Amerika'da başlayıp bütün dünya ülkelerinde etkili olan küresel kriz başta ücretli çalışanlar olmak üzere toplumun bütün kesimlerini olumsuz etkilemeye devam ediyor. Krizin etkisiyle bazı çalışanlar işlerini kaybederken bazıları ise ya maaşlarını düzenli alamıyor ya da ücretlerde yapılan indirimleri kabul etmek zorunda kalıyor.

Gelirdeki düşüşün en çok etkilediği kesimlerin başında da Toplu Konut İdaresi (TOKİ)'nden taksitle ev alanlar geliyor. Krizin kendilerini zora soktuğunu ileri süren ev sahipleri, Konut İdaresi'nden, ekonomide düzelme başlayıncaya kadar 2 veya 3 ay da olsa taksit ödemelerinde esneklik getirmesini istiyor. TOKİ'ye göre ise bu konuda İdare'nin yapabileceği fazla bir şey yok. Çözüm için hükümetin kararı gerekiyor. Son yıllarda ekonomide yaşanan iyileşmeye paralel ciddi bir konut hamlesi başlatan TOKİ, binlerce insanı ev sahibi yaptı. Orta ve alt gelir grubuna yaptığı taksitli satışlarla öne çıkan İdare, 2003-2009 yılları arasında 81 ilde 351 bin konut inşa etti. Sözleşme gereği bankalar üzerinden tahsilat yapan Toplu Konut İdaresi, taksitlerini düzenli ödemeyen hak sahipleriyle ilgili yasal süreç başlatıyor.

Ağustos 2008'den itibaren dünyada baş gösteren finansal krizin Türkiye'de etkisini göstermesi, sanayide üretimin durması ve binlerce insanın işsiz kalmasına neden oldu. TOKİ'den ev alan vatandaşlar, taksit ödemelerinde zorlanıyor. Zaman'a sorunlarını ileten ev sahipleri, kriz durumu dikkate alınarak aylık taksitlerin ertelenmesini istiyor.

TOKİ'den konut alan alt ve orta gelir grubu hak sahipleri, "Son aylarda krizden ciddi olarak etkileniyoruz. Çalıştığımız yerlerde işten çıkarmalar oluyor, maaşlar düzenli ödenemiyor veya düşürülüyor. Ayrıca, ekonomik krizle çok ciddi zamlar oldu, bu durum bütçemizi bozdu. Dolayısıyla aldığımız evlerin aylık taksitlerini ödemede zorlanıyoruz." taleplerinde bulunuyor. Konut sahiplerinin İdare ile yaptığı sözleşmeye göre taksitler 2-3 ay aksatılınca yasal süreç başlıyor. Alınan evlerin genelde merkezi sistem ısıtma olduğunu, aidatlarla birlikte diğer giderler birleşince büyük meblağ oluştuğunu ifade eden ev sahipleri, "Dairelerde kombi sistemine geçilse, herkes yaktığı ölçüde ödeme yapar. Bazen yakmayız, az yakarız, evde olmayınca hiç yakmayız. Ama merkezi sistemde yak-yakma aylık vermek zorundasınız. Bina aidatları da fazla. Bu taleplerimizi anlayışla karşılayıp, ekonomideki duraklama da dikkate alınarak iyileştirme istiyoruz." şeklinde konuşuyorlar. TOKİ'den alınan bilgiye göre, gazetemize yapılan taleplerin benzerleri İdare'ye de ulaşıyor. Fakat, taksitlerin ertelenmesi konusu için hükümetin bir karar alması gerekiyor. Çünkü İdare de yaptığı tahsilata göre başta müteahhitler olmak üzere diğer ödemelerini yapıyor. Aidatlar konusunda ise yapılacak bir şey yok, herkesin ortak harcamaları ödemesi gerekiyor.

TOKİ, 6 yılda 351 bin konut yaptı
- Orta gelir grubu 166.702
- Alt gelir-yoksul 82.399
- Gecekondu dönüşümü 37.142
- Afet konutu 8.506
- Tarımköy kapsamında* 3.472
- Üst gelir grubu** 52.944
Toplam 351.165

*31 köyde **Kaynak geliştirme projesi
Kaynak: TOKİ, Nisan 2009

100 lira taksitle satışa çıkarılan dairelere 50 bin başvuru
Toplu Konut İdaresi tarafından 16 ilde satışa çıkarılan 8 bin 804 yoksul konutu için 15 günde 49 bin 631 kişi başvurdu. Antalya hariç, diğer illerde satışa çıkarılan her bir konut için ortalama 6 kişi başvururken, Antalya'da 448 konut için sadece 420 başvurunun gelmesi dikkat çekti. Edinilen bilgiye göre, yoksul vatandaşlara yönelik yapılacak ve 100 liradan başlayan taksitlerle satılacak 45 metrekarelik konutlar için başvurular, yoğun bir şekilde sürüyor.

Söz konusu konutlar için ilk gün 2 bin 848, ikinci gün 8 bin 84 kişi valiliklere başvuru yaparken, 24 Nisan akşamına kadar yapılan başvurular kabul edilecek. TOKİ'nin yoksul vatandaşlara yönelik ilk aşamada yapacağı, Adana Akkuyu'daki 752 konut için 8 bin 682, Ankara Mamak-Kusunlar'daki bin 176 konut için 4 bin 846, Ağrı Suçatağı'ndaki 280 konut için bin 165, Bursa Karacabey'deki 36 konut için 236, Çanakkale Kepez'deki 448 konut için 831, Diyarbakır Üçkuyular'daki bin 24 konut için 3 bin 475, Eskişehir Aşağısöğütönü'ndeki 928 konut için 3 bin 121, Erzurum Kazımkarabekir'deki 456 konut için bin 913, Gaziantep Şahinbey'deki 592 konut için 10 bin 136, Konya Meram'daki 688 konut için 3 bin 750, Kilis Merkez'deki 96 konut için 846, Malatya Merkez'deki 360 konut için 4 bin 529, Sakarya Korucuk'taki 496 konut için bin 418, Trabzon Bahçecik'teki 224 konut için bin 106, Van Kevenli'de 800 konut için 3 bin 149 başvuru geldi.