Dünya incisi İstanbul’daki birçok ecdad yadigârı tarihi eser, merhum başbakanlardan Adnan Menderes’ten sonra ilk defa yoğun bakıma alındı. 1950’li yıllarda geniş kapsamlı bir restorasyondan geçen eserler arasında yer alan Laleli Camii, Beyazıd Hamamı ve Valide Sultan Camii’nde yaklaşık iki yıldır İstanbul Valiliği ile Vakıflar Genel Müdürlüğü hummalı bir çalışma yürütüyor. Şehrin simgelerinden Süleymaniye Camiin’de ise tam 450 yıl sonra kapsamlı bir tamirat başlatıldı. Mimarlık harikası bu eserler eski ihtişamlı günlerine kavuşacağı günleri bekliyor.

Nerede bir cami görse...
Ne zaman eski bir cami görse hemen avuçlarını açıp bir fatiha okuyan Adnan Menderes, restorasyon rüyasını gerçekleştirip eski eserlerin yüzünü güldürmüştü. Her biri harabe ve çöplüğü andıran Sultanahmet, Eyüp ve Fatih’teki Nişanca camilerini tamir ettirmişti. Merhum başbakan, Eyyüp Sultan’da da 147 eserin elden geçirilmesi için bir proje başlatmış, tarihi semti Mekke ve Medine’ye benzetmek için çalışmıştı. Ancak bu çalışmaları Yassıada’da “dini istismar etti” gerekçesiyle karşısına çıkarılmıştı.

Laleli Camii’nin minaresi söküldü
1950’li yıllarda büyük bir restorasyon gören Osmanlı mimarisinin önemli örneklerinden olan Laleli Camii’nde 2 yıldır aralıksız çalışma yürütülüyor. 1760-1763 yılları arasında Sultan III. Mustafa tarafından yaptırılan caminin kubbe ve dış kısımları eski güzelliğine kavuşturulmaya çalışılıyor. Restorasyon kapsamında caminin bir minaresi sökülerek taşlarına numara verildi. Taşlar, minarenin yeri sağlamlaştırıldıktan sonra tekrar yerine konulacak.

‘İsyancı’ların hamamı
Beyazıt’ta yıkılmak üzereyken ayağa kaldırılmaya çalışılan eserlerden biri de tarihi Beyazıd Hamamı... Sultan II. Bayezid tarafından 16. yüzyılda inşa ettirilen 6 kubbeli yapı, İstanbul’un en büyük hamamlarından biri. Lale Devri’ni sona erdiren isyancıların elebaşı Patrona Halil’in tellaklık yaptığı için “Patrona Halil Hamamı” olarak da bilinen hamam, 1920’ye kadar hizmet vermiş daha sonra özel mülkiyete açılarak demir atölyesi olarak kullanılmıştı.

“Valide”nin yadigârı
Sultan II. Muhmud Han’ın eşi ve Sultan Abdülaziz’in annesi olan Pertevniyal Valide Sultan tarafından 1871 yılında yaptırılan Aksaray’daki Valide Sultan Camii, mimarisiyle İstanbul’un göz kamaştıran ibadethanelerinden biri. Menderes döneminde tadilat gören caminin taşları, trafiğin en yoğun olduğu noktada bulunması sebebiyle kararmıştı.

450 yıllık restorasyon
Kanuni Sultan Süleyman Han tarafından Mimar Sinan’a 7 yılda yaptırılan Süleymaniye Camii restorasyon gören eserler arasında. Mimar Sinan’ın “kalfalık eserim” dediği cami, dünya mimarisinin şaheserleri arasında bulunuyor. 450 yıldan bu yana ilk defa bu kadar kapsamlı bir tamirat gören Süleymaniye’nin hemen hemen bütün unsurları elden geçiriliyor.