Türkiye'nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu listesinde en hızlı yükselişi gösteren demir-çelik üreticilerinin başarısının altında Türkiye ve Körfez ülkelerinde inşaat sektöründe yaşanan canlılık yatıyor.
Üç yıldır hem Türkiye, hem de başta Birleşik Arap Emirlikleri olmak üzere Körfez ülkelerinde yaşanan canlılık önceki gün İSO tarafından açıklanan 500 Büyük Sanayi Kuruluşu listesinde Türk demir-çelik firmalarına basamakları tırmandırdı. Listede, en hızlı yükselişi 2005'te 463'üncü sırada bulunan 2006 sıralamasında ise 102'nciliğe yükselen Nursan Metalurji gerçekleştirirken, Dörtyol Ticaret ve Sanayi Odası'na kayıtlı demir çelik firmaları 500 listesinde nerdeyse tırmandı.
Odaya kayıtlı sekiz şirket, '500 Büyük Sanayi Kuruluşu' listesinde yer alırken Samsun'dan Yeşilyurt Demir Çekme Sanayi, İstanbul'dan Çebitaş, Özer Metal gibi çok sayıda firma da sıralamada basamak atladı. Demir-çelik firmalarının listedeki yükselişi 2003 yılından beri sürüyor. 2003 yılında ilk 50'de sekiz demir-çelik firması varken, 2004'te bu rakam 12'ye çıktı. 2006'da da rakam bu seviyede ama asıl hareketlilik ilk 50'den sonraki şirketler arasında gerçekleşti.
Yeni yatırımlar başladı
Nursan Metalurji Genel Müdürü Sabri Keleş de büyümelerinin Cezayir, Etiyopya, Yemen, Irak gibi ülkelere yaptıkları ihracattan kaynaklandığını ve geçen yılın cirosunu da şimdiden yaptıklarını vurguladı. Yeşilyurt Demir Çekme Sanayi Yönetim Kurulu Üyesi Fikret Yeşilyurt ise Türkiye'de üç yıl önce 6.5-7 milyon ton seviyesinde olan inşaat demiri satışının 10.5-11 milyon ton seviyesine çıktığını belirtirken, iç piyasanın da sektöre doping olduğunu ifade etti. Yeşilyurt, "Asıl büyüme maliyetlerin yükselmemesi ve kurun stabil kalması sayesinde sanayicinin yatırım hevesinin artmasından kaynaklandı" yorumunu yaptı.
Türk firmaları, üretim kapasitelerini artırırken yeni fabrika yatırımlarına da başladı. Dörtyol Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Cemal Talay, yörede demir-çelik firmalarının son birkaç yılda ciddi bir büyüme yaşadıklarını vurgularken, "Demir-çelikin yarısı bizde. Sektördeki bu hareketlilik İSO'nun listesine de yansıdı" dedi. Bu yılın ilk dört aylık ihracat rakamları geçen yılın aynı dönemiyle karşılaştırıldığında özellikle Birleşik Arap Emirlikleri'ne yapılan ihracatta yüzde 100'ün üzerinde artış görülüyor. Zaten Türkiye'nin demir-çelik ihracatında yüzde 43'le en büyük payı Ortadoğu ve Körfez ülkeleri alıyor. Sektör uzmanları da ağırlıklı olarak inşaat demirinde Körfez ülkelerinde ve Kuzey Afrika'da Türkiye'yle rekabet edebilecek başka bir ülkenin hâlâ çıkmadığına dikkat çekiyor. Bu bölgelerde üç-dört yıldır inşaat sektörünün büyük canlılık yaşadığını hatırlatan uzmanlar, bazı Türk firmalarının gelişime uygun olarak pazara özel, çok katlı binalarda kullanılabilecek ürün üretimine de başladığını vurguladı.
Çelik ithalatı konusunda da faaliyet gösteren Fabeks Yönetim Kurulu üyesi Mengü Altınordu da Türk firmalarının başarısının altında, 'Hızlı hareket edip, pazara uygun mal gönderimi yapmalarının yattığını' aktardı.
