Haberler

Ulaşılabilir Yaşam Derneği Engelsiz Erişilebilir Yaşam Alanı Projesi

Tarih: 6 Eylül 2005
Engellileri toplumsal yaşama eşit olanaklarla katma yollarından biri de erişilebilir yaşam alanı yaratmaktan geçer. Konut projesi, herkes için olmalıdır. Düzce Engelliler için Erişilebilir Konut ve Yaşam Alanı Projesi, UYD’nin dört yıldır Düzce’de engellilerle yürüttüğü rehabilitasyon çalışmaları sırasında temel ihtiyaç olarak belirlendi. Engellilerin gündelik yaşamlarını kendilerine yeterli ve başka insanlara bağımlı olmadan yürütebilmelerinin temel koşulu, fiziksel erişim sorunlarının giderilmesinden geçiyor. Bu nedenle proje, herkes için eşit ve ulaşılabilir bir yaşamın olanaklarının geliştirilmesine katkıda bulunmayı amaçlıyor.

Projede engellilere göre düzenlenen 25 konuttaki fiziksel mekân tasarımları engellilerin kendi yaşamlarında bağımsızlaşmalarını sağlarken, toplumun diğer kesimleri ile daha eşit koşullarda yaşamalarına da olanak tanıyor. Bu nedenle stratejik bir model olmayı hedefleyen proje, engeli olan ve olmayan kişilerin kaynaşmalarına ve ortak yaşam standartlarının yükseltilmesine araç olacaktır.

Proje, toplumda engellilere yönelik ayrımcılığın ortadan kalkması ve pozitif tutum değişikliğinin gelişmesine katkı sunmayı amaçlıyor. Bu nedenle, konutların inşasının tamamlanmasından sonra sosyal entegrasyonun geliştirileceği üç yıllık bölgesel rehabilitasyon ve eğitim programları proje kapsamına alınıyor.

Buna göre;
• Sosyal merkez aktiviteleri: Üretim atölyeleri,kafeterya, fizik tedavi odası, spor salonu,kütüphane, toplantı ve eğitim salonu, sinema,tiyatro ve eğlence salonu aktiviteleri ile bölgede yaşayan kişilere hizmet verilmesi hedefleniyor.
• Kapasite geliştirme programları: Konutların bulunduğu çevrede çalışma yürüten sağlık birimi çalışanları, eğitmenler, esnaf, şoförler, kamu kurumu çalışanları ile engellilik ve doğru ilişki yöntemleri üzerine üç yıllık eğitim programları yürütecek ve çalışmanın sonuçları takip edilecek.
• Konut alanı dışındaki engellilerin çalışmadan ve özellikle sosyal merkez aktivitelerinden faydalanmalarının sağlanması amacı ile bölgedeki engellilerin belirlenmesi, temel bakım ve rehabilitasyonlarının desteklenmesi ve aktivitelere katılımlarının teşviki, projenin sosyal gelişim ayağını oluşturuyor.

Proje Yerleşim Alanı
Erişilebilir Yaşam Alanı, Düzce afetzede yerleşim alanı olarak Bayındırlık ve İskân Bakanlığı’nca hazırlatılan ve onaylanan imar planında G26A15C4D ve G26A15C4C paftalarında yer alan, koordinatları X=4524800- 4525100 ve Y=603700-603900 arasında tanımlı 183 Ada 1 No’lu parselde uygulanıyor. Söz konusu alan, projeye Başbakanlık Toplu Konut İdaresi Başkanlığı’nca tahsis edilmiştir. 25 konutluk birimlerin inşaatı, mimarlık ve mühendislik tasarım hizmetleri ile zemin etüdü, ACT Netherlands kuruluşu tarafından destekleniyor. Projenin kurumsal kimliğinin oluşturulması, tanıtım materyalleri tasarımı ve basımı MYRA Yayıncılık Reklam ve Tanıtım Hizmetleri A.Ş tarafından üstleniliyor. Düzce Belediyesi, kendi çalışma sahası ile uzmanlık alanına göre projeyi destekliyor.

