İstanbul ve Ankara’nın su krizini Kızılırmak ve Melen’den su taşıyarak çözme formülüne uzmanlar karşı çıktı.

Akarsulardaki suların giderek kirlendiğine, azaldığına hatta kuruma noktasına geldiğine dikkat çeken uzmanlar, ekolojik dengenin bozulacağı, akarsularla birlikte denizlerdeki canlıların yaşamlarının da tehlikeye düşeceği görüşünde birleştiler. Uzmanların görüşü şöyle:

Burası Büyük Menderes
Aydın’ın Bozdoğan İlçesi sınırları içindeki Kemer Barajı’nda su bitince Büyük Menderes Nehri de kurudu. Bozdoğan Belediye Başkanı Tümer Apaydın, 10 gün önce Kemer Barajı’ndan Büyük Menderes Nehri’ne bırakılan 58 bin metreküp suyun tükendiğini, binlerce dönüm arazisini sulayamayan üreticinin kaderiyle başbaşa kaldığını söyledi.

Burası Kızılırmak
Sivas’ın İmranlı İlçesi’ndeki Kızıldağ’ın güney yamaçlarından doğup Bafra’da Karadeniz’e dökülen Kızılırmak’ın su seviyesi, bugünlerde kuraklık nedeniyle iyice düştü. Ankara’ya su sağlaması planlanan Kızılırmak’ın Sivas bölümü, yağış azlığı ve sıcak havalar nedeniyle dereye benzedi. Bir zamanlar 20 gözlü köprüyü dolduran nehir bugün ancak 5 gözden dere gibi akıyor.

Burası Sakarya
Sakarya Nehri’nin Ankara’nın Polatlı İlçesi’ndeki kısmının kurumasına, bilinçsiz sulama da eklenince, 150 bin dönümlük tarım alanındaki ürünler kurumaya başladı. Yeniköseler Köyü Muhtarı Emin Kaymakçı, "Burada bir çok insanın boğulduğunu biliyoruz, ama şimdi nehrin yatağında yürüyoruz" dedi. Porsuk ve Ankara çaylarındaki su da tükendi.

Beyşehir gölü öldü
Konya’da 25 yıl önce 20 metre derinliğe sahip olan Beyşehir Gölü’nün derinliği ise 5 metre 60 santimetreye kadar düştü. Gölü artık eski haline getirmek imkansız.

Burası Filyos
Zonguldak’ta kuraklık nedeniyle suyu azalan Filyos Çayı’nın yatağında derin toprak yarıkları arasında yeşeren otlar hayvanlara besin kaynağı oldu. Bolu Aladağ’dan doğan, Karabük sınırını geçtikten sonra Zonguldak’ta Devrek Çayı ile birleşen 228 kilometre uzunluğundaki Filyos Çayı’nın, Gökçebey ilçesine bağlı Bakacakkadı Beldesi’ndeki yatağı kurudu. Bölgede yağışların geçen yıla göre yüzde 14 düştüğü belirlendi.

Göllerin kaybı
Bursa’nın Uluabat Gölü’nde 10 milyon metreküplük bir kayıp olduğu belirtildi. Manyas Gölü’nde ise geçen yıla oranla 110 milyon metreküp kayıp saptandı.

Doğayla uyum içinde çözün
TEMA Vakfı Genel Müdürü Dr. Uygar Özesmi Irmakların ve bütün akarsuların "çevresel akımlar" dediğimiz bir bölümü var. Bu "çevresel akımlar" insan ve kültürel ortamlar haricinde doğanın ihtiyacı olan suyu ifade ediyor. Toprağın nemli kalması, yabani bitkilerin ihtiyacı olan su gibi. Niye sulak alanlar kuruyor. Onlara artık yeterli "çevresel akım" sağlanmıyor. Bu sular nereye gidiyor. Biz bu suların önünü kesiyoruz, akarsuyu boruyla şehire taşıyoruz. Suyun döngü ve zamanlamasını bozuyoruz. Su ilkbaharda olması gerekirken, yazın oluyor. Haydi daha fazla su bulalım. Daha da uzaklardan suyu İstanbul’a, Ankara’ya, İzmir’e çekelim. Oranın doğanın ihtiyacı olan suyu çekip, kaş yapalım derken göz çıkartalım. Bu çare değil. Doğayla uyumlu çözümler üretmemiz lazım.

Su canlılarını olumsuz etkiler
İzzet Baysal Üniversitesi, Yardımcı Doç. Dr. Gökhan Günaydın Türkiye’de, yeraltı su kaynaklarına fazla yüklenilmesi ve yerüstü su işletmesinin planlanamaması nedeniyle akarsularımız hem azalıyor hem de hızla kirleniyor. Ankara, İstanbul gibi kentlerin su gereksinimin de akarsulardan çekilmesi, akarsu ve çevresindeki ekolojik dengeyi ciddi olarak etkileyecektir. Su miktarının azalması su ortamında yaşayan canlıların varlığını olumsuz etkileyecektir, kirliliğin yoğunlaşmasına neden olacaktır. Dere yataklarının su düzeyini kaybetmesi nedeniyle bu alanda ortaya çıkan aşınma artacaktır. Su erozyonunun ötesinde suyun çekilmesi nedeniyle bitki varlılığının ölmesi de rüzgar erozyonunun etkisini artıracaktır.

Barajın yerini mesire yaptılar
Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Biyofizik Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mehmet Ali Körpınar Ankara’daki susuzluk aslında Sayın Gökçek’in eseri. Neden mi? Ankara’nın Bayındır Barajı kirlilik nedeniyle devre dışı bırakılmış. Anakent Belediyesi o barajı temizlemek yerine Mavi Göl adıyla mesire alanı yapmayı tercih etmiş. Bayındır Barajı’nın suyunu temizleyecek olsalardı, susuzluk sorunu bu boyuta varmazdı. Oysa, bir barajın var arıtma tesisin var. Ama sen barajı içini temizleyip kullanılacak hale getirmiyorsun, Kızılırmak’tan su taşıyorsun. Akarsulardan su alınması tabii ki ekolojik dengeyi bozar. Kızılırmak, Melen çayını alıp kentte taşırsan deniz canlılarınınki de dahil olmak üzere ekolojik denge bozulur.