Francesco D'Andria, Denizli'ye ayak bastığında 30 yaşında bir arkeologdu. Tam 34 yıldır Pamukkale'deki antik kent Hierapolis'i kazıyor. O ordinaryus profesörlüğe yükselirken, Hierapolis de sütun sütun gün ışığına çıkıyor.
İtalyan Ord. Prof. Francesco D'Andria, Denizli'ye ilk geldiğinde 30 yaşındaydı. Şimdi 64 yaşında, tam 34 yıldır Pamukkale'deki antik kent Hierapolis'i kazıyor...
Denizli'deki Pamukkale, travertenleriyle ünlü. Ancak yanında şimdilik travertenleri kadar ilgi çekmese de yüzyıllar öncesinden gelen bir antik kent yavaş yavaş gün ışığına çıkıyor: Hierapolis... Bu bölge İtalya'daki yedi ayrı üniversiteden 70 kişilik bir ekip tarafından kazılıyor. Kazı heyetinin başkanı, Ord. Prof. Francesco D'Andria. 50 yıldır devam eden çalışmalarda çok değerli 30'a yakın tarihi bina ortaya çıkarılmış. Bir tarih günışığına çıkarılırken, bu heyecanlı anların en yakın tanığı D'Andria. Ünlü bilim adamı, "Çok önemli ve değerli buluntular ortaya çıktı. Yıllardır kazı ve restorasyon çalışması yapıyoruz. Hierapolis'e ilk kez 30 yaşında geldim. Şimdi 64 yaşındayım ve hâlâ kazmaya devam ediyorum. Kentin tarihi zenginliğini meydana çıkarmak için her sene bu organizasyonu yapmaya devam ediyoruz" diyor.
Yüzde 30'u çıkarıldı
Antik kentin büyük kısmı halen yeraltında. D'Andria bu yüzden çalışmalara ara vermeksizin devam etme kararında:
"Hierapolis, bütün dünyada tanınan çok ünlü bir antik kent. Özellikle travertenler turistlerin çok ilgisini çekiyor. İtalyan heyeti olarak 50 yıldır çalışıyoruz ama iş burada bitmedi. Çünkü Hierapolis gerçekten çok büyük bir antik kent. Geldiğimiz aşamada antik kentin sadece yüzde 30'luk kısmı tamamlandı. Yüzde 70'lik bölümü tamamlamak belki 100 yıl sürebilir. Çünkü gerçekten çok büyük."
Hierapolis'te sürdürülen kazı çalışmalarının en önemli buluntusu olan yaklaşık 10 bin kişilik antik tiyatronun restorasyon çalışmaları sürüyor. D'andria bu çalışmaya çok önem veriyor:
"Önümüzdeki sene antik tiyatronun sahnesindeki mermer cepheyi restore etmek istiyoruz. Restorasyon tamamlandığında antik tiyatro Türkiye'deki en önemli ve güzel tiyatro olacak. Çünkü tiyatronun dekorasyonunda kullanılan mermer parçaların yüzde 90'ı sağlam. Bu tiyatroyu Aspendos ve diğer önemli tiyatrolar gibi yapacağız."
Kazı çalışmalarında bu yıl, kentin Güney Kapısı'nda M.S. 7. yüzyılda İmparator Augustus döneminde yapılan gimnazyum ortaya çıkarılmış. D'andria, giminazyumu anlatırken yüzlerce yıl öncesine dönüyor:
"Binanın alınlığında 'Bu gimnazyum, en büyük gimnazyum' yazısı bulunuyor. Gimnazyuma gelen gençler, spor ve edebiyat gibi alanlarda eğitim alıyorlardı. MS 60 yılında meydana gelen depremden etkilenmiş olması muhtemel; sütunların tamamı devrilmiş. Ama buradaki en önemli şey depremden sonra tüm parçaların parçalanmadan yerli yerinde kalmış olması. Bu nedenle restorasyon daha kolay olacak. Önümüzdeki iki ayda bu kazı alanında çok önemli buluntular çıkacağından eminim. Kazı ve restorasyon tamamlandığında, Hierapolis'i ziyaret etmek için Güney Kapısı'ndan gelecek olanlara girişte çok önemli bir binayı göstereceğiz."
Halkla birlikte kutlama
D'andria, kazı çalışmalarının 50. yıldönümü dolayısıyla önümüzdeki aylarda antik kentte bir organizasyon da planlıyor. 2007 kazı çalışmaları sona erdiğinde tüm Denizli halkı kutlama için antik kente davet edilecek.