Kentli Yurttaş Olarak Engelli
Konut projesi, engelli bireylere mekânsal erişim olanakları sağlandığında, onların yardıma muhtaç değil, herkesle eşit haklara ve sorumluluklara sahip yurttaşlar olduğunu gösterecek ve potansiyellerinin açığa çıkmasını sağlayacak. Bu da engellilerin, toplumsal entegrasyon açısından destek verilmesi ve şans tanınması gereken bir kesim olduğu algısını yaygınlaştıracak.

Projedeki Gerekçe ve Yöntem
“Kentli Yurttaş Olarak Engelli”
Konut projesi, engelli bireylere mekânsal erişim olanakları sağlandığında, onların yardıma muhtaç değil, herkesle eşit haklara ve sorumluluklara sahip yurttaşlar olduğunu gösterecek ve potansiyellerinin açığa çıkmasını sağlayacak. Bu da engellilerin, toplumsal entegrasyon açısından destek verilmesi ve şans tanınması gereken bir kesim olduğu algısını yaygınlaştıracak.

Toplum Temelli Rehabilitasyon (TTR)
Toplum Temelli Rehabilitasyon (TTR), gerekli hizmetin sunumu, daha eşit fırsatların sağlanması, haklarının savunulması ve korunması yoluyla engelli insanların yaşam kalitesinin geliştirilmesi stratejisidir. Bu strateji, tüm toplumsal katmanların tam ve koordineli katılımını gerektirir; eğitim, sağlık, mesleki ve sosyal hizmet gibi ilgili tüm sektörlerin katkılarının entegrasyonuna ihtiyaç duyar ve engellilerin tam temsilini ve yetki kullanımını amaçlar.

TTR programlarını başlatmak ve sürdürmek için gerekli kaynaklar, sektörlerin işbirliğini ve emek gücünü gerektirir:

• Engelli insanlar
• Engellilerin aileleri
• Yerel yönetimler ve devlet kuruluşları
• Sivil toplum örgütleri; yerel, ulusal ve uluslararası kuruluşlar
• Sağlık uzmanları, eğitimciler, sosyal bilimciler
ve diğer mesleklerden uzmanlar
• Özel sektör (sanayi ve ticaret)

Türkiye engelliler için erişim olanaklarının sınırlı olduğu bir ülkedir; bu nedenle TTR yaklaşımının hedeflediği “toplum içinde rehabilitasyon” bu sorunun çözümünde önemli bir adımdır ve engellilere yönelik toplumsal tutum değişikliğine katkıda bulunacak.

Proje yalnızca mimari bir teknik proje olarak algılanmamalıdır. Türkiye’de engellilerin gereksinim duydukları bu sosyal model, tek başına yaşayacak engellilerin yanı sıra engelli üyeleri olan aileleri de kapsayacaktır. Konut birimleri ile ortak kullanılacak mekânlar engelliler açısından erişilebilir olacak.

Tasarım ve Yapı Öğeleri
Tasarımın tüm boyutları, erişime öncelik verilerek ele alınmıştır:

A. Özel alanlar ya da konut birimleri:
Toplam dört bloktan oluşacak konutlar, farklı ihtiyaçlara yönelik, toplam 25 adet birimi kapsıyor. Tüm konutlar, birimler bazında ve birbirleriyle ilişkilerinde erişilebilirlik, komşuluk, özel alan gibi insani gereksinimlerin giderilebileceği şekilde tasarlanıyor.

Konut Tipleri
Proje, farklı kullanıcı ihtiyaçlarına göre üç tip konut tasarımını gündemine almıştır:

Tip A: Tek başına yaşamak isteyen engelli bireyler ya da bir refakatçinin sürekli ya da yarım zamanlı desteğiyle yaşayabilecek engelliler için dokuz adet imal edilecek. Tip A net, 50 m2 iç alanda açık mutfağa sahip bir oturma salonu ve bir yatak odası, temel banyo, tuvalet gibi özelliklerle tasarlanıyor.

