BrightWalk

Bu yılın Next Generation yarışmasında dereceye girenler, enerji temasını yakıttan dönüştürülebilir tasarım kavramları üretmek amacıyla kullandılar.

Enerjiye dönüştürecek bir yol bulabilseydik, 2007 Next Generation katılımcılarından ortaya çıkan voltajla Metropolis ofisini 2008’e kadar aydınlatabilirdik. Her sene düzenlenen tasarım yarışmamızda bu sene ilk kez katılımcılara bir çıkış noktası olarak bir tema – enerji - verildi. Metropolis dergisi baş editörü Susan Szenasy “enerji kavramına odaklanmak belirli bir ihtiyaç hakkında daha bütüncül bir tasarım yeniliği hikayesi anlatabilmemize yardım etti” dedi. Aşağıda sıraladığımız projelerde kişisel eylemlere küçük çözüm önerileri olduğu kadar, kaynaklarımızı nasıl değerlendirebileceğimize dair yeniden düşünmemizi sağlayan büyük sistemler hakkında öneriler de bulunmakta. Szenasy, “bu projeler bu ortak sosyo - ekonomik sorunumuzu çözmek için her yerde, her ölçekte bize düşen sorumluluklar hakkında bazı önemli şeyler söylüyor” diye ekledi.

Bu yenilikçi kavramlardan bazıları, örneğin insan aktivitelerinden elektrik elde etmek gibi, gücü enerjiye dönüştürmek konusunda umut verici çözümler önerirken, bazıları da değerli kaynakların tükenmesini en aza indirmeyi amaçlamakta. Geçmişten ve günümüzden bazı ipuçları alarak, yarışmanın ikincileri piezo elektriği ve Faraday etkisi gibi 19. yüzyıl buluşlarını günümüze uyarladılar, modernist kuramları yeniden değerlendirdiler ve iSAVE ve i - Rise gibi isimler aracılığıyla günümüzün kültürel hareketlerine başvurdular. Katılımcılar ilhamlarını nereden alırlarla alsınlar, esas amaçları esnek ve dönüştürülebilir bir gelecek idi. Böyle bir gelecek düşüncesinin kollektif bilincimizde olduğu kadar tüketim alışkanlıklarımızdaki değişime de yol açacağının farkında olarak, gezegenimiz hakkındaki sorumluluğumuza yönelik toplumsal bilinci oluşturma amaçlı yöntemleri de ele aldılar.

BrightWalk, Alberto Villarreal, San Francisco
BrightWalk spor ayakkabılarının gece ışıldayan modelleri enerjilerini faydalı bir şekilde kullanıyor, yolu aydınlatıyor ve arabalar tarafından görülebilir bir hale geliyor. Ayakkabının tabanının yere her basışında piezoelektrik ileticiler ayakkabının ucuna ve topuğuna yerleştirilmiş elektroluminesan polimerleri uyararak şoku elektriğe çeviriyor. Düzenlenebilir bir yüzeyle, ayakkabının gece sporu modelleri güvenli ve şık bir şekilde egzersiz yapmayı sağlıyor. Villareal “Bu ayakkabı bizi ‘güçlendirilmiş moda’ kavramıyla tanıştırıyor” diyor.

Bileşik Alan: Bilgisayar Destekli Fiber-Yerleştirme Teknolojisi için Esnek Bina Uygulamaları Mike Silver, Mike Silver Mimarlık, Brooklyn, New York
Automason teklifiyle 2004 yılında Next Generation ikincisi olan Silver, bina teknolojisiyle ilgili yaptığı çalışmalarla jüriyi etkilemeye devam ediyor. Bu yıl “duvarsız” bina konseptiyle mimari tasarımın sınırlarını zorluyor. Silver tek bir ekstra kuvvetli bileşik dış yüzeyi kurmak için bilgisayar destekli fiber-yerleştirme robotları kullanarak, mimarları geleneksel “frame and panel” inşaat biçiminden kurtarabileceğini düşünüyor. Fibershop Ver. 1.0 isimli fiber-yerleştirme tasarımı yazılımı sayesinde, robotlar takviyeli termoplastik ipleri çok hafif, dayanıklı ve termal olarak etkin inşaat malzemelerine geçiriyorlar. Robotlar tarafından gerçekleştirilen bu imalat süreci de çok randımanlı: Silver, pencereler ve duvarlar gibi yapısal bileşenlerle bu bileşik malzemenin inşasını birleştirerek geleneksel metodlara nazaran daha az hammadde kullanarak ve daha az enerjiye ihtiyaç duyarak duvarsız inşaat sistemini gerçekleştirebileceğine inanıyor.


