Köşe Yazısı

TOKÄ° Nedir?

Yazan: Ertuğ Uçar Tarih: 9 Ekim 2008
“Orman Bakanı, Ilısu Barajı inÅŸaatı hakkında TOKÄ°’den bilgi aldı. TOKÄ° kavÅŸak yapıyor. TOKÄ°, konut için atakta. Atatürk Havalimanı’nın yükünü azaltacak. Çorlu Lojistik Köyü’nü TOKÄ° yapacak. Paramount Pictures, Ankara’da tema parkı kurmak için TOKÄ°’ye öneri getirdi. Gori’de yıkılan hastaneleri TOKÄ° yapacak. TOKÄ° BaÅŸkanı 'GüneydoÄŸu'daki karakolları biz yapalım' dedi.”

Gazetelerden rastgele TOKÄ° haberlerini okuyunca ÅŸaşırıyorum. TOKÄ° gerçekten ucuz konut üreten bir sosyal kurum mu? Yoksa baÅŸka bir ÅŸeye mi dönüÅŸmüÅŸ? Ne yapar? Nasıl yapar? Neyi yaparken neyi harcar?

Toplu Konut Ä°daresi (TOKÄ°), 1984 yılında kuruldu. Finansmanını, genel bütçeden ona ayrılan paya toplu konut fonu getirisinin eklenmesiyle saÄŸlıyordu. 2001’de bu fon kaldırılanana dek TOKÄ° 50.000’e yakın konut yaptı, 1 milyona yakınına da kredi desteÄŸi verdi.

2003’te TOKÄ° kanununda yapılan deÄŸiÅŸiklikle kurum kısa sürece ticari bir müesseseye dönüÅŸeceÄŸi raya girdi. Finansmanını saÄŸlama sorumluluÄŸu TOKÄ°’ye, bu sorumluluÄŸa eÅŸlik eden müthiÅŸ bir kaynakla beraber verildi. TOKÄ° o günden sonra Hazine, Belediye, Özel Ä°dare ve Vakıflar Ä°daresi’nin ona haber vermeden arazi satamayacağı bir Ulusal Emlak Ofisi haline geldi. Ä°ÅŸin garip yanı, bu arazileri alan TOKÄ° kendisi kullanmayıp baÅŸkalarına satarak fantastik hedeflerini finanse edebilecekti. Nitekim öyle oldu. TOKÄ°, sınırsız kamu arsalarını lüks konut -veya baÅŸka herhangi bir ÅŸey- üretecek müteahhitlere satıp, oradan kazandığı parayla iÅŸini döndürmeye baÅŸladı.

Bugünkü iktidarın en sevdiÄŸi kurum tipi, yapı olarak TOKÄ°’de hayata geçmiÅŸ gibi. Bu yapının karakteristikleri ÅŸöyle özetlenebilir:

- BaÅŸarılarını sadece rakamlarla açıklar. NiteliÄŸe deÄŸil niceliÄŸe önem verir. En sevdiÄŸi bilim dalı istatistiktir.
- Åžiarı “hız”dır. Hızlı iÅŸ yapar. Hızını kesecek, zaman kaybettirecek, konsantrasyonunu bozacak ÅŸeyleri sevmez: Kanunlar, yargı, eleÅŸtiri, bilim, çevreciler, medya, meslek odası vs.
- İştigal alanı ne olursa olsun asıl işi ticarettir. Serbest meslek erbabıdır. Her işi yapar.
- Sorun tanımaz. Önüne çıkarsa bunu kurumsal deÄŸil kiÅŸisel iliÅŸkilerle çözer.

TOKÄ°, kısa zamanda çok iÅŸ baÅŸardı. Rekorlar kırdı. Yüzbinlerce konut, okul, cami, dükkan, park vs. yaptı. Hektar hektar arazi sattı. Arsa satışı, trampa, kar paylaşımı yöntemleriyle her türlü giriÅŸimciyle iliÅŸkiler kurdu. Bunları olaÄŸanüstü bir hızla yaptı. Çünkü TOKÄ°’nin yetkileri olaÄŸanüstüydü:

1. TOKÄ° BaÅŸkanı, BaÅŸbakan’ın kartvizitiyle kamu kurumlarını arayıp göz diktiÄŸi bir arazisini isteyebilir. Karşılığında ona baÅŸka bir yerde arzu ettiÄŸi her hizmeti saÄŸlar. Hastane, okul, depo, liman yapar; belki iÅŸletir, kimbilir? Bu, gelecek teklife baÄŸlıdır. TOKÄ°, ona para kazandıracak her teklife açıktır.

