Haberler

Geçmişle Geleceği, Yüksekle Alçağı, Suyla Kenti Ayıran Çember

Tarih: 7 Mayıs 2009 Kaynak: Wikipedia, sevtopolis.suhranibulgarskoto.org, Eikongraphia.com Çeviren: Selcen Karatay Derleyen: Zeynep Güney


Bulgaristan'ın en ünlü sualtı antik şehri dibinde bulunduğu baraj gölünün yüzeyine çıkarılıyor. Seuthopolis ismindeki bu antik şehir için geliştirilen proje, sular altında kalma tehlikesi yaşayan Dicle'deki Hasankeyf, Bergama'daki Allianoi ve Fırat'taki Zeugma antik yerleşimleri için de umut veriyor.

Kazanlak yakınlarındaki Seuthopolis antik kentinin kalıntılarına 1948 başlayan Koprinka Barajı inşaat çalışmaları sırasında rastlandı ve baraj 1954 yılında doldurulup, kent 20 metre yüksekliğinde suyun altında kalana kadar Bulgar arkeologlar tarafından sürdürülen arkeolojik çalışmalar devam etti.

Kazı çalışmalarında elde edilen bulgulara göre, günümüzde kalıntıları Koprinka Barajı'nın derinliklerinde bulunan kent, sadece tarihi ve arkeolojik bir alan olarak değil, Trakyalıların günlük yaşamları hakkında ipuçları vermesi açısından da büyük önem taşıyor.

Trakya Kralı Seuthes tarafından kurulan ve MÖ 320 yılından beri Odrissia Krallığı'nın başkenti olan Seuthopolis, daha erken dönemden kalma bir yerleşimin üzerine inşa edilmiş küçük bir yerleşimdi. Tam olarak bir şehir değil, daha çok Seuthes'in ve mahiyetinin makam merkeziydi. Burada yer alan Seuthes'in sarayı aynı zamanda Cabeiri'nin tapınağı olarak da görev yapıyordu. Kent, çoğunlukla şehir dışında yaşayan insanların kullandığı resmi yapılardan meydana geliyordu.

Arkeolojik kazı çalışmaları, kentin 5 hektara yayılan bir yerleşim alanı tarafından çevrelendiğini gösteriyor. 890 metre uzunluğunda bir duvarla çevrelenen Seuthopolis'in iki kapısından geçen ana yollar, kent merkezinde 90 derecelik açıyla ikiye ayrılıyor ve ortasında Dionisos Tapınağı'nın yer aldığı kare şeklinde bir meydan oluşturuyor. Trakya'nın aristokratlarından yaklaşık 50 ailenin barındığı kentte çalışmalar sırasında mimari anıtlarla birlikte birçok değerli eşya bulundu.

Yeniden Günışığı
2005 yılında Bulgar mimar Jeko Tilev, kalıntıları çevreleyen bir baraj duvarı inşa etmek suretiyle alanın bir UNESCO Dünya Mirası olarak kayda geçirilmesine olanak sağladı. Mimar, Seuthopolis'i yeniden ortaya çıkarıp, korumak ve yeniden inşa etmek üzere önerdiği projeyle, alanın küresel açıdan önemli olan turistik bir uğrak yeri haline gelmesine fırsat tanıyor.



Projeye göre, 420 metre çaplı bir dairesel duvar içine alınarak suları boşaltılan kente tursitler teknelerle ulaşacak. Böylece ziyaretçiler şehri, geceleri ışıklandırılan, 20 metre yüksekliğindeki duvarın üzerinden görebilecekler.

Duvarın üzerinde kafeler restoranlar ve bisiklet kiralama ya da balıkçılık gibi faaliyetler için küçük ofisler olması düşünülüyor. Çemberi oluşturan duvarın iç kısmında ise bir müze, konferans merkezi, otel ve büro alanları tasarlanmış.

Tarihi ziyaretçilere yaşatabilmek için en sağlam durumdaki beş yapının inşaatının tamamlanacağı projede, tam anlamıyla görselliği sağlayabilmek için de duvarın üzerinden kente inen asansörlerin panaromik olması amaçlanıyor.

Büyük bir göle oranla, suyun ortasında küçük bir havuz oluşturabilmek için oldukça kalın duvarlar inşa etmek gerekiyor. Suyun yüksekliği, antik şehrin tabanından zamanla suyun havuz içerisinde de basıncın etkisiyle giderek yükselmesi ve havuzu doldurması tehlikesini doğuruyor ancak mimar rüzgar jenaratörlerinin üreteceği enerjiyle çalışacak birkaç pompa yardımıyla bu sorunun üstesinden geliyor.