Tip B: Bu konut tipinin tasarımında engelli bir bireyi olan ailelerin konut ve erişim gereksinimleri gözetiliyor. Net 75 m2 kullanım alanına sahip sekiz adet B tipi konutta, master yatak odasına engelli olmayan aile bireyleri için ikinci bir yatak odası ekleniyor.

Tip C: Bu konut tipinin tasarımında birden fazla engelli bireyi olan görece daha geniş ailelerin gereksinimlerinin giderilmesi gözetiliyor. Master yatak odasına iki yatak odası eklenen net 100 m2‘lik C tipi konutlar sekiz adettir.

B. Ortak mekânlar ve işlevler
Toplum Merkezi
Toplum merkezi, yeni yaşam alanı sakinleri ve komşu yapı adalarında yaşayan yaşlılar, gençler ve çocukların birlikte ya da kendi başlarına vakit geçirebilecekleri mekânlara ve etkinliklere ev sahipliği yapacak şekilde tasarlanıyor.

Toplum merkezinin bazı mekânsal kurguları şöyle: Çeşitli mahalle toplantıları, dinleti gibi etkinlikler için kafeterya ve çok amaçlı salon ve mutfak, spor salonu, fizyoterapi ve egzersiz odası, bilgisayar ve internet olanakları da sağlayan bir kütüphane, yaşam alanının çeşitli idari işlevleri için ofisler.

Atölyeler
Atölyeler, gelir getirici üretim etkinliklerine mekân sağlayacak şekilde tasarlandı. Ahşap ve dokuma atölyelerinin yanı sıra resim, kil, heykel, seramik atölyeleri gibi rehabilitasyon amaçlı üretim etkinlikleri de yürütülecek.

Açık Alanlar
Açık alanlar topluluğun ve komşularının kullanımına açık olacak. Yaşam alanının avlusu sakinlerin vakit geçireceği bir yeşil alan olarak tasarlandı. Düzce’nin verimli topraklarının bir parçası olan açık ortak tarım alanında, çeşitli sebzeler, meyve ağaçları ve çeşitli peyzaj bitkileri de yetiştirilebilecek.
Amfitiyatroda dinletiler ve sohbetler yapılırken, gençler açık spor sahasında basketbol, voleybol ya da futbol oynayabilecekler.

Özel ve Yarı-özel Alanlar
Engelliler, erişebilecekleri kamusal ve özel alanlara ihtiyaç duyuyorlar. Her bir birimde tüm komplekse hizmet verecek, ihtiyaç anında kolay ulaşabilecek özel alanlar, ortak açık yeşil alan, toplum merkezi, atölyeler, özel ve yarı-özel alanlar olacak.

Galeriler/Rampalar/Asansörler
Konut birimlerinin kendi aralarındaki yatay erişim galerilerle, dikey erişim asansörlerle ve acil durumlarda da rampalarla sağlanacak. Açık alan mekânları olarak avlu, amfitiyatro ve bahçede erişim, uygun eğimli rampalar üzerinden sağlanacak şekilde tasarlandı.

Komşu Birimlerle İlişkiler
Yeni yaşam alanı, komşuların da mekânlardan ve etkinliklerden yararlanmalarını için kademeli geçişe olanak sağlayacak.

Katılım, Mülkiyet
Projeden Kimler Yararlanacak?

Proje için, engellilik türleri, cinsiyet ve yaş grupları çeşitliliğini gözeten bir dağılım yapıldı. UYD, üç yıl boyunca Düzce’de 700’ün üzerinde engelliye ulaştı, kayıtlarını tutup yönlendirmelerde bulundu. Bu model projede yalnızca 25 konut olması nedeniyle, seçim kriterleri sosyal anlamda bütünleşmeye istekli bir grubu oluşturacak şekilde belirlendi.

Katılım
Projeden yararlanacak tarafların kendi konutlarının yapımında aktif katkı sunması esas alındı. Bu katılım biçimi, düzenli bir temele oturtuldu ve engellilik türü, düzeyi, yaş, cinsiyet, sağlık gibi faktörler gözetildi.