2. TOKÄ° araziyi aldıktan sonra o alanı imara açabilir, imara açıksa tadil edebilir. Önerisini belediyeye sunar. 3 ayda cevap gelmezse öneri kabul edilmiÅŸ sayılır.

3. TOKÄ°, kurumlar ve kurullar üstü bir mercidir. Yönetmelik, tüzük ve kanunları amaçlarına uyarsa uygular, olmadı uygulamaz. Gerekirse ek kanunlarla TOKÄ°’nin yetkileri geniÅŸletilir. Ä°nce ayar yapılır.

4. TOKÄ° olaÄŸanüstü bir kamulaÅŸtırma yetkisine sahiptir. Bununla ilgili bilgileri de isterse ilan eder, isterse etmez.

5. TOKÄ°’nin projeleri mesleki denetimden geçmek zorunda deÄŸildir. Zaten tip projeyle çalışır. Sorun çıkarsa yerinde çözer.

6. TOKÄ° yapı denetim firmasıyla, fenni mesulle çalışmaz. Bu iÅŸleri kendisi pratik bir ÅŸekilde çözer. Projeyi belediyeye verir. 15 günde ruhsat verilmezse, ruhsat verilmiÅŸ sayılır. TOKÄ°’yi TOKÄ° denetler.

7. TOKÄ° herkesin ödemeye mecbur olduÄŸu harçları, vergileri, KDV’leri ödemez; herkesin geçtiÄŸi bürokrasi çarklarının etrafından dolanır.

Türkiye’de kurum ve kiÅŸilerin medeni hayattaki ve iÅŸ hayatındaki hareketlerini kontrol etmeye yarayan düzenekler TOKÄ° için çalıştırılmaz. Meslek odalarını by-pass eden, vergi düzenlemelerinin lehine deÄŸiÅŸtirildiÄŸi, kendine uydu haritasından arsa beÄŸenen, ihaleleri gönlüne göre açan-kapatan, kendi kendini kontrol eden, sadece BaÅŸbakan’ın sözünün geçtiÄŸi bu diktatoryal kurum, üstüne üstlük yaptıklarıyla övünür. Aynı olanaklar verilse ortalama her müteahhit firmanın baÅŸaracağı devasa bir tünel kalıp operasyonunu ülkedeki kamu arsalarıyla finanse eden TOKÄ°’nin her hareketi açıkçası insanı dehÅŸete düÅŸürüyor. TOKÄ°’nin, ortasında bir aÄŸaç olan mavi-yeÅŸil logosu Ä°stanbul’un her yerinde, gittiÄŸim baÅŸka ÅŸehirlerde, gazetelerde, her gün her an karşıma çıkıp bana etrafın talan, kaynakların heba edilmekte olduÄŸunu hatırlatıyor.

TOKÄ°’nin mimarlık mesleÄŸine, diÄŸer proje disiplinlerine, inÅŸaat sektörüne, ülkenin fiziksel çevresine, Türkiye’nin doÄŸal kaynaklarına, ÅŸehirlerin geliÅŸimine ve geleceÄŸimize olumsuz etkilerinin ÅŸimdiden temizlenemez hale geldiÄŸini düÅŸünüyorum.Takip
YorumlarYorum Sayısı: Henüz hiç yorum yapılmamışBütün yorumları forumda okuyun!
Bütün yorumları forumda okuyun!
Yazara Görüşlerinizi Bildirmek İçin
Buraya yazacağınız görüşleriniz, Arkitera Forum bölümüne yansımayacak, sadece yazara ulaşacaktır. * İşaretli alanlar mutlaka doldurmanız gereken alanları belirtmektedir.
Sizin:
Adınız, Soyadınız *
E-Posta Adresiniz *
MesleÄŸiniz *
Telefon Numaranız Adres seçimi:
Adresiniz
Mesajınız:

ÝPUCU: büyük harf "H", küçük harf "x", sayý yedi, büyük harf "E", sayý dört, büyük harf "U"

Lütfen sol imajdaki resimde görülen dizgiyi yandaki kutucuğa giriniz.
Köşe Yazısı Arşivi
Dönem içindeki köşe yazarlarının listesi aşağıdadır. Yazısını okumak istediğiniz yazarı listeden seçiniz. Bütün yazarların listesini görmek için buraya tıklayınız