2006 yılında UNESCO Büyük Ödülü'nü kazanan projenin mimarı Jeko Tilev, Seuthopolis resmi internet sitesinde yerel yönetimler tarafından desteklenen projesini şu sözlerle anlatıyor:

"Trakya Kralı 3. Seuthes'in şehri ve antik Odrissia devletinin başkenti Seuthopolis, 1948 yılından 1954'e kadar süren Koprinka Barajı'nın inşaat çalışmaları sırasında keşfedildi ve incelemeye alındı. Ne yazık ki baraj sularla doldurulduktan sonra modern Bulgaristan'daki ilk ve en iyi korunmuş Trakya şehri yapay bir gölün altında kaldı. Bu hata, bugün düzeltilebilir ve Seuthopolis dünya mirasındaki bir hazineye dönüşebilir.

Seuthopolis için sunulan proje, şehri açığa çıkarıp, korumayı ve kısmen yeniden inşa etmeyi, şehri alenen ulaşılabilir bir yer haline getirmeyi öneriyor. Proje aracılığı ile Seuthopolis'in özel, eğitici, kültürel ve turistik değeri, doğal çevredeki eşsiz bir mimari yapı ile gözler önüne seriliyor. Antik şehir, meydanın dibindeki bir kuyu gibi, dairesel bir baraj duvarı aracılığı ile sulardan yeniden ortaya çıkarılıyor ve Seuthopolis'in tarihsel destanını gözler önüne seriyor. Kıyıdan yola çıkarak Seuthopolis'i çevreleyen halkaya bir botla yaklaşıldığında, Suthopolis tamamen gözlerden gizlenmiş bir şekilde duruyor. Geçmiş ve gelecek arasında bir sınır olan duvardan görülen manzara, ölçeği, kapsamı ve eşsiz bakış açısından görülen manzarasıyla nefes kesici. Şehri 20 metre yukarıdan görme imkanı, böyle bir ölçekte olağanüstü bir çukurun varolabilirliğini ve şehrin bütünlüğünü algılamaya izin veriyor. Panoramik asansörler taban seviyesine ulaşımı sağlıyor ve dahası bütün bu fikri daha da zenginleştiriyor.



420 metrelik bir dış çapa sahip duvar halkası, çağdaş bir mimari müdahale olarak geçmiş ve gelecek, tarih ve varoluş, kara ve su, yukarı ve aşağı arasındaki sınıra dair önemli bir anlam taşıyor. Duvar, çağdaş formu ve fonksiyonu aracılığı ile şehri sergiliyor, değerlendiriyor ve tarihi yeniden düşündürüyor. Yeşil duvarın mimari anafikri, Seuthopolis şehrini koruyan ve kontrol altında tutan Trakya höyüklerinin ters çevrilmiş biçimlerine dayanıyor. Çevre duvar Seuthopolis şehrini eşsiz modern bir turistik tesis ile bütünleştiriyor. Duvar halkası, kayık ve küçük tekneler için bir iskele, canlı bir sokak, bir park ve panoramik bir yürüyüş yolu niteliği taşıyor. Mekan restoranlar, kafeler, dükkanlar, bisiklet kiralama noktaları, çeşitli eğlence ve dinlenme alanları, spor ve balıkçılık tesisleri gibi birçok farklı program ile doldurulacak. Halka şeklindeki duvarda müze, konferans salonları, antik şehri ve barajı gören restoranlar, otel tesisi, hizmet büroları, sıhhi ofisler, teknik altyapı birimleri yer alacak. Özel olarak düzenlenmiş bahçelerle duvar, dinlenme mekanları, çiçek bahçeleri ve açık sergi alanları olan bir parka dönüşüyor. Seuthopolis, sempozyum, sergi, konser ve festivaller gibi çeşitli ulusal ve uluslararası kültürel aktivitelere de ev sahipliği yaparak ulusal ve kültürel bir merkez olma özelliği taşıyor.

Seuthopolis'in tarihi ve kültürel kompleksi, ülkenin turistik ve ekonomik potansiyelini artırarak, zengin geçmişin ve yaratıcı geleceğin bir sembolü haline geliyor."

Proje, mimar tarafından Kazanlak Belediyesi'ne bağışlandı ve fonlar inşaatın başlaması ile artırıldı. Tilev'e göre proje en az 50 milyon Dolar'a mal olacak. Tabii bütün bu koruma ve önlem çalışmaları için harcanacak para, şehrin başka bir noktaya taşınması ya da barajın iptal edilip boşaltılması daha ekonomik bir çözüm olmaz mıydı sorusunu akıllara getiriyor.

Takvim
<<Haziran 2011>>
Pzt Sal Çar Per Cum Cmt Paz
    1 2 3 4 5
6 7 8 9 10 11 12
13 14 15 16 17 18 19
20 21 22 23 24 25 26
27 28 29 30      
Haber Bölümleri
Haber Kategorileri
Yayınlanan haberlere günlük olarak yukarıdaki takvimden, haberlerin kategorilerine ise aşağıdaki listeden ulaşabilirsiniz.