Başlangıç Mutfağı ve i - Rise (Dikey Ev)

Başlangıç Mutfağı , André Dettler, Grand Rapids, Michigan
Dettler, “yarışmanın başlığı olan ‘enerji’yi bir çevre olayı olarak görmekten çok, beraberce birşeyler yaratmak olarak gördüm” diyor. “İnsanlar yalnız başlarına yemek yapıp yedikleri zaman daha çok enerji harcarlar.” Başlangıç Mutfağı insanları çok amaçlı bir ünitenin etrafında toplanmaya yönlendirerek evin kalbinde biraraya getirmek amacıyla tasarlanmış. Topluluk olarak aktivitelerde bulunmak için çok da ideal olmayan küçük kentsel alanlar için yaratılmış olması yüzünden bu mutfak sistemi, arkadaşlarla biraraya gelip yemek yemek için kullanılan alanı ikiye katlaması anlamında çeşitli amaçlar için kullanılabilmekte. Çevrecilik fikri ikinci planda kalsa da, hala tasarımın ayrılmaz bir parçasını oluşturmaktadır; atık su, evin içinde tekrar kullanılabilmesi için lavabonun altında filtreleniyor ve yemek yaparken oluşan ısı kışın evin ısıtılmasında kullanılıyor.

i - Rise: Dikey Ev, Joseph Cory, Eyal Malka,Geotectura, Malka Architects, Hayfa, İsrail
Kendini yenileyebilen ve toplumsal bir sorumluluğa sahip olan i-Rise, modernist ideolojilerin yeniden değerlendirilmesine dayanan bir etik tasarım modeli olarak tüm dünyadaki jürileri etkilemiştir. Ekonomik olarak çok katmanlı bir yerleşim birimi olan i-Rise, modüler endüstriyel bileşenlerden oluşmaktadır. Güzel görünüşlü yüzeyleri ve yeşil alanları ıslah eden yükseltilmiş bahçe seviyeleriyle, evin dikey planı evin taban yüzeyini minimuma indirirken kullanılabilen alanını maksimuma çeviriyor. Ayrıca, proje yapısında eğitim ve istihdam için yeni fırsatlar sunarak yerel toplulukları ekonomik anlamda güçlendiriyor. Artı, her bina bir rüzgar türbiniyle ve optimum fotovoltaj sistemiyle kendi yenilenebilir enerjisini üretiyor ve çatıdaki yağmur suyunu biriktirme oluğuyla kendi atık suyunu elde ediyor. Cory “Ekolojik gündem temel sorunlarımızdan birisidir. Toplumun bütün kesitleri için geçerli olmalıdır” diyor.


Süper Emici ve PowerLeap

Süper Emici, Doug Hecker ve Martha Skinner, Destek verenler: Marc Leverant, Mark Gettys, Janice Fowler, Fieldoffice, Clemson, South Carolina
Süper Emici takımı geleneksel otoyol bariyerlerinin yerine dev fotokatalitik çimento süngerleri yerleştirerek havayı temizlemek için yeni bir yol öneriyor. Araba gürültüsünü azaltmasının yanı sıra, Süper Emici bariyerler havadaki araba kirliliğini yokeden TX Active isimli bir kimyasaldan üretilmiştir. Süper Emici’nin gözenekli yapısı atıkları temizlemek için gereken yüzey alanını oluşturur ve far ışıklarının içinden geçmesini sağlayarak bir kimyasal reaksiyona neden olur ve otoyolun etrafındaki yerleşim birimlerinde yaşayanlar için göz alıcı ışık oyunları yaratır. Hecker “bu sistem ışığı ‘kirlilik’ olmaktan çıkarıp çok daha olumlu bir kentsel fenomene dönüştürüyor” diyor.

