İstanbul İl Çevre ve Orman Müdürlüğü, İstanbul Büyükşehir Belediyesi ve İZAYDAŞ'a bağlı ekipler, saat 15.00 itibarıyla varilleri toprak altından çıkarma çalışmalarına başladı. Atıkların bulunduğu bölgede 3 iş makinesi çalışma yaparken, atıkları taşıyacak 2 kamyon ile herhangi bir sağlık problemine karşı bir ambulans da hazır bekletildi.

Çevre ve Orman Bakanı Osman Pepe, İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Kadir Topbaş ve Vali Muammer Güler olay yerine gelerek incelemelerde bulundular ve bir basın açıklaması yaparak yürütülen çalışmayı anlattılar.

Bakan Pepe; ‘Konuyu 1 aydır takip ediyoruz…’
Çevre ve Orman Bakanı Osman Pepe, Tuzla Orhanlı’da bir vatandaşın ihbarıyla ortaya çıkan tehlikeli atık içeren varillerle ilgili olayı, yaklaşık 1 aydır bildiklerini ve takip ettiklerini söyledi. Yaklaşık 1 haftadır ülke gündemini meşgul eden zehirli varillerle ilgili yaklaşık 100 teknik eleman ile güvenlik ve sağlık birimlerinin çalışmalar yaptığını anlatan Bakan Osman Pepe, bugün de varillerin çıkarılmaya başlandığını kaydetti.

Buradaki atıkların ekstra bir çevre kirliliğine meydan vermeden çıkarılacağını ifade eden Osman Pepe, daha sonra bunların İzmit Atık ve Atıkları Arıtma, Yakma ve eğerlendirme A.Ş'ye (İZAYDAŞ) götürülerek imha edileceğini belirtti. Pepe, “Biz bu olayı yaklaşık 1 aydır biliyorduk, takip ediyorduk. İl Çevre ve Orman Müdürlüğü ile birlikte bir eylem planı çerçevesinde tespitlerimiz ve çalışmalarımız devam ediyordu. Bir vatandaşın ihbarı üzerine, bir televizyon kanalı aracılığıyla Türkiye'nin gündemine oturdu” diye konuştu.

Orhanlı’ya gelirken yolun sağında ve solunda en hafif tanımıyla “çevre felaketi” olarak tanımlanabilecek atıklar gördüklerine işaret eden Bakan Pepe, şunları kaydetti; “Burada, sanayicisinden belediyecisine kadar her kademedeki yöneticimizin, ben de işin içinde olmak üzere hepimizin payı olabilir. Fabrikada yüklenecek, iş makinaları ve greyderlerle gelecek, hafriyat yapılacak, burada variller, bidonlar gömülecek, bundan kimsenin haberi olmayacak... Bakanlık olarak tehlikeli atıkların taşınması ve bertarafına ilişkin yönetmelik çıkardık ama bütün yönetmelik ve kanunlara rağmen, şehrin içinden geçecek, buraya gelecek, boşaltılacak, üstü örtülecek, çekilip gidilecek. Kimsenin haberi olmayacak. Bu bir günün işlemi de değil. Yani buraya bir gece yarısı birisi gelmiş, bir veya birkaç varil yüklü kamyonu boşaltmış ve gitmiş, böyle bir şey yok. Demek ki belli periyotlarla buradaki işlemin yapıldığını tespitlerden görüyoruz. Ortaya çıkan bu tablo, aslında Türkiye'nin çevre ile ilgili, alakalı fotoğrafının da bir küçük karesini oluşturuyor.”

Bakan Pepe’den sanayicilere çağrı…
Hiç kimsenin “Üretim oldu, atık çıktı. Ne yapalım bu atıkları?” demediğini, Türkiye'de atıkların bertaraf edileceği yeterli tesisin bulunmadığını dile getiren Çevre ve Orman Bakanı Osman Pepe, dünyada bazı ülkelerde de tehlikeli atıkları bertaraf tesisi olmadığını, ancak o ülkelerin atıklarını, tesisi olan başka ülkelerde bertaraf ettirdiklerini söyledi.

Türkiye’de birçok kez sanayicilere bu sektöre yatırım yapmaları çağrısında bulundukları hatırlatan Bakan Osman Pepe, bu sektörün, sanayicilerin ana faaliyet alanından daha karlı olabileceğine işaret ederek, “İstanbul ve Marmara Bölgesi'nde 1 milyon tona yakın tehlikeli atık çıktığı düşünülüyor. Atıkların önemli bir kısmı legal yollardan bertaraf edilmiyor” dedi.

Orhanlı’da ortaya çıkan bu tablonun sadece burayla sınırlı kalmadığını, Türkiye'nin birçok noktasından buna benzer ihbar ve bilgilerin de kendilerine ulaştığını anlatan Pepe, bu ve benzer konuların koordinasyonunun bakanlığında olduğunu, ancak bütün yetkileri ellerinde tutan bir yönetim anlayışını benimsemediklerini söyledi.

Çevreye 2014 yılına kadar 35 milyar euro yatırım…
Herkesin, belli sorumlulukları üstlenmesi gerektiğini, ancak o zaman devasa görülen ve çözümsüz zannedilen meselelerin çözülebileceğini ifade eden Osman Pepe, “Bugünden yarına çözüm yoktur. Zor problemlerin de kolay çözümü olmaz. Bu zor bir problem. Dünyanın her yerinde zor” diye konuştu.

