülecekti. 1995'te yasa gereği Ankara Kongre ve Kültür Merkezi yarışması açıldı, bu yarışmaya katılan 46 proje arasından bizim projemiz birinci ödüle değer görüldü. Ardından, uluslararası bir ekiple yürütülen uygulama ve ayrıntı projeleri de 1998'de başlanıp 2001'de bitirildi. Örneğin, akustik danışmanlığını Sydney Operası'nın akustik danışmanı Mr. Jordan , teknik danışmanlığını ise Finlandiya Milli Operası'nı gerçekleştiren ekip yapmıştı.

- Peki, Sayın Ecevit, böyle yarışma kazanmış, uzmanlarca hazırlanmış bir proje hazırken ve Ankara'nın gerçek bir opera yapısına gereksinimi de açıkken, yapım çalışmaları neden başlatılmıyor sizce?

Ecevit:  Önce, 2001 krizi ve iktidar değişimi nedeniyle ihale yapılamadı. Sonra da, Kültür ve Turizm Bakanlığı ile Büyükşehir Belediyesi bu projeyi iptal ettirmek için büyük çabalar harcadılar, çeşitli alternatif projeler ürettiler. Son olarak da, Genelkurmay Başkanlığı ile bir protokol imzalayarak hipodrom alanında Türk Tarih ve Kültür Parkı yapılması için ön proje yaptırdılar. Bu parkta Türk Silahlı Kuvvetleri'nin Orta Asya'dan bugüne kadar tarihi ile Kurtuluş Savaşı'nın temsil edilmesi planlanmakta. Bu parkın yapım maliyeti olan 150 milyon doların Ankara Büyükşehir Belediyesi ile Kültür Bakanlığı'nca, projenin Milli Komite'ce onaylanmasının ise Genelkurmay Başkanlığı'nca sağlanması kararlaştırılmış durumda. Son Milli Komite toplantısında Sayın Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer 'in ısrarı üzerine Ankara Atatürk Kongre ve Kültür Merkezi'nin yasayla belirlenen yerinde yapılmasına, içinde Atatürk Müzesi ile sergi ve eğitim salonları olan AKM yapısının yıkılmasına karar verildi. Özetle, Ankara Atatürk Kongre ve Kültür Merkezi'nin geleceği de yeni cumhurbaşkanına bağlı.

- İstanbul AKM konusunda ne düşünüyorsunuz? Bir mimar olarak, AKM'yi nasıl değerlendiriyorsunuz, önce onu öğrenmek isterdim. Örneğin, mimari değeri ve özelliği konusunda herkes başka bir şey söylüyor. Bu konuda sizin görüşünüz nedir?

Ecevit - İstanbul AKM ülkemizde opera olarak projelendirilen ve uluslararası ölçütlere uygun sahnesi olan tek yapıdır. Bu yapının yıkılmasıyla ülkemizdeki tek gerçek opera binası yok edilmiş olacaktır. Bu yapının uluslararası teknik literatürde yeri vardır ve Sayın Hayati Tabanlıoğlu 'nun gerçekleştirdiği, mimari nitelikleri yüksek, ama bakımsız bırakılmış bir yapıdır. Yıkılmasını anlamak olası değildir. Çağdaş uygarlık düzeyine ulaşmış ülkelerde, operalar, temeline kadar yansa bile yeniden aynen yapılmaktadır. Örnek; Venedik La Fenice Operası, Milano La Scala. Bolşoy Operası da İstanbul AKM'den çok daha yıpranmış olmasına rağmen, 250 milyon dolar harcanarak aynen yenilenmesi için projeler yapılmaktadır. Özetle, AKM'nin yıkılması yerine, yenilenmesi ve teknik donanımının son teknolojiye uygun olarak değiştirilmesi yeterlidir. Ayrıca, Kültür Bakanlığı'nın bütçesi uygunsa İstanbul için ikinci bir opera yapısının planlanması zamanı gelmiştir. Dünyadaki bütün gerçek kültür başkentlerinde birden çok opera yapısı bulunmaktadır.

