Haberler

Delos

Tarih: 10 Ekim 2007 Kaynak: Birgün Yazan: Kürşad Kahramanoğlu
Sizlere çok eski bir şehirden yazıyorum. Tanrıların babası Zeus'un erkek güzelliğini ispat etmek için yarattığı Apollo'nun ışık şehri, Delos'tan. Işık ve yakışıklılık tanrısı Apollo ve kız kardeşi Artemis bu küçücük adada anneleri Leto tarafından gizlice dünyaya getirildiler. Gizlice çünkü her ikiside Zeus'un Leto ile yaşadığı gizli bir aşk sonunda ortaya çıkmışlardı. Duruma çok sinirlenen Zeus'un karısı tanrıça Hera Letos'a doğuracak yer bulabilmeyi yasaklamış. Karısından çekinmesine rağmen Zeus rüzgârların ve denizlerin altının efendisi tanrı Posaydın'dan yardım etmesini rica etmiş, o da baş tanrıyı kırmayarak, Leto üzerinde doğum yapsın diye üçlü mızrağını vurduğu gibi Delos'u Siklad Ada Kümesinin ortasında yaratıvermişti!

Bu ada şehir 3500 seneden daha bile eski, altın yıllarını MÖ 700 yıllarında Apollo'ya tapmaya başlayarak yaşamış ama esas gücünü ticaret yaparak kazanmış. Ben ve Brezilyalı iki sendikacı arkadaşım bu ışık içinde boğulmuş adaya epeydir gitmek istiyorduk ama ancak Ekim 2007 başında mümkün oldu. Fevkalade parlak bir günde birkaç şişman lezbiyen ve bir sürü cahil Amerikalı ile birlikte Mykonos'tan bir motora doluştuk ve dup durgun Ege sularında kırk dakikada Delos'a vardık.

Delos insana biraz Efes'teymişsiniz havasını veriyor. Dünyanın en büyük şehirlerinin nüfusu 20,000'i geçmezken Delos'un nüfusu 30,ooo'in üstündeymiş. Dünyanın ilk bankalarını açan ufacık Delos o kadar zengin olup popülerleşmiş ki De-los'ta doğum yapmak ve ölmek yasaklanmış. Bütün mezarlarda yakınlardaki diğer adalara taşınmış ki insanların aile bağı falan kalmasın, sadece ticaret yapmaya, tatile ve eğlenmeye gelsinler diye. Tam ticaret merkezinin karşısına, bugünkü müzenin önüne devrin en muhteşem kerhanesini kondurmuşlar. Girişinde sizleri iki kocaman falik sembolü ayakta karşılıyor.

Bu kadar zenginlik ve hedonist yaşantı ordu ve donanması olmayan bu ada şehrinin halkını düşündürmeye başlamış. Nasıl yapsak ta adanın zenginliklerine göz koyan diğerlerini caydırsak diye? Akıllarına din gelmiş. Klasik Yunancada anlamı "ışık" olan Delos ada şehri bütün bilinen dünyanın en kutsal yeri yapılmaya çalışılmış. Zaten İran'dan, Orta Doğu'dan, Anadolu'dan, Venedik'ten yüksek sayıda göç alan Delos'ta değişik etnik guruplara mahalleri kurma ve yaptıkları üçer beşer katlı evlerinin yanlarına dinlerine göre ibadet edebilecekleri tapınaklarını yapma izinleri verilmiş. Bu bütün Akdeniz'in, Karadeniz'in ve Kızıldeniz'in yani bilinen medeni dünyanın en muhteşem medeniyet örneklerinden biri olmuş. Sakın ha bugünkü Yunanlılarla karıştırılmaya.

Apollo ve Afrodit'in günümüzde ki torunları bu tarihi ve Akdeniz'i fevkalade kullanarak turizmden ciddi paralar kazanıyorlar. Sofia A. Souli* ablamızın yaptığı gibi kuşe kâğıda pahalı kitaplar basarak bir yandan ülkelerini pazarlıyorlar bir yandan da aman ha yanlış anlaşılmayalım korkusundalar: Sofia Ablamıza göre eski Yunan'da ki eşcinsellik ve mesela Safo'nun lezbiyen aşkları öyle fazla abartılacak bir şey değil! Yunanistan'ın müzeleri erkelerin sevişirken resimleri ile dolu, Delos'ta olduğu gibi falik yıllarca tapılmış bir şey, insanın gözüne gözüne giriyor ama bizler sakın ha bu durumdan yanlış sonuçlar çıkarmayalım. Yunanistan'da hele hele modern Yunanistan'da öyle fazla lezbiyenlik, homoseksüellik, hedonizm (bugünkü güncel kullanım dilindeki anlamda) falan yok!

Bunlar mitolojik devirlerde ki artistlerin hayal gücü... Olsa olsa devrin ne kadar hoş görü-lü olduğunu gösterir! Hep söylüyorum ya Klasik zamanlar bir yana, modern dünyada bizimkilerle Yunanlılar arasında fazla bir fark yok! Binlerce yıllık medeniyetten sonra bile köylülüğe dönüş yapmak mümkün oluyor. Daha ilk feminist örneklerden olan, Türklere karşı da savaşmış, Mykonos'un ortasında ufak bir heykeli olan kadın lider Manto Mavroyenous'tan (1796-1848) bahsedecektim ama vuruş hakkım bitti.

Paramız yok, beş kuruş veremeyiz diyen zalim editörler 5000 vuruşu geçince sitem etmeyi iyi biliyorlar! Umarım utanmadan bu canım adaya hem de basının ödediği paralarla gelen gazeteci, Paris Hilton özentisi insanların intiba, söyleşi ve yazılarına bir alternatif olmuştur.

Not: Muhteşem Delos'un sonu nasıl mı geldi, merak mı ediyorsunuz? MÖ 88'de Trabzonlu Mithridates, kardeşim ben kutsal falan anlamam para, para, para deyip Delos'u işgal etmiş ve Roma'ya ait olduğunu düşündüğü her şeyi yakıp yıkıp binlerce Delos'luyu da öldürüp bu şahane medeniyeti yerle bir etmiş!

(*) Bak Sofia A. Souli, "The Love Life of the Ancient Greeks", Michalis Toubis S.A." yayınları.
Takvim
<<Haziran 2011>>
Pzt Sal Çar Per Cum Cmt Paz
    1 2 3 4 5
6 7 8 9 10 11 12
13 14 15 16 17 18 19
20 21 22 23 24 25 26
27 28 29 30      
Haber Bölümleri
Haber Kategorileri
Yayınlanan haberlere günlük olarak yukarıdaki takvimden, haberlerin kategorilerine ise aşağıdaki listeden ulaşabilirsiniz.