Türkiye karayollarının ve şehir içi yollarının hali hepimizin malumu. Çukurlar, çatlaklar, çökmeler, yamalar trafiğin vazgeçilmezleri arasında. Bu durumu kaderimiz olduğunu kabullenmiş durumdayız.
Oysa bir yandan da sürekli yol yapılıyor, genişletiliyor, yenileniyor. Hele seçim dönemlerinde her sokağa yeniden asfalt dökülüyor. Önümüzde bir yerel seçim var, belediyeler hummalı bir yol yenileme çalışmasının hazırlıklarına başlamışlardır bile.
Avrupa’da bir asfalt yol 3 yılda bir yenilenirken Türkiye’de yeni yapılan bir yol en fazla 1.5 yıl dayanıyor. Nedeni ise mühendislik çalışmasının yeteri kadar iyi yapılmaması. Türkiye, 2007 yılında 20 milyon tona yaklaşan asfalt kullandı, bunun rakamsal büyüklüğü ise yaklaşık 3.750 milyon YTL. Bu rakam ile Avrupa’da ön sıralarda yer alan Türkiye’yi 40-50 milyon tonla İspanya, İtalya, Almanya gibi ülkeler izliyor.
Daha yapılacak çok yol var
Asfaltın içeriğini oluşturan ve ona en büyük katma değeri sağlayan madde petrolden elde edilen zift, bir diğer ise bitüm adı verilen bir madde. Türkiye, her ikisini de ithal etmek zorunda. Bu da oldukça ciddi bir yük. Hele var olan karayollarının verimli kullanılamama nedeniyle sürekli yenilenmesi gerektiği düşünülürse ülke ekonomisine getireceği yük her geçen yıl artıyor.
Yükü artıracak bir diğer neden ise Türkiye’deki birçok yolun hâlâ asfaltlanmayı bekliyor olması. Asfalt Müteahhitleri Derneği’nin verilerine göre Türkiye’deki devlet yolu, il yolu, otoyolların sadece 9 bin 636, sadece yüzeyi kaplı yolların toplamı ise 50 bin kilometrenin biraz üzerinde. Türkiye’nin yüzölçümü düşünüldüğünde Anadolu’da ilçe yolları ve neredeyse köy yollarının tümü asfaltlanmayı bekliyor. Yani daha yapılacak yüz binlerce kilometre yol var.
Asfaltta da geri dönüşüm başladı
Her türlü maddeyi dönüştürmeyi başaran Batılı şirketler asfaltta da geri dönüşüm sürecini uzun bir süredir kullanıyor. Dünyanın en büyük asfalt makineleri üreten Alman Bennigghoven adlı şirketin Türkiye temsilcisi Tekno İnşaat Makinaları’nın Yönetim Kurulu Başkanı Altay Coşkunoğlu, Türkiye’de geri dönüşümlü asfalt kullanımının yüzde 1’e bile ulaşmadığını söylüyor.
“Yenilenecek yollardan kazınan asfalt çöpe gidiyor” diyen Coşkunoğlu, Avrupalı ülkelerin bu asfaltı ekonomiye yeniden kazandırdığını söylüyor. Asfaltın içindeki petrol ürünlerinin çevreye çok büyük zararı olduğunu ve doğadan uzun süre silinmediğini belirten Coşkunoğlu, geri dönüşüm ile hem çevrenin hem de ülke kasasının korunduğunu belirtiyor. Yıpranmış yoldan elde edilen asfaltın bir kısmının yeni yapılanın içine konulduğunu ve bu döngünün sonsuza kadar sürebileceğini anlatan Coşkunoğlu, “Böylece maliyetlerde en az yüzde 25’lik bir azalma yaşanıyor. Bu teknolojiye yatırım yapan bir asfalt üreticisi de dört yılda maliyetini karşılıyor” diyor.
Duble yollar kalitesiz
Coşkunoğlu, Türkiye’de ilk kez geri dönüşümlü asfaltı şu anda Sakarya’da Ankara-İstanbul karayolunun yenileme çalışmalarında kullanıldığını söyledi.
Kendilerinin geri dönüşüm yönteminin kullanılması için sürekli eğitim çalışmaları yaptığını ve en büyük alıcı devlet ile belediyeler olduğu için bu kurumlara özel önem verdiğini belirten Coşkunoğlu, özellikle belediyelerin yaptığı yollar ve duble yollardan şikayetçi.
Duble yollarda sıcak asfalt kullanılmadığını sadece yüzeysel kaplama yapıldığını vurgulayan Coşkunoğlu, “Yani kazalara neden olan mıcır kullanılıyor. Belli bir süre sonra gevşeme başlıyor. Hükümet de daha ucuz olsun diye yaptığının yanlış olduğunu gördü ve duble yolların üzerleri sıcak asfaltla kaplanıyor” diyor.