PowerLeap, Elizabeth Redmond, Dexter, Michigan
Dansçıların mekanın elektiriğini adımlarının etkisiyle oluşturdukları bir gece kulübü düşünün. Redmond’un yenilikçi zemin sistemiyle, insan kaynaklı enerji kaynağı hayali gerçeğe biraz daha yaklaşıyor olabilir. Geri dönüşümlü cam ve dayanıklı betonun içine dökümlenmiş zemin kiremitleri, nikel elektrotlarla kaplanmış piezoelektrik pirinç alaşımlı seramik kalıplara yerleştirilmiş. Her adımın yarattığı etkiyle kiremitin içindeki metal verici seramik kalıba baskı uyguluyor ve bir elektrik akımı oluşturuyor. Ortaya çıkan voltajla dört LED lamba aktive oluyor ve enerjiyi oluşturan kişilerin adımlarıyla ortaya çıkan ışığın cam yüzeyde görülebilir olmasını sağlıyor. Kaldırımlar, sokaklar ya da spor salonları gibi çok kullanılan alanlar için tasarlanmış bir zemin kaplama sistemi olarak, PowerLeap yayaların enerji tüketimini dengelemede aktif bir rol oynamalarını sağlıyor. Redmond “komünal şebekedeki bir jeneratör olabilmeleri için tüm insanları sorumluluğa davet ediyorum” diyor.


Nizam'ın Mücevherleri ve Akıllı Yüzey

Nizam’ın Mücevherleri, Michael Kirchmann, Mark Igou, ve Team SOM, New York
Misafirlerini güneş çarpmasına maruz bırakmadan, cam bir oteli Hindistan’da nasıl inşa edersiniz? SOM’un 2009’da bitmesi planlanan Haydarabad’daki Park Otel projesinde çalışan Kirchmann’ın hedefi buydu. Bulduğu zarif ve basit teknolojili çözüm, doğal ışığı maksimize ederken enerji tüketen havalandırma sistemlerine olan ihtiyacı en aza indiren dalgalı perfore bir metal yüzeydir. Bölgenin güneş enerjisi şartları üzerine yapılmış yoğun bir bilimsel araştırmaya dayanarak, yüzeyin süslemeli 3D profili ilhamını yerel mücevhercilik geleneğinden alıyor. Proje ismini de Haydarabad’ın zengin Nizam mücevher kolleksiyonundan alıyor. Sorun gidermeye yönelik bir örnek olarak, Nizam’ın Mücevherleri ince tasarımın nasıl karmaşık makineleştirmelere üstün gelebileceğini gösteriyor. Kirchmann “basit pasif çözümlerin büyük etkiler yaratabileceğini gözden kaçırmamak gerekir” diyor.

Akıllı Yüzey, Martina Decker, New York
Akıllı Yüzey, kendini binanın termal şartlarına adapte ederek cam fasad yüzeylerine fütüristik bir yorum getiriyor. Havadaki ısının artması ya da azalmasıyla genişleyen ya da küçülen polimerler, Decker’in iç ve dış dokuma yüzeylerini harekete geçiriyor. Jean Nouvel’in Paris’teki Arap Dünyası Enstitüsü’nde olduğu gibi, Akıllı Yüzey karmaşık makineler ve güç kullanımı olmadan, açılan ve kapanan delikleri harekete geçiriyor. Sıcak günlerde bu sistem binayı fazla ısınmaktan korumak amacıyla kapanıyor ve soğuk günlerde iç mekanın doğal bir şekilde serinleşmesi için perforeler açılıyor. Isıtma ve havalandırmaya dair bazı zorlukların üstesinden gelerek, Akıllı Yüzey enerji tüketimindeki büyük bir soruna parmak basıyor. ABD’nin enerji kaynaklarının %40’ını binalar tüketmektedir ve bu tüketimin çoğu konforlu oda sıcaklıklarını elde etmek amacıyla kullanılmaktadır.

