Van'ın burnunun dibinde eşsiz ''Urartu Gözlem Evi'' nde kaçak kazıların yoğunlaşmasına karşın Kültür ve Turizm Bakanlığı bilimsel kazıya izin vermedi. Eşsiz bir tarihsel miras göz göre göre yok ediliyor.

Van il merkezine bağlı Kalecik köyündeki bu eşsiz yer, birbirleriyle ilişkisi bulunan üç ilginç alandan oluşuyor. Cumhuriyet Bilim - Teknik dergisi bu eşsiz tarihsel miras alanını geçen yıl okurlarımıza tanıtmıştı.

Birinci nokta, yaklaşık 40x40 m'lik kare biçimindeki bir alana yerleşmiş her biri 1-1.3 metre yüksekliğinde 2475 kireç taşından oluşan ve halkın ''Dikilitaş Tarlası'' dediği bir yerdir. Taşlar yarım metre aralıklarla düzenli olarak dizilmişler. Dünyaca ün yapan ve her yıl birkaç yüz bin turisti çeken İngiltere'deki ''Stonehenge'' i andıran bu Urartu alanının bir başka benzeri bulunmuyor.

Bu alanın batısındaki ikinci noktada ise yumruk büyüklüğündeki taşlar 13 metre ve 30 metre çapında iki halka oluşturuyor. Bu alana yakın üçüncü noktada ise kayalara oyulmuş Urartu ''nekropolü (mezarlığı)'' bulunuyor.

Bölgede kaçak kazıların yapıldığının öğrenilmesi üzerine Yüzüncü Yıl Üniversitesi ve Van Müzesi işbirliğiyle iki yıl önce kurtarma kazılarına başlanmıştı. Kurtarma kazısı Prof. Dr. Veli Sevin 'in danışmanlığında Yrd. Doç. Dr. Rafet Çavuşoğlu 'nun bilimsel başkanlığında müzeyle birlikte yürütülmekteydi. İl özel idaresiyle yerel Ener Elektrik İşletmesi de kazıyı maddi olarak desteklemekteydi.

Bölgeyi ''Urartu Gözlem Evi ve Takvim Alanı'' olarak tanımlayan arkeologlar çalışmaya başladıklarında 30 kadar kaçak kazı saptamışlardı. Definecilerin kazılarından kalma tunç, gümüş, altından süs iğneleri, tunç ve gümüş bilezik parçaları çeşitli küpe ve yüzükler, at koşum parçaları, kılıç, balta ve oraklar ele geçirilmişti.

İzin çıkmadı...
Kültür Bakanlığı birkaç yıl önce, müzelerle üniversitelerin ortak kazılarının, Bakanlar Kurulu'na bağlı bilimsel kazılara dönüştürülmesi kararını almıştı. Böylece, müzelerin yükü hafifletilecek, daha ciddi kazılar daha güçlü maddi olanaklarla yapılacaktı.

Yüzüncü Yıl Üniversitesi'nin bu karara uygun olarak yaptığı izin başvurusu bu yıl da olumlu karşılanmadı. Çalışmanın müzeyle yine sınırlı maddi olanaklarla yürütülmesi öngörüldü. Bu gelişmeden yararlanan yerel kaçakçıların Van Valiliği'nin burnunun dibindeki Kalecik köyünde, bu eşsiz alanda yalnızca bu bahar aylarında 17 kaçak kazı yaptıkları, üç mezar odasını da soydukları saptandı.

Buluntuların, daha önceki yıllarda olduğu gibi bizim de tanıdığımız, dosyası iyice kabarık ilin ünlü eski eser kaçakçısı İsmail B. ve ailesince pazarlanmakta olduğu da öne sürülüyor.