Şehir Plancıları Odası İstanbul Şubesi, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın geçtiğimiz günlerde temelini attığı, Marmaray'dan sonra Boğaz'a yapılacak ikinci proje olan ve Boğaz'ı iki katlı bir karayoluyla deniz altından geçecek Karayolu Tüp Geçit Projesi'ni mahkemeye verdi. Projeye göre, İstanbul Zeytinburnu sahili Kazlıçeşme mevkiinden tüp geçite girecek motorlu taşıtlar, deniz altından Göztepe'de karaya çıkacak."Kaynaklar Çöpe Atılıyor"
Şehir plancılarının projeye itirazlarının başında ise "Raylı sistem ve toplu taşıma temelli ulaşıma geçilmesi kaçınılmaz hale gelen İstanbul'da, bu adaletsiz ve rant dışında getirisi olmayan projelerle kamu kaynaklarının çöpe atıldığı" geliyor. Projenin Tarihi Yarımada'yı onarılmaz şekilde tahrip edeceği de ileri sürülüyor.
"ÇED Raporu Hazırlanmadı"
Şehir plancıları, Boğaz Karayolu Tüp Geçiş Projesi'ni, "Hiçbir kurala uymayan, imar planı bulunmayan, ÇED raporu hazırlanmayan, yok edeceği tescilli kültür varlığı tarihi yapılar tespit edilmeyen ve hukuka aykırılığı açıkça ortaya konan" bir proje olarak değerlendirdi.
Daha önce İstanbul IV Numaralı ve Yenileme Alanları Koruma Bölge Kurulları tarafından alınan kurul kararlarını da dava ettiklerini belirten Şehir Plancıları Odası, "Projenin yapımı zorunlu ‘koruma amaçlı imar planı' bile onaylanmadan temelinin atılması hukuk tanımazlığın açık göstergesi" diye konuştu.
Çelişkili Kurul Kararları
Projeye dair kamuoyunu yanıltan çelişkili kurul kararlarına da değinen şehir plancıları, Koruma Bölge Kurulunun kararını bir yıl sonra değiştirdiğini açıkladı. Buna göre ilk kararalarında, projenin "2009 yılı Ağustos ayında alınan bölge koruma kurulu kararı ile "Boğazı geçerek, Tarihi Yarımada'da yeryüzüne çıkan, İstanbul Boğazı Karayolu Tüp Geçişine ait tünelin, yol kesiti ve ulaşım türü dikkate alındığında, iki kıta arasındaki trafik (özellikle özel araç) yükünü Tarihi Yarımada'ya taşıması toplu ulaşımı rahatlatmanın aksine araçlı ulaşımı teşvik edici olmakta ve buna bağlı olumsuzlukları (silueti bozucu, kentsel dokuyu tahrip edici etkisi ve çevre kirlenmesi) yaratması nedeniyle uygun bulunmadığına" karar veren kurul, tam bir yıl sonra, 2010 yılı Eylül ‘ünde aynı projenin uygun olduğuna karar verdi.
Tarihi Yarımadayı Yok Edebilir
Öte yandan pojenin lastik tekerlekli araç ulaşımını arttırarak kentsel ve tarihi sit olan Tarihi Yarımada'yı yok edebileceği, yaya ulaşımı ve turistik faaliyetleri olumsuz yönde etkileyeceği belirtiliyor. 2013'te günde 1 milyon yolcu taşıyacak Marmaray'a kıyasla günde en fazla 80 bin araç kapasitesiyle projenin sorun çözmeyeceği dile getiriliyor. Öte yandan tünellerdeki havanın temizlenmesi amacıyla yapılan zorunlu havalandırma bacalarının, her iki yakada tarihi dokuyu ve silueti bozucu etkisi dikkate alınarak 5 metre yükseklikte önerildiği ancak bacaların yükseltilmezse sağlığa zarar vereceği de söylenenenler arasında. Bu ise İstanbulluları şehri koruma ikeleri ve sağlıkları arasında bir seçim yapmaya zorlayacak.
Kamunun Zararı, Yatırımcının Kârı Garanti
Şehir plancıları ayrıntıları kamuoyundan saklanan projeyle ilgili, "Yatırımcının zarar etmesi imkânsız hale getirilerek kamunun zararı garantilendi" iddiasını da dile getirdi. İddiaya göre;
"İhale şartnamesine göre 25 yıl süre ile yıllık 29 milyon araç geçişi garantisi verilen projede yüklenici firmaların ticari riskleri ortadan kaldırdı.
Tek yönde vatandaştan alınacak geçiş ücretinin 10 TL olması beklenen tüp geçiş için devlet, geçmeyen araç başına 4 dolar vermeyi taahhüt etti. Temel atma töreninde, proje güzergâhının Tarihi Yarımada ve burada yer alan tarihi mirası etkilemediği belirtilirken bu sonuca nasıl varıldığına ilişkin bir fizibilite çalışmasına ise yer verilmedi."