İstanbul'da çökmeler oluşmaya başladı

İstanbul'un 115 bin noktasından uydu aracılığıyla alınan görüntüler, kentin belirli bölgelerinde yılda 5-6 santimetreye varan çöküntü olduğunu ortaya koydu.

Aralarında Yeni Camii, Ortaköy Camii gibi binaların da bulunduğu bölgeleri kapsayan çöküntü, özellikle sahil kesiminde ve dere yataklarında odaklanıyor.

Uydudan çekilen fotoğraflarda göze çarpan kırmızı alanlar, İstanbul'un çöküntü bölgelerini simgeliyor. Yerleşim alanlarındaki düşey hareketlerin saptanması amacıyla yürütülen çalışma, çöküntünün hangi bölgelerde odaklandığını milimetrik olarak gözler önüne seriyor.

Boğaziçi Üniversitesi Deprem Araştırma Enstitüsü'nden Prof. Dr. Mustafa Aktar, Haliç'in kenarında Yeni Camii'nin de aralarında bulunduğu birçok noktada çökme olduğunun görüldüğünü belirtiyor.

Küçükçekmece - Tuzla - Sarıyer üçgeninde 1992 - 2002 yılları arasında 115 bin noktadan yapılan ölçümlerin sonuçlarına göre söz konusu çöküntüler yılda 6 santimetreye ulaşıyor.

Görüntüler uydu - radar yöntemiyle yerden 800 kilometre uzaktan çekiliyor. Belirlenen noktalardan düzenli olarak alınan fotoğraflar üzerinde ölçüm yapılıyor. Ölçümlerin sonuçlarına göre çöküntü bölgeleri şöyle:

Yeni Cami'yi de içine alan Eminönü ile Ortaköy Camii ve çevreleri
Karaköy Rıhtım Caddesi üzerindeki binalar
Ayamama Deresi, Harami Dere ve Kurbağalı Dere çevresi
Tarihi Yarımada'da Haliç ve Haliç'e bağlantılı dere yatakları
Kasımpaşa çevresi
Bakırköy - Avcılar arasındaki Küçükçekmece'yi de içine alan sahil şeridi

Yüksek bölgelerde sorun yok
Prof. Dr. Mustafa Aktar, İstanbul'da genellikle yüksek yerlerin zeminin sağlam olduğunu, sorunun daha çok kıyılarda, eski dere yataklarında, bazen de yapay olarak uygulanmış yerlerde olduğunu kaydediyor.

Haliç ve Haramidere gibi noktalardaki çöküntüye büyük ölçüde çevredeki sanayi kuruluşlarının açtığı sondaj kuyuları ve bu kuyulardan çekilen su neden oluyor.

Diğer bölgelerdeki en büyük problem ise zeminin yumuşaklığı. Bu tablo kentin olası depremde en çok etkilenecek alanlarıyla da birebir örtüşüyor. Çöküntünün olduğu alanlar aynı zamanda olası depremde hasarın yoğun olarak beklendiği bölgeler anlamına geliyor.

Türkiye'de bir buçuk yıldan bu yana uygulanan yöntemle bir sonraki aşamada metro ve tüp geçişin bulunduğu güzergah ayrıntılı incelenebilecek ve bu hatlarda bir zemin çökmesi olup olmadığı aydınlığa kavuşacak. Dahası metro kazısının çevrede zemin çökmesine neden olup olmadığı da ortaya konulabilecek.