Hoşap Kalesi’ni ilginç kılan en önemli özelliklerinden biri tarihi kapısı. Halen kullanılan 365 yıllık kapı, 4 metre yüksekliğinde ve 5 santim kalınlığında. Kale, bu kapı sayesinde ayakta kalabildi.
Van’ın Gürpınar ilçesine bağlı Güzelsu köyünde 1643 yılında Mahmudi aşiretinden Sarı Süleyman Bey tarafından Urartu kalesi temelleri üzerine inşa ettirilen Hoşap Kalesi’nde geçen yıl başlatılan kazı çalışmaları, bu yıl da devam ediyor. Yüzüncü Yıl Üniversitesi (YYÜ) Fen Edebiyat Fakültesi Sanat Tarihi Bölümü Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Mehmet Top başkanlığında sürdürülen kazı çalışmalarına 20 öğrenci, 10 işçi katılıyor. 10 yıllık bir proje kapsamında yürütülen çalışmalar bittikten sonra tarihî kale turizme kazandırılacak.
Kazı çalışmalarını kazma kürek ve el arabasıyla birlikte teknolojik cihazların kullanımı ile de sürdürdüklerini açıklayan Dr. Mehmet Top, “arkeojeofizik” yöntemi ile toprak altını görüntüleyerek adeta kalenin röntgeninin çekildiğini dile getirdi. Mehmet Top, toprak dokunun altında nelerin olup olmadığını araştırdıklarını ve bu kapsamda başlattıkları çalışmalarla zemin ile toprak arasında hangi mekanların olduğunun belirleneceğini vurgulayarak kaledeki kazıların üst düzey teknik yöntemler ile yapıldığını belirtti.