Tüketim 300 kg. oldu
Altınordu, "Üreticilerimiz, dünyanın neresinde olursa olsun çok hızlı hareket ediyor. Bir dönem Tayvan, Avrupa, ABD hatta Çin'e bile mal gönderip ciddi bir rekabet ortamı yaratıyordu. Yemen ve Kuzey Afrika ülkelerinde de bir dönem Türk üreticiler çok güçlüydü" diye konuştu.
Demir-çelik firmalarının yükselişini yorumlayan Altınordu, iç pazarda da hareketliliğin arttığını, iki yıldır inşaat sektöründeki canlılığın ortada olduğunu söyledi Türkiye'de de çelik tüketimi kişi başına 2004'te 227 kg iken 2006'da 300 kg'a yükseldi.
55 bin nüfuslu Dörtyol, devler liginde yarışıyor
Türkiye'nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu listesine sekiz firma sokan Dörtyol, Hatay'ın resmi kayıtlara göre 55 bin nüfuslu bir ilçesi. Ancak ilçe demir-çeliğin 'kalbi' olarak tanımlanan bir bölgede yer aldığı için önem kazanıyor. Göç veren değil, göç alan bir yöre şeklinde gösterilen Dörtyol'da demir-çeliğin yanı sıra narenciye de önemli bir geçim alanı. Bu yüzden ciddi bir işçi akını var. Dörtyol Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Cemal Talay demir-çelik firmalarının İSO 500 listesindeki başarısını ise normal olarak nitelendirirken 'Asıl hareket yassı mamul üretecek fabrikaların faaliyete geçmesiyle beş-altı ay içinde yaşanacak" diyor.
'2004'ten beri basamakları tırmanıyoruz'
329'unculuktan 179'unculuğa yükselen Baştuğ Çelik Yönetim Kurulu Üyesi Doğan Hakan Baştuğ böyle bir gelişmeyi beklediklerini açıkladı. 2007 sıralamasında da yükselişlerinin süreceğine inanan Baştuğ, "2004 yılında 329, 2005'te 326'ncıydık. Bundan sonra hedefimiz sektördeki büyümemizi güçlendirmek. Yeni çelikhane yatırımımız olacak, kendi mamulümüzü üreteceğiz" diye konuştu. 1991'de çok ortaklı olarak kurulan ve 2006'da yönetimi Baştuğ ailesi tarafından alınarak unvanı değiştirilen Baştuğ Çelik, yatırımlarına da hız vermiş. 5.5 milyon dolarlık teknoloji yatırımı yaptıklarını ve üretim kapasitelerini yüzde 40'a yakın artırdıklarını anlatan Doğan Hakan Baştuğ, "Bu yılın ilk altı ayında 126 milyon YTL'lik ciromuz vardı, bunun 47 milyon YTL'si ihracattan geldi. İhracatımız ağırlıklı olarak Körfez ülkeleri, Yemen, Tunus, Etiyopya ve Irak'a gerçekleştiriliyor. Bu ülkelerde inşaat sektöründeki hareketlilik olumlu olarak yansıdı" dedi.
İç pazar da büyüdü
30 yıllık sanayici ve 17 yıldır İSO 500 sıralamasının üyelerinden Yeşilyurt Demir Çekme Yönetim Kurulu Üyesi Fikret Yeşilyurt, 209'unculuktan 124'üncülüğe yükselişin son iki-üç yıldır hem ülke koşullarının hem de pazardaki hareketliliğin yatırımcının önünü açmasından kaynaklandığını açıkladı.
Yeşilyurt, "Biz de buna bağlı olarak üretimimizi artırdık, yeni yatırımlar yapıyoruz. 2008 sonunda yüzde 40'a yakın büyüme hedefliyoruz. Önümüzdeki beş yıl içinde 300 milyon doları ihracat olmak üzere 700 milyon dolarlık ciro planlıyoruz" dedi. Yeşilyurt, kurun stabil seyretmesinin de sektöre destek olduğunu belirtti. Yeşilyurt, "Türkiye'de inşaat sektörü geliştikçe tüketim de çok arttı. Üç yıl önce 6.5-7 milyon ton seviyesinde olan inşaat demiri tüketimi iki yıldır 11 milyon ton" açıklamasını yaptı.