Haberler

Heykellerin dili olsa da konuşsa

Tarih: 19 Ocak 2011 Kaynak: Evrensel Yazan: Çağrı Sarı
Başbakan Recep Tayyip Erdoğan hafta sonunda İstanbul'da yaptığı toplu açılış -ki açtığı yerler aylardır açık olan spor salonları idi- töreni sırasında Kars'ta başlattığı heykel tartışmalarına yeni bir boyut kazandırdı. Gazetelerin ve gazetecilerin fikri takip ilkesini unutalı seneler geçtiğini bildiğinden Başbakan Erdoğan, yakın tarihle alay eder gibi çok iddialı bir açıklama yaptı. "Bizim dönemimizde hangi heykel yıkılmıştır? Hangi heykel kaldırılmıştır,söyleyin?" diye soran Erdoğan, salondaki AKP'lilerin tezahüratları eşliğinde hem İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı döneminden hem de Başbakanlık döneminden örnekler verdi. "Kimin yaşam tarzına karıştık? Hangi sanat eserinin üzerini örttük?" diyen Erdoğan'ın, bu sorusundan yola çıkarak arşivlerde neler yer almış bir göz atalım.

Başbakan'ın ve AKP'nin kültüre sanat eserlerine ne kadar değer verdiği küçük bir araştırmayla ortaya çıkıyor. Sadece İstanbul'daki kültür ve sanat eserleri bile, aslında tüm yurttaki eserlerin akıbetini gözler önüne seriyor. 1994'ten beri İstanbul'u yöneten Başbakan Erdoğan ve partisinin döneminde heykellerin serüveni oldukça çarpıcı.

ÇOĞUNUN YERİ BİLE BELİRSİZ
1993 yılında Nurettin Sözen'in Belediye Başkanı olduğu dönemde yapılan bir yarışma sonucunda 10 heykeltıraşın eseri İstanbul'un çeşitli yerlerine konuldu. Sözen'in ardından belediyeyi Erdoğan ve partilerinin devralmasının ardından bu heykellerin akıbeti de içler acısı. Kimisi yerinden kaldırıldı, kimisi de bakımsızlıktan yok olmak üzere. Örneğin, Işılar Kür'ün heykeli sanatçıya haber verilmeksizin 3 yıl önce kaldırıldı. Heykelinin kaldırıldığını çok sonra tesadüfen öğrenen Kür, heykelin akıbetini araştırdığında depoda çürümeye terk edildiğini öğrendi. Kaldırılan bir diğer heykel de Adem Yılmaz'a ait. Sanatçının Taksim Gezi Parkı'ndaki heykelinin önce camları kırıldı. Sonra yine herhangi bir açıklama yapılmaksızın kaldırıldı ve bugün nerede olduğu bilinmiyor. Adem Yılmaz'ın heykelinin belediye yetkilileri tarafından çirkin bulunduğu için kaldırıldığı iddia ediliyor.

İSTANBUL HEYKELİ YIKILDI
Marmara Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Öğretim Üyesi Ümit Öztürk'ün yaptığı, 15 metre yüksekliğinde ‘İstanbul' heykeli Kadir Topbaş döneminde yıkıldı. Heykel Atatürk Havalimanına giden kavşağın orada bulunuyordu. Öztürk, daha sonra basına yaptığı açıklamada heykelinin yıkılmasını tesadüfen fark ettiğini söyledi.

NÂZIM HEYKELİNE YER BULAMADILAR
Bir başka örnekte de aslında trajikomik. Kültür ve Turizm Bakanı Ertuğrul Günay katıldığı bir televizyon kanalında İstanbul'da boğaza nazır bir Nâzım Hikmet heykeli diktirmek istediğini söylemişti. Ancak AKP'li Bakan Günay bile, bu heykeli dikecek belediye bulamamaktan şikayet etti.

