Beypazarı Belediye Başkanlığı’nın katkılarıyla TMMOB Peyzaj Mimarları Odası tarafından düzenlenen “Beypazarı Kent Girişi, Cadde ve Meydan Tasarımı Peyzaj Mimarlığı Öğrenci Proje Yarışması”yla ilgili yarışma şartnamesi, Mimarlar Odası’nın 2 Şubat 2006 tarih ve 35 sayılı Merkez Yönetim Kurulu’nda değerlendirildi ve aşağıdaki çekinceleri dile getirildi.

“1-Yarışma, peyzaj mimarlığının ve peyzaj mimarlığı öğrencilerinin de tarihi kent dokularımıza; kentsel mekanlarımıza ve kültürel çevrenin peyzaj değerlerine ilgilerini yoğunlaştırması bakımından olumlu görülmekle birlikte; temelde “mimarlık ve kent planlaması” disipliniyle doğrudan bağları olan bir konunun; sadece ve ağırlıklı olarak “peyzaj mimarlığı”nın ilgi alanında gösterilmesi, mesleklerin uzmanlıklarına bağlı sorumluluklarıyla çelişmektedir.

2-Nitekim, yarışma değerlendirmesinin de sadece “peyzaj mimarları”ndan oluşan, hatta yedek üyeleri ve raportörleri bile peyzaj mimarı olan bir seçici kurul tarafından yapılması, yarışmaya konu edilen kentsel alanın mimarlık ve şehircilik açısından içerdiği “özü”nün yadsındığı izlenimini vermektedir.

3-Yarışma konusu “kentsel mekanlar” (Kent girişi, cadde, meydan, yapıların cepheleri…) dikkate alındığında; özellikle tarihsel ve geleneksel mimariyle olan doğrudan ilişkileri ve hemen tümüyle mimari ve kentsel dokunun korunmasına yönelik amaç ve ögeleri açısından, öncelikle mimarlık ve kentsel planlama disiplininin temel ilgi ve sorumluluk alanı sayılması gerektiği; bu bağlamda peyzaj mimarlığının da böyle bir alanda ancak yardımcı ve tamamlayıcı uzmanlık olarak işlev yüklenebileceği açıkça görülmektedir.

4-Şartnamede, yarışmanın “tasarım eğitimi gören tüm öğrencilere açık” olması da yine konunun mimarlık ve kentsel planlamayla doğrudan ilgili olan yer seçimi, konusu ve amaçları itibariyle tartışmalıdır. Örneğin, “endüstri tasarımı” ya da “gemi tasarımı” öğrencileri ile “kentsel tasarım” eğitimi gören mimarlık ve şehircilik öğrencilerini, bir kent meydanı, caddeleri ve sokaklarının düzenlenmesinde aynı koşullar içinde yarıştırmanın, yine şartnamedeki amaç olan “eğitime katkı” oranı belirsizdir. Hatta, eğitimde karmaşa yaratabilecektir.

5-Bu nedenlerle, yine şartnamedeki, “ekip başının peyzaj mimarlığı öğrencisi olması” koşulu da doğrudan mimarlık ve kentsel planlama alanına giren bir yarışma konusu için bilimsellikle bağdaşmadığı gibi, öğrenciler arasında kendi uzmanlık alanlarının içerik ve hedefleri açısından “düşünce karmaşası” yaratabilecek, eğitimin geneli için de sakıncalı ve gerçeklerle örtüşmeyen bir yaklaşım olarak görülmektedir.

6-Şartnamedeki “gereksinmeler” bölümünde yarışmacılardan istenen; örneğin “ilçe girişindeki kavşağın yeni ulaşım kararlarıyla yeniden yorumlanması”; proje alanındaki cadde ve sokaklarda “yeni trafik düzeni”; aynı kapsamda “otopark ve yaya ulaşım alanları”nın etüdü; “meydanlarda yeniden taşıt ve yaya düzenlemesi”; dahası, önerilen tasarımların “Beypazarı’nın tarihi dokusuyla (mimari karakter) uyumlu olması” vb. gibi çalışmaların da yine mimarlık, kentsel planlama ve ulaşım planlamasıyla doğrudan ilgileri açıkken, bütün bunların da öncelikle peyzaj mimarlığının konuları olarak gösterilmesi; bu yarışmadaki asıl amacın, gerçekten bir kentsel alanın yeniden tasarlanarak düzenlenmesiyle ilgili bilimsel ve mesleki birikimlerin geliştirilmesi değil; peyzaj mimarlığının kapsamına “mimari ve kentsel planlama” çalışmalarının da alınmasını hedeflediği yönünde ciddi kaygılar yaratmaktadır.

Sonuç:
Konuyu bu saptamalarla birlikte değerlendiren Mimarlar Odası Merkez Yönetim Kurulu; Söz konusu yarışmanın ve yarışmaya katılımın yukarda açıklanan gerekçe ve çekincelerin ışığında sakıncalı olduğunun ilgili tüm kesimlere ve yarışmanın duyurulduğu tüm okullara bildirilmesine;

Yarışmanın, belirtilen çekinceler ışığında; mesleklerin uzmanlık ve sorumluluk alanlarına uygun yeni bir şartnameyle ve ilgili tüm disiplinleri temsil edecek seçici kurul oluşumuyla birlikte yeniden düzenlenmesi halinde Mimarlar Odası’nca da desteklenebileceğine karar vermiştir."