Her yıl 400 bin kişinin göç ettiği İstanbul'da trafik sorunu her geçen gün büyüyor. Trafik yoğunluğunu azaltmak amacıyla yapılan yol genişletme çalışmaları, otoyol ve köprü gişelerinin ötelenmesi projesi, otobüs duraklarının genişletilmesi önerileri ise yetersiz. Çünkü uzmanlara göre İstanbul'un ulaşım sorununun "göç", "yanlış sanayileşme" ve "plansız yatırım" durdurulmadan çözülmesi mümkün değil. Büyükşehir Belediyesi yetkililerinin noktasal çözüm önerileri ise sorunların artmasına neden oluyor.

Günde 600 yeni aracın kent trafiğine eklendiği, yüzde 3,5'lik nüfus artışının yanı sıra her yıl 400 bin kişinin göç ettiği İstanbul'da trafik sorunu her geçen gün büyüyor. Trafik yoğunluğunu azaltmak amacıyla yapılan yol genişletme çalışmaları, otoyol ve köprü gişelerinin ötelenmesi projesi, otobüs duraklarının genişletilmesi önerileri ise yetersiz. Uzmanlara göre İstanbul'un ulaşım sorununun "göç", "yanlış sanayileşme" ve "plansız yatırım" durdurulmadan çözülmesi mümkün değil. Büyükşehir Belediyesi yetkililerinin noktasal çözüm önerileri ise sorunların artmasına neden oluyor.

Okan Üniversitesi Ulaştırma Lojistik Bölümü Öğretim Üyesi Prof.Dr. Güngör Evren, İstanbul'daki ulaşım sorununun temelinde planlara aykırı büyümenin yattığını belirterek, İstanbul'daki ulaşım planlarına aykırı pek çok projenin uygulandığına da dikkat çekti.

"İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) Başkanı Kadir Topbaş İstanbul Metropoliten Kentsel Tasarım ve Planlama Merkezi'ni (İMP) kurduğu zaman 'Artık bu merkezin onayı olmadan İstanbul'a bir çivi çakılamayacak' dedi. Ancak, planlar yapılmadan projeler hayata geçirildi. Ardından planlarda olmayan projeler yapıldı. Örneğin 3. Köprü ve kavşak projelerinin çoğu planlarda yok. Sadece sıkışıklığın olduğu noktalarda uygulanan plansız projeler sorunları çözülemez hale getiriyor" açıklamasında bulundu.

İstanbul'daki ulaşım sorununun kültürel, ekonomik ve sosyal etkinliklerin bir türevi olarak meydana geldiğini belirten Evren, sorunun İstanbul ölçeğinde değil Türkiye ölçeğinde etkin bir planlamayla çözülebileceğini kaydetti.

Evren, "İstanbul'un üzerinde çok ciddi bir nüfus ve sanayileşme baskısı var. Sürekli göç alan çok dinamik bir kent. Bu noktalar dikkate alınmadan çok aciz bir tavırla çözüm üretilmeye çalışılıyor. İstanbul'da en fazla 16 milyonluk bir nüfus için trafiği rahatlatabilirsiniz. Göçle gelen nüfus artışının durdurulmadığı sürece sorunlar çözülemez" diye konuştu.

E5 kent içi yola dönüştü
Yıldız Teknik Üniversitesi (YTÜ) Şehir ve Bölge Planlama Bölüm Başkanı Prof. Dr. Hüseyin Cengiz, İstanbul'un farklı merkezlerinin birbiriyle bağlantısı olmadığını belirterek, bağlantı eksikliğinin E5 karayoluyla giderilmeye çalışıldığını söyledi.

Plansız yapılaşmaya karşı gerekli denetimlerin yapılmadığının da altını çizen Cengiz, "Belediyelerin ve İstanbul Valiliği'nin kanundan gelen ciddi denetim yetkileri var. Bu yetkiler geçmişte olmadığı gibi bugün de yeterince kullanılmıyor" dedi.

Birleşik Taşımacılık Çalışanları Sendikası (BTS) İstanbul 1 No'lu Şube Başkanı Hasan Pektaş, İstanbul'da trafik sorununun ciddi boyutlara ulaştığına dikkat çekerek, İBB tarafından trafik sorununa çözüm olacağı vaat edilen projelerin amacının rant elde etmek olduğunu kaydetti.

Pektaş şunları söyledi:

"Özellikle 3. köprü projesiyle İstanbul kuzeye doğru genişleyecek. Ancak, yatırım planları birbiriyle koordineli değil. Her proje nereden ne kazanırız mantığıyla yapılıyor. Hepsi birbirinden bağımsızmış gibi hareket ediliyor. İstanbul'un kuzeyinde oturan bir kişi için yeni yol yapılması önemli değil. Kendisi için en kısa yolu tercih edecektir. Bu noktalar önceden planlanmalıdır."

Raylı sisteme yatırım şart
Trafik sorununun çözülmesi için raylı sistemlere yatırımın şart olduğunun altını çizen Pektaş, "Raylı sistemlerin sorunu çözeceği yöneticiler tarafından biliniyor. Ancak, İstanbul'da raylı sistemler yerine 3. köprü ve tekerlekli sistemler için ikinci tüpgeçit yapılmasını gündeme getiriyorlar. Amaç, sorun çözmek değil, yeni rant merkezleri yaratmak" diye konuştu.

İçişleri, Milli Eğitim, Ulaştırma, Bayındırlık ve İskân bakanlıkları aracılığıyla oluşturulan komisyon 2006 yılında İstanbul'un trafik sorununu masaya yatırdı.

Komisyon tarafından oluşturulan taslakta, kent merkezinde yaya bölgelerinin çoğaltılması; araçların hurdaya çıkma yaşı düşürülerek, trafikteki araç sayısının azaltılması; otobüs durakları genişletilerek özel otobüs yolları yapılması; tek bilet uygulamasıyla aktarma saatlerinin arttırılması; taksi, minibüslerin yolcu indirip bindirmelerine kısıtlamalar getirilmesi; belediyelerin yeni otopark alanları yaratmasının zorunlu hale getirilmesi ve yeni yollar için imar çalışmalarının başlatılması önerileri yer almasına karşın öneriler uygulanmadı.

Kazalarda polis beklemeye son
Büyükşehirlerde trafik sıkışıklığını ortadan kaldırmak ve kaza anında oluşan trafik yoğunluğunu azaltmak amacıyla 1 Nisan'dan itibaren maddi hasarlı trafik kazalarında polisin gelmesi beklenmeyecek. Maddi hasarlı kazalarda taraflar, tutanakları doldurup imzaladıktan sonra olay yerinden ayrılabilecekler. Tutanaklar, kaza fotoğraflarıyla birlikte sigorta şirketlerine verilecek ve hasar bedelleri sigorta şirketlerinden alınacak. Taraflar arasında anlaşmazlık olursa eski uygulamada olduğu gibi polis çağrılacak. Bu uygulamayla kaza anında oluşan trafik yoğunluğunun da azaltılması hedefleniyor.

Büyükşehirlerde trafik sıkışıklığını ortadan kaldırmak ve kaza anında oluşan trafik yoğunluğunu azaltmak amacıyla 1 Nisan'dan itibaren maddi hasarlı trafik kazalarında polisin gelmesi beklenmeyecek. Polis halkı bilinçlerdirmek için broşür dağıttı.