Haberler

Gerçek bir entelektüeli yitirdik

Tarih: 5 Ağustos 2007 Kaynak: Radikal

Türkiye'de sanat dünyasının önemli kişiliklerinden çevirmen, denemeci, fotoğrafçı, mimar Samih Rifat, dün yaşamını yitirdi. 62 yaşında ölen Rifat Rene Char, Prevet ve Kavafis'i Türkçeye çevirmişti.

"Hastalığının son evresinde bile bıkmadan usanmadan üretmeye devam etti" diyor Özalp Birol, 15 yılı aşkın bir süredir birlikte çalıştığı arkadaşı Samih Rifat için. Buna Radikal okurları da şahit. İki ay önce yakın dostu Ferit Edgü'yle Radikal için söyleşi yapmıştı, 7 Haziran tarihinde bu sayfalarda okudunuz. Yaklaşık iki yıldır kanserle boğuşuyordu, amansız hastalık her yanını sarmıştı. İlaçlar yardımıyla genel durumu iyiydi. Üretmeyi hep sürdürdü; 'Üç Öykü' adlı Flaubert çevirisi bu yıl içinde Can Yayınları'ndan çıkmıştı. Elden geldiğince de dostları Celâl Üster ve Ferit Edgü'yle birlikte Refik buluşmalarını ihmal etmiyordu. Önceki gece fenalaşınca hastaneye kaldırıldı. Dün sabah 06.00 dolaylarında acı haber geldi: Çevirmen, denemeci, fotoğrafçı, mimar Samih Rifat ölmüştü...

Türk şiirinin ilk devrimci hareketi sayılan 'Garip hareketi'ni başlatan isimlerden Oktay Rifat'ın oğlu olan Samih Rifat, 1945'te Ankara'da doğdu. Şair ve dilci Samih Rifat dedesi, şair Nâzım Hikmet babasının teyze oğlu, Türk solunun önemli isimlerinden Mehmet Ali Aybar ise babasının kardeş torunuydu. Saint-Benoit Lisesi'nin ardından 1970'te İstanbul Teknik Üniversitesi Mimarlık Fakültesi'ni bitiren Samih Rifat, 1970-86 yılları arasında çeşitli devlet kurumlarında restoratör olarak çalışmıştı.

Üniversite yıllarından başlayarak çeviriye yönelen Samih Rifat; ilk çevirilerini 80'li yıllarda Yazko Çeviri dergisinde yayımladı. Rene Char, Jacques Prevert, Andre Verdet, Jean Follain, Paul Valery, Kavafis, Le Corbusier gibi ozan/yazarlardan çeviriler yapan Samih Rifat, daha sonra reklam sektörüne geçti; fotoğrafçılık, belgesel film ve reklam filmi yönetmenliği ile reklam yazarlığı gibi işler yaptı. Yapı Kredi Kültür Sanat Yayıncılık'ta danışman olarak çalışan, 2000'li yıllarda Koç Kültür Sanat bünyesindeki K Kitaplığı ve sadece beş sayı çıkan Aries dergisinde yayın yönetmeni olarak çalışmıştı. İlk yazısı 1978'de Cumhuriyet gazetesinde çıkan Rifat'in birçok deneme ve çevirisi Sanat Dünyamız, Kitap-lık ve P gibi prestijli dergilerde yayımlanmıştı.

'Herakleitos (Bir Kapalı Söz Ustasıyla Buluşma Denemesi)' (YKY) adlı inceleme, 'Ada' (Sel Yay.) adlı bir anı kitabı bulunan Rifat'ın Türkçeye kazandırdığı onlarca kitap arasında Amin Maalouf'un 'Yüzüncü Ad' (YKY), Mayakovski'nin 'Ne Var Ne Yok' (Sel), Seferis'in 'Kapadokya Kaya Kiliselerinde Üç Gün' (YKY), Rene Char'in 'Seçme Şiirler' (Ada) ve Paul Valery'nin 'İmge ve Sanrı'sı (Harf) da yer alıyordu.

Samih Rifat, Türkiye'deki sanat dünyasının önemli kişiliklerinden biriydi, Mehmet Ali Aybar'ın kızı Güllü Aybar'ın deyimiyle gerçek bir entelektüeldi. Rifat'ın cenazesi Erenköy Galip Paşa Camii'nde yarın öğleyin kılınacak cenaze namazın ardından defnedilecek.

'Nitelikten asla ödün vermezdi'
Tahsin Yücel (yazar): Çok üzüldüm. Gerçekten değer verdiğim bir insandı. Çok bilgili, iyi yetişmiş bir incelemeci, yayıncıydı. Çok erken yitirdik onu. Sanat ve düşünce dünyamız için büyük kayıp.

Güllü Aybar (Samih Rifat'ın yeğeni): Çocukluğumun en önemli ağabey figürlerindendi. Candan gülümsemesi, elinde gitarıyla hatırlıyorum onu. Gerçek bir entelektüel oldu. Ama bizde pek rastlanmayan özellikleri vardı. Alçakgönüllü, nazik ve yapıcı bir adamdı. İki hafta önce hastane odasına girerken üzüntü içindeydik ama çıkarken onun verdiği moralle hafiflemiştik. Erken sevinmişiz. Çok üzgünüm.

Gündüz Vassaf (yazar): Dört kuşaktır şiir içinde, şiirle yaşayan bir aileden gelen Samih, sevdiği, Türkçeye kazandırdığı şiirlerden birinde, ölümlerden sonra ölümü dillendirmemizi şöyle çevirmiş: "Geçici bir düştür, ölümlerin olumlandırılması."

Özalp Birol (Suna ve İnan Kıraç Vakfı Kültür Sanat İşletmesi Genel Müdürü): 15 yılı aşkın süre birlikte çalıştığım, çok değerli bir dostu yitirdim. Çok üzgünüm. Samih, müthiş bir bilgi birikimine sahip nitelikten asla ödün vermeyen çok dürüst, özverili, çalışkan, zarif ve alçakgönüllü bir insandı. Hastalığnın son evresinde bile bıkmadan üretmeye devam etti.

Takvim
<<Mayıs 2011>>
Pzt Sal Çar Per Cum Cmt Paz
            1
2 3 4 5 6 7 8
9 10 11 12 13 14 15
16 17 18 19 20 21 22
23 24 25 26 27 28 29
30 31          
Haber Bölümleri
Haber Kategorileri
Yayınlanan haberlere günlük olarak yukarıdaki takvimden, haberlerin kategorilerine ise aşağıdaki listeden ulaşabilirsiniz.