- Diyelim ki, Kültür ve Turizm Bakanlığı kimseyi dinlemedi, inadını sürdürdü. Yıkılıp yeniden yapılması, en hızlı ne kadar sürebilir? İstanbul Devlet Opera ve Balesi'nin başka salonu yok. Tiyatro da bir anlamda salonsuz kalacak. Çünkü, AKM'de büyük salonun dışında, oda tiyatrosu ve Aziz Nesin Sahnesi de var. Taksim Sahnesi'nin olduğu yapı da gitti gidiyor.

Ecevit - AKM'nin bugünkü haline getirilmesi 25 yıl sürmüştür. Ankara Kongre ve Kültür Merkezi'nin yarışmasını 1995'te kazandık. Geçen 12 yılda henüz temeli bile atılmadı. Burada dikkat edilmesi gereken nokta şu: Ankara AKM opera bale bölümünün inşaat keşfi 80 milyon dolar olmasına rağmen, Kültür Bakanlığı (ödenek yokluğu nedeniyle) bu yapıya başlayamazken, çok daha masraflı olan İstanbul AKM yapısını nasıl yaptıracaktır? Veya yaptıracak mıdır?

- Kimileri de, Kültür Bakanlığı AKM'yi yıkıp yeniden yapacaksa, önce projesini kamuoyuna sunması; bir de Devlet Opera, Bale ve Tiyatrosu'nun gösterilerini nerede sürdüreceğini söylemesi gere kmez mi, diyor...

Ecevit - Kanımca, bu sorunun kesinlikle sorulmaması gerekir, çünkü AKM gibi bir kültür merkezinin yıkılması çağdaş uygarlık düzeyinde bir ülkede düşünülmemelidir bile. Olanı yıkmak değil, İstanbul'a ikinci bir opera yapısının yapılması için proje hazırlanması çok yerinde olacaktır. İstanbul ve Ankara AKM gibi kültür yapıları konusunda karar vermeden önce, Atatürk aramızda olsa nasıl karar verirdi sorusunu kendimize sormamız en doğru yoldur. Büyük Atatürk'ün başlattığı kültür ve sanat devrimi sürdürülmelidir. Bunun, ülkemizin ilerlemesi için vazgeçilmez olduğu anlaşılmalıdır. Özetle, Cumhuriyet kültürünün değerlerine sahip çıkmamız gerekir.

Yarışmalarla var olan mimarlık bürosu
Özgür Ecevit, Münih Teknik Üniversitesi'nde mimarlık okudu. Öğrencilik yıllarında Hamburg ve Mannheim operalarının mimarı Prof. Gerhardt Weber 'in atölyesinde çalıştı. 1965'te Dipl. Ing. unvanıyla üniversiteyi bitirdi. Viyana'da mimar, Türkiye'de öğretim görevlisi, Münih'te mimarlık bürosu şefi olarak çalıştıktan sonra, 1978'de Ankara'da kendi bürosunu kurdu. Bugüne kadar gerçekleştirdiği işlerin büyük bölümünü yarışmayla aldı. Birincilik ödülü kazandığı ve uygulanan işlerinin başlıcaları TC Devlet Mezarlığı, ASKİ Genel Müdürlük Kompleksi, Batıkent Kent Merkezi Konutları, Yapı Kredi ­ Koray Demetkent Sitesi'dir. Devlet Tiyatroları Akün Sahnesi son işlerinden biridir. Eşi Mimar Azize Ecevit ile birlikte kazandıkları ve ülkemizde yarışmaya çıkarılan en büyük (120.000 m2) projelerden biri olan Ankara Atatürk Kongre ve Kültür Merkezi projesi ise 2001'den beri kültür ve sanata değer veren bir yönetimin ilgisini bekliyor.
Takip
YorumlarYorum Sayısı: Henüz hiç yorum yapılmamışBütün yorumları forumda okuyun!
Bütün yorumları forumda okuyun!
Takvim
<<Haziran 2011>>
Pzt Sal Çar Per Cum Cmt Paz
    1 2 3 4 5
6 7 8 9 10 11 12
13 14 15 16 17 18 19
20 21 22 23 24 25 26
27 28 29 30      
Haber Bölümleri
Haber Kategorileri
Yayınlanan haberlere günlük olarak yukarıdaki takvimden, haberlerin kategorilerine ise aşağıdaki listeden ulaşabilirsiniz.