İşletme Biçimi ve Mülkiyet
Engelliler, satış veya kiralama hakkı dışında, yaşadıkları sürece konutların sahibi olacaklar. Yeni yaşam alanı, sakinlerin katılımıyla ve temsiliyle kurulacak bir idari yapı tarafından yönetilecek. Yeni yaşam alanı projesinin sürdürülebilirliği Türkiye’de engelli haklarının tanınmasına ve eşit yurttaşlar oldukları fikrinin yaygınlaşmasına doğrudan hizmet etmesi açısından önemlidir. Bu nedenle proje iki yönlü ve birbiriyle ilişkili bir sürdürülebilirlik işleviyle kurgulandı.

Sosyal ve Ekonomik Sürdürülebilirlik
Sürdürülebilirlik
Yeni yaşam alanı projesinin sürdürülebilirliği Türkiye’de engelli haklarının tanınmasına ve eşit yurttaşlar oldukları fikrinin yaygınlaşmasına doğrudan hizmet etmesi açısından önemli. Bu nedenle proje iki yönlü ve birbiriyle ilişkili bir sürdürülebilirlik işleviyle kurgulandı:

Sosyal ve Ekonomik Sürdürülebilirlik Yerel Destek Katkı
• Tüm sakinlerin katılımıyla kurulan yönetim ve Türkiye’de engelli haklarının savunusu
• Mülkiyet eğilimi ve aktif katkı konusunda ana garanti olarak katılımcı yaklaşım
• Engellilere yönelik tutum değişikliği yönünde uzun erimli çalışmanın bir parçası olarak, sakinlerin ortak mekânların üzerinden birbirleriyle ve dış dünyayla etkileşimleri
• Komşu topluluklara sağlık ve eğitim hizmetleri sunma
• Projenin başlangıcından itibaren sürekli yerel desteğin ve katkının sağlanması
• Ortak mekânların ve gerekli altyapının gerçekleştirilmesinin yerel destekle finanse edilmesi

Toplum Merkezi Faaliyetleri
Ekonomik olarak kendine yeterli yeni bir topluluk olarak bu özel yaşam alanı modelinde engelli yurttaşlar üretken olmalı ve emek güçleriyle katkılarını sunabilmelidirler.
• İş atölyeleri; ahşap üretim atölyesi ve Saori dokuma atölyesi
• Tarımsal faaliyetler ve tavukçuluk rehabilitasyon amaçlı temel gıda gereksiniminin karşılanmasına katkı)
• Dükkân-showroom (işliklerde üretilecek ürünlerin sergilenip satılmasına yönelik)
• Kafeterya; ekolojik gıda ürünleri üzerinde yoğunlaşacak ve engellilerce işletilecektir.
• Çok amaçlı salon; sinema tiyatro gösterileri, konser-dinletiler, komşu toplantıları (düğün, nişan vs.)
• Sportif etkinlikler; fizyoterapiyi de içeren açık ve kapalı spor olanakları
• Amfitiyatro

Engelli Hakları Deklarasyonundan:
• Engelliler insanlık onurlarına saygı duyulması hakkına doğuştan sahiptirler.
• Engelliler diğer insanlarla aynı sivil ve siyasi haklara sahiptirler.
• Engelliler, sosyal bütünleşme ve topluma tekrar dahil olma süreçlerini hızlandıracak ve kişisel yeterliliklerini ve yeteneklerini en üst düzeye çıkartmalarını sağlayacak hizmetleri alma haklarına sahiptirler.
• Engellilere, sosyal ve ekonomik planlamanın her aşamasında, özel ihtiyaçlarının dikkate alınması hakkı verilmiştir.
• Engellilere, sosyal ve ekonomik planlamanın her aşamasında, özel ihtiyaçlarının dikkate alınması hakkı verilmiştir.
Takvim
<<Haziran 2011>>
Pzt Sal Çar Per Cum Cmt Paz
    1 2 3 4 5
6 7 8 9 10 11 12
13 14 15 16 17 18 19
20 21 22 23 24 25 26
27 28 29 30      
Haber Bölümleri
Haber Kategorileri
Yayınlanan haberlere günlük olarak yukarıdaki takvimden, haberlerin kategorilerine ise aşağıdaki listeden ulaşabilirsiniz.