Bakan Pepe, Türkiye gibi gelişmekte olan bir ülkede çevreyle alakalı sorunların üstesinden gelmenin çok büyük bir maliyet gerektirdiğini belirterek, AB süreciyle ilgili 2014 yılına kadar Türkiye'nin 35 milyar euro harcama yapması gerektiğini bildirdi. Pepe, bunun yüzde 15'inin AB tarafından karşılanacağını ve yaklaşık 5 milyar avro tutuğunu, 3’de 1’inin sanayi, 3’de 1'inin belediye, 3'de 1'inin de merkezi hükümet tarafından karşılanması gerektiğini dile getirdi. Ayrıca 2023 yılına kadar da 35 milyar euro daha harcanması gerektiğini belirten Pepe, bu rakamların Türkiye’nin bütçe imkanlarına göre çok büyük olduğunu kaydetti.

Bakan Pepe, herkesin elini taşın altına koyması gerektiğini ifade ederek, burada yapılan çalışmalar çerçevesinde, insanların zarar görmemesi için toprak ve sudaki kirlenmenin hangi boyutta olduğunu tespit etmek amacıyla sondaj ve toprak analizleri yapılacağını söyledi.



Yargı süreci başladı…
“Bu alanda, tamamen boşaltıldıktan sonra yeşillendirme ve ağaçlandırma çalışması yapmayı düşünüyoruz” diyen Çevre ve Orman Bakanı Osman Pepe, konunun savcılığa intikal ettiğini ve yargı sürecinin sürdüğünü söyledi. Yeni TCK’nın çevreyle ilgili 55, 181 ve 182'inci maddelerinin birtakım cezalar getirdiğini belirten Bakan Pepe, “Bu cezalardan birisiyle ilgili savcılık soruşturmayı başlatmıştır. Elimizdeki tüm belge ve bilgiler savcılığa intikal ettirilmiştir. Bundan sonra ettirilmeye devam edecektir” şeklinde konuştu.

Bakan Pepe, buradan alınan numunelerin İZAYDAŞ, TÜBİTAK, üniversiteler ile kriminal laboratuvarına gönderileceğini bildirerek, ”Bu operasyon belki bir hafta, 10 gün sürecek. Numuneler laboratuvarda incelendikten sonra, atıkların kim ya da kimlere ait olduğu tespit edilecek. Şu ana kadarki bulgular, failin bir kişiden fazla olduğunu gösteriyor. Birkaç kişi olabilir. Bundan sonra yargının işini de kolaylaştıracak her türlü gayreti hep birlikte göstereceğiz” dedi.

Çevre ve Orman Bakanı Pepe, Türkiye'de yurttaşlık görevinin sadece erkeklerde 20 yaşında askere gitmek, ya da ticaret yapıp vergi veriyorsa, bu vergiden ibaret olmadığını vurgulayarak, “Memleketin, milletin, çevrenin geleceğine dair fevkalade risk taşıyan bu ve benzer olaylarda vatandaşlık görevi var. Bireysel sorumluluk var. Herkes bildiğini, gördüğünü, duyduğunu ilgili makamlara iletsin ki işimiz kolay olsun” dedi.

Pepe, Türkiye'nin dört bir tarafında olabileceğini düşündükleri sorunların, toplumsal bilincin, kolektif şuurun gelişmesiyle daha kolay çözülebileceğine dikkati çekerek, “Burada, vatandaşımızı da ihbar etmeye davet ediyorum. Bizim toplumda ihbar etmek muteber görülmez, 'muhbirlik yaptı' denilir. Burada esas vatansever kişi, bu işi ihbar eden kişidir. Bir duyarlı vatandaşımız bu ihbarı yaptığı için onu tebrik ediyorum” şeklinde konuştu.

Pepe, Türkiye'de çevrenin maalesef “biraz lüks, biraz fantezi, marjinallerin, tuzu kuruların, entelektüellerin işi” olarak görüldüğünü, ancak bu konunun sadece marjinallerin, küçük grupların ve entelektüellerin işi değil, 70 milyonun işi olduğunu söyledi.

İstanbul’da 2 ‘Atık Yakma Merkezi’ kurulacak…
Daha önce konuyla ilgili ihbar almadıklarını belirten İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Kadir Topbaş da 2005 yılında alınan bir kararla sanayi kuruluşlarını atıkların bertarafı konusunda uyardıklarını söyledi. Tehlikeli atıkların bertaraf edilmesiyle ilgili tesislerin kurulması konusunda 14 Mart 2005 tarihinde bir yönetmelikle Büyükşehir Belediyesi’ne bir yetki verildiğini hatırlatan Başkan Topbaş, önümüzdeki yıllarda 130 milyon dolarlık bir projeyle İstanbul’un Anadolu ve Avrupa yakasında birer atık yakma ve depolama merkezleri kuracaklarını açıkladı.

Vali Güler; ‘Delillendirme çalışmaları sürüyor…’
Bir gazetecinin, “Bu olayla ilgili yerel yönetim anlamında kamu yöneticilerini tespit ettiniz mi? Gözetim altına alınmış herhangi bir kişi var mı?” yönündeki sorusunu da İstanbul Valisi Muammer Güler yanıtladı. Güler, Tuzla Cumhuriyet Savcılığı'nın koordinasyonunda, Tuzla İlçe Jandarma Komutanlığı'nın bu tahkikatla görevlendirildiğini belirterek, şu bilgileri verdi;

“Jandarma Komutanlığımız gerekli tespitleri yaptı. Tahlil sonuçlarına göre delillendirme çalışmalarını sürdürüyor. Savcılıkla koordineli olarak çalışıyor. Şu anda herhangi bir gözaltı yok. Ancak yapılan tespitler var. Bu tespitler delillendirilme aşamasında savcının huzuruna götürülecek. Yani eksik delille götürdüğünüzde, bu fiili işleyen kişilerin cezasız kalma gibi bir riski vardır. Ancak tespitlerimiz vardır. Bunlar teknik tespitlerle de desteklendiği zaman gerekli adli işlem yapılacak.”