Burdur’da yaklaşık 2 bin 100 metre uzunluğundaki İnsuyu Mağarası’nın 600 metresi ziyarete açıldı. Mağaranın ziyarete açılmasıyla, insan elinin değdiği ve teknolojik ihtiyaçlarla donatılan mağarada tahribatlar başladı. Mağaradaki tahribatla ilgili olarak, Burdur Valiliği İl Özel İdaresi’nde çalışan Jeoloji Mühendisi Tamer Kutman, bir rapor hazırladı. Kutman hazırladığı raporda, yaptığı incelemeler sonucu, mağarada oluşan tahribatın boyutlarına ve çözümüne ilişkin olarak pek çok noktaya dikkat çekti. Kutman, raporda günde yaklaşık 500 kişinin ziyaret ettiği mağaranın, hiç olmazsa bir süreliğine ziyarete kapatılmasını da önerdi. Raporunda, mağaradaki elektrik hatlarının çoğunun yerde, doğal yapıyı bozacak şekilde etrafa yayılmış demetler görüntüsünde olduğuna işaret eden Kutman, kabloların neme ve diğer dış etkenlere açık olduğuna dikkati çekti. Kullanılan aydınlatma elemanlarının elektrik sarfiyatının çok fazla olduğunu da ifade eden Kutman, aydınlatma elemanlarının mağara içine yüksek oranda ısı verdiğini, özellikle büyük projektörlerin beyaz ışık yayarak, mağara içinde yosun oluşturup, doğal yapıyı bozduğunu bildirdi. Mağara içinde yapılan müzik ve tanıtım yayınının, Büyük Göl’de damlaların göl üzerine düşerek oluşturdukları ve mağaranın akustiğiyle birleşince dinlemeye doyum olmayan damla seslerini örttüğünü de vurgulayan Kutman, “Özellikle Büyük Göl’de sağlanacak sessizlik, bu güzelliğin ziyaretçilere verilmesini sağlayacak” dedi. Kutman, mağara içinde kullanılan lambaların, gizlenmedikleri ve görünüşü olumsuz etkilediklerinin gözlendiğine de yer verdiği raporunda, mağara yeterince aydınlatılmadığı için, ziyaretçilerin mağaranın karanlıkta kalan bir çok kısmı görmekten mahrum kaldıklarına değindi.
Kayalar Harekete Geçebilir
Raporunda, mağarada az da olsa hala aktivite devam ettiğinden, içerideki bazı büyük blokların, tavan akması neticesinde harekete geçme ve göçme tehlikesine de işaret eden Kutman, “Özellikle Büyük Oda kısmına, etraftaki malzemelerden yararlanılarak inşa edilecek doğal özellikli bir bölmeyle, tavan akıntısı Büyük Göl’e yönlendirilebilir. Böylece kayaların tetiklenmesi olasılığı da ortadan kalkmış olur” görüşüne yer verdi. Kutman, mağara dışındaki sondaj kuyularından, tarlaların sulanabilmesi amacıyla fazla miktarda su çekilmesi ve kuraklığın etkisiyle mağara içindeki göllerin sayısının azaldığını da bildirdi. Kalan son iki gölün su seviyelerinin de azaldığına değinen Kutman, raporunda şu bilgilere yer verdi: “Tüm bu etkilere mağara içindeki hava akımı ve elektrik tesisatından kaynaklanan sıcaklığı da eklersek, mağara ciddi bir nem kaybına uğramış ve özelliğini kaybetmiştir. Yapılacak yapay şelaleler ve su pompalamak suretiyle mağaradaki nem oranı arttırılmalıdır. Ayrıca, orijinal adı Sütunlu Göl olan Dilek Gölü’ne atılan bozuk paralar da mağaranın doğal görüntüsünü bozmaktadır. Mağaranın dış ve iç görünümüyle ilgili bazı girişimcilerce hazırlanmış olan ciddi projelerin, Maden Tetkik Arama (MTA) Genel Müdürlüğü’nün uygun görüşü, Antalya Kültür ve Tabiat Varlıkları Koruma Kurulu’nun olumlu tutumu sonucunda değerlendirilmesinde fayda olabilir. Mağara günümüz teknolojisine uygun şekilde aydınlatılırsa problemlerin büyük kısmı ortadan kalkacaktır” dedi.
Kutman, MTA ve Kültür ve Tabiat Varlıkları Koruma Kurulu uzmanlarının mağarada ayrıca inceleme yapıp, sorunları tespit etmesini de önerdi.