Haberler

Ceyhan'a 'rafineri kuşu' kondu, 3 milyona para demiyorlar

Tarih: 17 Nisan 2008 Kaynak: Referans Yazan: Mehmet Nayır
Bakü-Ceyhan-Tiflis petrol boru hattının işlerlik kazanmasıyla birlikte bölgede doğan rafineri ihtiyacı köylülere talih kuşu gibi kondu. 2000'den beri 40 kat artan arazi fiyatları sayesinde Ceyhanlı arazi sahipleri artık birer petrol zengini oldu.

Dev rafineri yatırımlarının adresi olarak gösterilen Ceyhan'daki köylülerin yüzü yaptıkları trilyonluk satışlarla gülüyor. Köylüler, rafineri yatırımı planlayan firmalarla yaptıkları sıkı pazarlıklar sayesinde yıllardır ekip biçtikleri arazileri servete dönüştürdü.

Onlar için artık 2-3 milyon YTL bile kıymet ifade etmiyor. Bundan 9 yıl önce dönümü 2 bin YTL'den alıcı bulan arazileri için şimdi en az 80 bin YTL istiyorlar. İstediklerini de alıyorlar. 81 yaşındaki Celil Kırgız'ın kendi deyimi ile "1.6 milyon" oğlunun verdiği bilgiye göre 3.1 milyon YTL'lik satışı bunun en son örneği. "Daha satacak arazilerim var" diyen Kırgız'ın hemen yan köyündeki Erol Seyhan 3 milyon YTL'lik bir serveti "Bu dönemde para değil" diyerek geri çeviriyor. Seyhan, 60 dönümlük arazisinden 4-5 milyon YTL'lik bir kazancın hayalini kuruyor. Ceyhan'ın Sugözü köyü muhtarı Celil Gırgır ise çevre köylerde dahil olmak üzere şu ana kadar 25 milyon YTL'lik bir satış yapıldığını söylüyor.

Sevinç ve endişe birarada
Gündemdeki rafineri, boru hattı, depolama tesisleri yatırımları ile dünyanın enerji yatırım merkezi olma yolundaki Ceyhan'da arazi fiyatları 2000 yılına göre 40 kat artış gösterdi. Bakü-Tiflis-Ceyhan (BTC) boru hattının devreye girmesi ile dünyanın enerji merkezlerinden biri olma yolunda önemli mesafe kateden Ceyhan, yeni boru hatları ve yatırımlarla hızına hız kattı. Ceyhan'a şu anda günlük ortalama 2 milyon varil petrol akıyor. Samsun-Ceyhan boru hattının tamamlanması ve BTC'nin kapasitesinin artırılması ile 2015'li yıllarda bu rakamın 5 milyona yükselmesi bekleniyor. Büyük petrol potansiyeline rağmen bölgede rafine olmaması nedeniyle enerji şirketleri rafine yatırımları üzerine yoğunlaştı. Şirketler yatırım için bölgeyi karış karış gezerek satın alacak arazi arıyor. Ceyhan bölgesinde rafineri inşasına uygun 10 bin dönümlük arazi olduğu tahmin ediliyor. Bu arazilerin yarısının sahibi ise köylüler. Geri kalanı ise Hazine'nin ve köylülerin zilyetinde.

Zilyet davasını kazanmak zor
Delta Petrol Ürünleri Ticaret'in bölgedeki 100 milyon dolarlık akaryakıt deposu yatırımını yerinde görmek için gittiğimiz Ceyhan'da köylerdeki hareketliliği ve heyecanı görme fırsatını da yakaladık. Köy kahvehanelerinin en önemli konusu yapılan arazi satışları ve kazanılan paralar. Hergün gazete ve televizyonlardan enerji haberlerini takip edip köy kahvesinde bu bilgileri birbirleri ile paylaşan köylüler pazarlıkları ise büyük bir gizlilik içinde yapıyor. Konu ile o kadar ilgililer ki satış sürecindeki hukuksal bilgilere bile sahipler. İntifa, ariyet, tapu sicili, kamulaştırma sohbetlerinin baş konusu. Köy kahvesinde tanıştığımız köylüler "Gözümüz açık. Ne olup bitiyor an be an takip ediyoruzki bölgede arazi arayan mühendislerle sıkı pazarlık yapalım" diyor. Köylüler her gün farklı şirket temsilcileri tarafından kapılarının çalındığını söylüyor.