 
İSAVE ve Locoplug

İSAVE, Yu Guoqun, Şangay, Çin
Yu tüketicilerin su tüketimini azaltmayı amaçlayan ve enerji tasarrufu sağlayan bir yol geliştirdi. iSAVE Faraday etkisini kullanarak LED su tüketimi sayacı için güç üretiyor ve musluğa giden su bir manyetik alan içindeki kabloyu yönlendiren türbini döndürüyor ve elektrik akımı yaratıyor. Musluklar ve duşlardaki su tüketimi ayarları için tasarlanan bu cihazın monitörü kullanılan su miktarını maviyle gösteriyor, su tüketimi aşırı olduğu zaman kırmızıya dönüşüyor.

PowerSEEDs, Boris von Bormann , Katkıda bulunan: Nik Hafermaas, UeBERSEE, Los Angeles
Von Bormann toplumsal gururun şiirsel kaynağı olarak tahayyül ettiği bir kamusal sanat projesi olarak tasarladığı güneş enerjisiyle çalışan ışık enstolasyonları ile şehir merkezlerini aydınlatmayı planlıyor. İlk olarak Pasadena,California’daki yeni ‘Innovation Corridor’ için tasarlanan PowerSEEDler yaya kaldırımları ya da diğer güneş alan yüzeyler için dekoratif ışık kaynaklarıdır. Programlanabilir zaman ayarı kısımlarıyla, parlak bir ışık kaynağı olarak kullanılabilir. Bormann “kabloya ihtiyacınız yok, yere yerleştirmeniz yeterlidir” diyor. Power SEEDler şehir uzamlarına bir canlılık getirdiği kadar, yenilenebilir enerji kaynakları hakkında kamusal bir bilinç yaratıyor ve dönüştürülebilir teknoloji olanakları hakkında pozitif yenilikler konusunda çığır açmayı planlıyor. Tamamlanmış prototipler ve gelecekteki uygulamalar hakkındaki fikirleriyle, von Bormann’ın ilk enstolasyonu bu yazın sonunda Pasadena sokaklarını aydınlatmak için kurulacaktır.

Electro - Conductive Gypsum Wallboard, Eric Olsen, Ann Arbor, Michigan
Olsen iletken alçı duvar kaplamasının elektrik prizlerine olan ihtiyacı ortadan kaldıracağını düşünüyor. Kabloları düşük bütçeli ve ısıya dayanıklı alçı kaplamanın içine yerleştirerek elektiriği kullanma biçimimize radikal bir alternatif olabilecek iletken bir yüzey prototipi yaratmış. Bu buluş sayesinde fişimizi doğrudan duvarın içine sokabileceğiz. Olsen, ürününün aletlerimizi kullanmak için esneklik sağlamasının yanısıra elektronik eşyaların sadece gerektiği kadar güç kullanmasını sağlayarak enerji tüketimini de azaltacağına inanıyor. Düşük voltajlı duvar kaplaması, elektirik kaynağıyla cihaz arasındaki elektirik akımını sağlayacak ileticilere duyulan ihtiyacı da ortadan kaldırıyor. Olsen “Geleneksel duvar prizleri artık geçmişte kaldı” diyor.

Locoplug ve Locooutlet, David Slocombe ve Adrian Ashley, Project Bureau, Ashley Kalman, Ltd., London
Slocombe ve Ashley dünyadaki karbondiyoksit kirliliğinin %1’inin standby’da duran elektronik aletler tarafından üretildiğini öğrendiklerinde dehşete düştüler. Bu 35 milyon arabanın ürettiği kirliliğe eşitti. Bunun üzerine aletler standby’da iken bir elektrik devresini harekete geçiren, enerjiden ve dolayısıyla elektrik faturalarından tasarruf eden Locoplug ve Locooutlet (‘loco’ low - consumption yani düşük tüketim anlamına geliyor) isimli tasarımı hazırladılar. Tasarımcılar enerjiden tasarruf etmenin basit bir yöntemini bulmanın yanı sıra, hedef kitle için nasıl cazip olunabileceğini de buldular. Slocombe “çevre dostu olmak kimileri için çok sıkıcı birşeydir” diyor. “Bu yüzden Locoplug’ın çok sevimli görünmesine ve aşırı basit kullanılabilmesine önem verdik” En sevdiğiniz dizinin son bölümünü mü kaçıracaksınız? Televizyonu açmak için uzaktan kumandanızı Loco’nun kızılötesi alıcısına doğrultun. En büyük televizyon bağımlıları bile koltuklarından kalkmak zorunda kalmadan çevre için üzerilerine düşen görevi gerçekleştirebilirler.