AKP'NİN KARNESİ KÖTÜ
AKP'nin kültür sanat karnesi sadece heykellerle ilgili değil, tarihi eserlerde de kırıklarla dolu. Marmaray projesinin kazıları sırasında Topkapı Sarayı'nın duvarlarında büyük çatlaklar oluştu. Çatlakların giderek artmasından endişe duyuluyor. Buram buram nostalji ve tarih kokan Emek Sineması ise, onlarca sanatseverin ‘yıkılmasın' yönündeki kampanyalarına rağmen yıkılmak isteniyor. Sinemanın yerine tam da AKP'nin kültür anlayışına simge olabilecek alışveriş merkezi yapılmak isteniyor. Tarihi Haydarpaşa Garı ise otel yapılmak isteniyor. Tarihi doku üzerinde yıllardır tartışmalar yürüyor. Ancak geçtiğimiz aylarda 100 yıllık gar göz göre yandı. Üstelik İstanbul Avrupa Kültür Başkentliğine ev sahipliği yaparken. Önce yıkılmak istenen, ardından gelen yoğun tepkiler üzerine restore edilecek denilen Atatürk Kültür Merkezinin (AKM) ise kapıları 3 yıldır sanatsevelere kapalı.

Sadece İstanbul'da Değil Türkiye'de heykel tartışmaları kaldırılması, yeniden dikilmesi ve yasal düzenlemeler sürekli oldu. İktidarın dilinden konuşmayan heykeller ‘ucube' sıfatını aldı ya da içine tükürüldü. Türkiye'de öteden beri heykeller halk ettikleri değeri bulmuyor. Sadece AKP döneminde yerinden kaldırılan, depoda çürümeye terk edilen, ya da saldırıya uğrayan onlarca heykel var. İstanbul dışından birkaç örnek bu durumun gerçekliğini gözler önüne seriyor. Antalya Kalekapısı'nda bulunan Attolos heykeli ‘kaldırılma' tartışmalarından oldukça nasibini aldı. AKP'li Menderes Türel döneminde kaldırılması sıkça gündeme gelen heykel için bu gündem artık geride kaldı Heykelin kaldırılmak istenme nedeni de tartışmalı. Ancak iddialara göre Bergama Kralı 2. Attalos'un (Antalya ismi de buradan geliyor) eş cinsel olması, heykeli hedef haline getirdi. Altın Portakal Film Festivali'nin sembolü Venüs heykeli 2005 yılında eski Antalya Büyükşehir Belediye Başkanı AKP'li Menderes Türel döneminde kaldırıldı. Belediye Başkanlığı CHP'ye geçti. Büyükşehir Belediye Başkanı Mustafa Akaydın tarafından yeniden şehrin çeşitli yerlerine yerleştirildi. Türel döneminde heykelin kaldırılma sebebi, Venüs'ün üstsüz tasvir edilmesi olarak tartışılmıştı. HEYKEL ÜSTSÜZ DİYE KALDIRDILAR Bir başka çarpıcı örnek de yine Kars'tan. Ancak bu sefer yıl 2009. Kars Belediyesi Eski Başkanı Naif Alibeyoğlu tarafından yaptırılan ve üstsüz tasvir edilen iki kadın heykelinin Başbakan Erdoğan'ın Kars ziyaretinden bir gün önce, gece vakti kaidelerinden çıkarılarak Fen İşleri Müdürlüğüne ait depoya konulduğu iddia ediliyor. Semt halkı, heykellerin Başbakan Erdoğan'ın gelişinden bir gün önce gece yarısıAna doğru kaldırıldığını söylüyor. O dönem Kars Belediyesi eski başkanına bu olay sorulduğunda, anlam vermemekten bahsediyor ve İnsanlık Anıtı heykelinin de aynı duruma düşmesinden duyduğu endişeyi dile getiriyor.

Takvim
<<Haziran 2011>>
Pzt Sal Çar Per Cum Cmt Paz
    1 2 3 4 5
6 7 8 9 10 11 12
13 14 15 16 17 18 19
20 21 22 23 24 25 26
27 28 29 30      
Haber Bölümleri
Haber Kategorileri
Yayınlanan haberlere günlük olarak yukarıdaki takvimden, haberlerin kategorilerine ise aşağıdaki listeden ulaşabilirsiniz.