Haberler

Vakıflar Kanunu’nda Ayasofya tartışması

Tarih: 14 Mayıs 2006 Kaynak: Zaman Yazan: Emre Soncan, Mükremin Albayrak
Vakıflar Genel Müdürlüğü, Türkiye genelindeki Hz. İsa, Hz. Musa ve Hz. Meryem adına kayıtlı taşınmazların neler olduğunu öğrenmek için harekete geçti.

Genel Müdürlük, konuyla ilgili olarak Tapu Kadastro Bölge müdürlüklerine ‘gizli’ ibareli bir yazı gönderirken, yetkilileri şaşkına çeviren bu isteğin altından, TBMM AB Uyum Komisyonu’nda görüşülmesi beklenen yeni ‘Vakıflar Kanun Tasarısı’ çıktı. Çünkü tasarıdaki bir madde, cemaat vakıflarının, peygamber ve azizlerin üzerlerine kayıtlı birçok taşınmazı devletten istemesine imkan tanıyor. Tasarının kanunlaşması halinde ismini bir azizden alan Ayasofya’nın da Türkiye’nin elinden çıkabileceği iddia ediliyor.

Tasarının geçici 9. maddesindeki ‘Cemaat vakıflarının mal edinememeleri sebebiyle tapuda, nam-ı müstear veya nam-ı mevhumlar adına kayıtlı taşınmazlar, tapu kayıtlarındaki hak ve mükellefiyetleri ile birlikte bu kanunun yürürlüğünden itibaren 18 ay içinde tapu sicil müdürlüklerine müracaat edilmesi halinde vakıfları adına tescil olunur’ ifadeleri hukukçu ve siyasileri endişelendiriyor. Bir dönem vakıflar başmüfettişliği yapan hukukçu Doç. Dr. Ali Akyıldız, “Bu maddeye dayanarak Ayasofya’yı isteyebilirler.” uyarısında bulunuyor. Akyıldız, “Bu madde ile cemaat vakıflarına sınırsız güç veriliyor. Bir zaman sınırlaması da getirilmediği için ‘Ayasofya da Rum cemaatine ait bir vakıf malıdır’ denebilir. ‘Osmanlı döneminde vakıflarımızın taşınmaz mal edinmesi imkanı bulunmadığı için bu malımıza tasarruf edemedik. Şimdi talep ediyoruz’ diyebilirler.” diyor.

AB sürecinde Türkiye’deki cemaat vakıflarının mal edinme sorununun çözümü en önemli konuların başında geliyor. Bu çerçevede Vakıflar Genel Müdürlüğü, Vakıflar Kanunu’nda değişikliğe gidiyor. Ancak hazırlanan tasarıdaki geçici 9. madde, hukukçu ve politikacıları endişelendiriyor. Maddede yer alan ‘nam-ı mevhum’ ibaresi gerçekte hiç var olmamış kimselerin yanı sıra peygamber ve azizleri de kapsıyor. Teoride, ismini bir azizden alan Ayasofya’nın bile azınlık vakıflarınca istenebileceği kaydediliyor. Konunun muhataplarından üst düzey bir yetkili, muhtemel tehlikeye şöyle dikkat çekiyor: “İç hukuk belki Ayasofya’nın alınmasına müsaade etmez. Ama AİHM’e gidilirse olumsuz bir kararla karşı karşıya kalırız.” AB Uyum Komisyonu Başkan Vekili CHP’li Onur Öymen de tasarı yüzünden, Türkiye’nin milyonlarca YTL’lik taşınmaz kaybına uğrayabileceğini, hatta Ayasofya’yı kaybedebileceğini vurguluyor. Meclis AB Komisyonu üyelerinden AK Partili Fatma Şahin, “Eğer sorun varsa, çözülmeden yasa Meclis’ten geçmez.” ifadelerini kullanırken, Tüm Hukukçular Derneği Başkanı avukat Mustafa Ağca da söz konusu maddenin hassasiyetle gözden geçirilmesini istiyor. Vakıflar Genel Müdürü Yusuf Beyazıt ise iddiaların asılsız olduğunu düşünüyor. Komisyonun bir diğer başkan vekili AK Partili Ali Rıza Alaboyun ve hukuk profesörü Hüseyin Hatemi de iddiaları ‘spekülasyon’ olarak değerlendirerek, Ayasofya’nın talep edilemeyeceğini ifade ediyor.

9. madde üzerindeki diğer bir tartışma, kilise veya vakıfların başka kişiler üzerine kaydettirdikleri mallarla ilgili olan ‘nam-ı müstear’ ibaresinde yoğunlaşıyor. Üst düzey bir yetkili yaşanabilecek sıkıntılarla ilgili şunları söylüyor: “Bugün Çağlayan’da Türkiye Hastanesi olarak kullanılan Yofço Bulgar Hastanesi’nin binasının bulunduğu arazi, Bulgar vatandaşı Yofço tarafından yıllar önce satın alınarak üzerine hastane yapılmış. Uzun süre vakıf şemsiyesi altında Bulgarlara hizmet veren hastane, 1943’te Yofço’nun ölmesi ve mirasçılarının da olmaması nedeniyle vakıflara geçmiş. Şayet yasa bu şekliyle çıkarsa Bulgar cemaati de ‘Hastane bizim kilisemize aitti. Yofço o kadar parayı bulamazdı, parayı biz verdik o da araziyi aldı. Ama taşınmazı Yofça’nın üzerine kaydettirdik’ diye başvurursa rahatça burayı geri alabilirler.” Aynı yetkili, tehlikenin önlenmesi için yasanın, devletle azınlık vakıfları arasında 1936’da imzalanan sözleşmeye atıfta bulunması gerektiğini vurguluyor. 1936’da Türkiye’deki cemaatlerden o güne kadar tasarruf ettikleri gayri mülkleri bildirmeleri istenmişti.
Takvim
<<Haziran 2011>>
Pzt Sal Çar Per Cum Cmt Paz
    1 2 3 4 5
6 7 8 9 10 11 12
13 14 15 16 17 18 19
20 21 22 23 24 25 26
27 28 29 30      
Haber Bölümleri
Haber Kategorileri
Yayınlanan haberlere günlük olarak yukarıdaki takvimden, haberlerin kategorilerine ise aşağıdaki listeden ulaşabilirsiniz.