Beeline: Yerel Gıda Dağıtımı İçin Sanal Pazar Yeri, Dawn Danby, Destek verenler: Jyoti Stephens ve Mary Rick, Bainbridge Graduate Institute, Vancouver, British Columbia
Gıda dağıtımında kullanılan yolların yetersizliği sadece karbon kirliliği yaratmıyor aynı zamanda gıda fiyatlarını arttırıyor ve tazeliği tehdit ediyor. Dönüştürülebilir iş kolları konusunda MBA’lerini yapan bir grup öğrenci tarafından geliştirilen Beeline online servisi, yerel çiftçilerin ve gıda üreticilerinin ürünlerini mümkün olan en az enerjiyi sarfedecekleri bir rotada dağıtmalarına olanak sağlıyor. Danby “projemiz için disiplinlerarası bir yaklaşım gerekiyordu. Hepimizin yerel ekonomiler, gıda sektörü, dönüştürülebilir tasarım ve kentsel meseleler hakkında uzmanlığı vardı” diyor. Beeline, dağıtım sürecindeki ara elemanları ortadan kaldırarak dağıtım sisteminin çevreye olan katkısına dikkat çekiyor. Bununla birlikte, bu araç yerel tarımcılar ve gıda üreticileri hakkında bilgi sağlıyor ve tüketiciyi bilinçli seçimler yapabilmeleri için bilgilendiriyor. Hive isimli sanal pazar yeri, gıda perakendecilerinin yerel çiftçilerin fiyat tekliflerinden haberdar olmalarını sağlıyor ve müşterilerin hizmetlere ve ürünlere puan vermesine imkan veriyor. Beeline ekibinin dönüştürülebilir sistem tasarımı, tüketicilerin yerel ürünlere olan talebini ve çiftçilerin gıda ürünlerini marketlerde sunabilme konusundaki hayal kırıklıklarını göz önünde bulundurarak hem müşterilerine hem de çevreye hizmet ediyor. “Bunu gıda satışının toplumsal ağ ve eğitimle ilişkiye girdiği, mesela eBay ve MySpace’in bir karışımı olarak düşünün” diyor Stephens.

Luminet, Jerad Tinnin, Wellington, Yeni Zellanda
Büyük fikirler bazen, Tinnin’in bir küçük LED masa lambasıyla kullanıcılarının enerji tüketimini gösteren tasarımında olduğu gibi, küçük paketlerde gelebilirler. Tinnin’e göre insanların kararlarının çevreye olan etkilerini bir şekilde görselleştirmenin, enerji bilinci olan tüketiciler yaratmada hayati bir rolü vardır. Luminet bir bilgisayara bağlanarak kullanıcılarına hem kendi ürettikleri sera gazı hakkında hem de diğer Luminet kullanıcılarının yarattığı gaz hakkında bilgi veriyor. Enerjiden tasarruf eden bir ışık kaynağı olmanın yanısıra, evlere postalanma zahmetini de azaltmak için bir yol bulunmuş. Luminet kompakt bir paket halinde geliyor ve tersyüz edildiği zaman yeniden kullanılabilmeye ya da geri dönüştürülmeye uygun bir ödemeli posta pakedine dönüşüyor. Kullanıcılar Luminet kutularının ömürlerini üzerilerindeki barkodlar aracılığıyla online olarak öğrenebiliyorlar. Tinnin “Bu ürün küresel bir koruma ve hassasiyet toplumunu temsil ediyor. Hem güzel hem de kullanışlı bir masa lambası ve aynı zamanda basit bir değişimi amaçlayan insanlar arasında bir şebeke” diyor.