45 bin YTL'lik otomobil aldı
Yaptıkları yüksek kazanç bir taraftan köylülerin yüzlerini güldürürken diğer taraftan bir tedirginlik de yaratmış. Tıpkı Milli Piyango'dan ikramiye kazanan şanslılar gibi onlarda konuşmaktan çekiniyorlar. Bu nedenle de yaşam standartlarında da keskin bir değişim yapmadıkları dikkat çekiyor. Yaptıkları harcamalar da bu nedenle çok yüksek değil. 1.6 milyon YTL'lik servetin sahibi Celil Kırgız bile henüz paraya tam olarak dokunmamış. Sadece kendisine markasını bile hatırlamadığı 45 bin YTL'lik bir otomobil almış.

"Arazilerimin bir kısmını 1999 yılında bölgede yatırım yapan İsdemir'e dönümü 2 bin YTL'den satmıştım" diyen Sugözü köyünden Musa Başak ise şimdi zilyeti altında bulunan 20 dönüm arazinin satışı ile ilgili hayaller kuruyor. Ama öncelikle bu araziler için hukuk savaşını kazanması gerekiyor. Başak, "Rafine yatırımlarının gündemde olmadığı dönemde zilyet davalarını çok rahat kazanırdık. Ama şimdi iş zorlaştı. Benim davalarım 2004 yılından beri sürüyor. Şu anda temyizde" diyor.
Kızıl arazi en gözde
Bölgenin kıymete binmesi ise köylülerin yükselttiği arazi fiyatları firmaları farklı alternatifler aramaya da yöneltmiş durumda. Bölgede deniz kenarında, limana çok yakın bir konumda olan yaklaşık 3 bin 500 metrekarelik Devlet Demiryolları'nın arazisi rafine yatırımı için en uygun yer olarak gösteriliyor. Bölgede Kızıl arazi olarak tanımlanan araziyi 2005 yılında Kızıltepeli Mehmet Öz'ün sahip olduğu Kızıl şirketler grubu Devlet Demiryolları'ndan ihaleyle aldı. Ancak ihale grubun Barzani ile ticari ilişkisi nedeniyle iptal edildi.

Habbab, Akdeniz'in en büyük deposunu kurdu
Delta Petrolcülük, 20 yıldır bulunduğu bölgedeki son olarak 100 milyon dolarlık bir yatırımı hayata geçirdi. Akdeniz'in en büyük deposunu kurduklarını belirten Delta Petrolcülük Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Habbab, "2008 yılında 650 bin ton 2010 yılında da 1 milyon ton akaryakıt depolama hacmine sahip olacak tesis için 100 milyon dolar harcadık. 45 milyon doları IFC kredisi, geri kalan kısmı kendi kaynakları ile gerçekleşen proje sonuçlandığında, Türkiye, Akdeniz'in en büyük bağımsız petrol ürünleri depolama terminaline sahip olacağız" dedi. Delta Petrol bu yatırımla, 300 bin ton olan mevcut depolama kapasitesini, 2008'in ikinci yarısında 650 bin tona çıkaracak.

İstihdam da artacak
Habbab, bu yatırımla Ceyhan'daki akaryakıt ticaret hacminin 23 katına kadar çıkacağını belirtti. Bununla doğru orantılı olarak istihdamında artacağını belirten Habbab, "Ceyhan'ın enerji merkezi olması yönünde büyük inanç içindeyiz. 2012 de bu bölgeye 300 milyon ton petrol akacak. Ceyhan'ın geleceği çok parlak" dedi. Ceyhan bölgesi için iki rafinerinin yeterli olacağını düşündüğünü söyleyen Habbab 'Bu bölge en fazla iki rafine kaldırır. Sonrasına lüzum yok. Petrolü nereden bulacaklar" dedi. Rafine yatırımları için köylü arazisinin yeterli olmadığına değinen Habbab devletin arazi tahsis etmesi gerektiğini söyledi.
Takvim
<<Haziran 2011>>
Pzt Sal Çar Per Cum Cmt Paz
    1 2 3 4 5
6 7 8 9 10 11 12
13 14 15 16 17 18 19
20 21 22 23 24 25 26
27 28 29 30      
Haber Bölümleri
Haber Kategorileri
Yayınlanan haberlere günlük olarak yukarıdaki takvimden, haberlerin kategorilerine ise aşağıdaki listeden ulaşabilirsiniz.