Haberler

Mimar Kemaleddin: Tarihin dönüm noktalarında bir mimar

Tarih: 25 Ocak 2008 Kaynak: Cumhuriyet
Mimarlar Odası'nın "Türkiye'nin mimarlık kültürüne katkıda bulunmuş ve bugün hayatta olmayan mimar(lar)ın anısını yaşatmak üzere" düzenlediği Anma Programı kapsamında Mimar Kemaleddin Bey (1870-1927) çeşitli etkinliklerle anıldı. Türk mimarlığının en etkili isimlerinden olan Mimar Kemaleddin Bey, bugün hâlâ ayakta olan pek çok önemli yapının mimarı.

Mimarlar Odası, 1988 yılından itibaren Mimar Sinan anısına, her iki yılda bir Ulusal Mimarlık Sergisi ve Ödülleri'ni gerçekleştiriyor. 2006 yılında, X. Dönem'in özel bir dönem olması nedeniyle, Türkiye'nin mimarlık kültürüne katkıda bulunmuş ve bugün hayatta olmayan mimar(lar)ın anısını yaşatmak üzere bir "Anma Programı" düzenlendi.

Nisan 2006'da gerçekleştirilen X. Ulusal Mimarlık Ödülleri "Anma Programı"nda önemli mimarlarımızdan Mimar Kemaleddin Bey anılmaya değer bulundu. Bu program kapsamında mimarın tüm çalışmalarını içeren kapsamlı bir retrospektif niteliğinde kitap, yayın çalışmasının paralelinde retrospektif bir sergi ve sempozyum, mimarın Vakıflar'da bulunan arşivinin düzenlenmesi ve mimarın ayakta olan yapılarına plaket çakılmasına dair çalışmalar, Nisan 2006 tarihinden itibaren Mimarlar Odası çatısı altında Günkut Akın, Afife Batur, Ali Cengizkan, Bülend Tuna, Yıldırım Yavuz 'dan oluşan Anma Komitesi tarafından yürütüldü. "Mimar Kemaleddin ve Çağı" başlıklı sempozyum ve mimarın yapıtlarını içeren retrospektif sergi, 7-8 Aralık 2007 tarihleri arasında Ankara'da düzenlendi. Sergi, 14-31 Aralık 2007 tarihleri arasında İstanbul'da Taksim sanat Galerisi'nde açıldı. Sergi 15 Ocak 2008 tarihine kadar açık kaldı.

Anma Programı etkinlikleri çerçevesinde, mimarın Bayezid Camii Haziresi'nde bulunan mezarı Vakıflar Genel Müdürlüğü'nün desteğiyle Can Çinici 'nin özgün tasarımı ile düzenlendi. Mezar anıtının açılışı, mimarın ölüm yıldönümü olan 13 Temmuz, Cuma günü, Bayezid Camii Haziresi'nde bulunan mezarı başında düzenlenen anma etkinliği ile gerçekleştirildi.

Serginin İçeriği
Sergi iki ana bölümden oluşuyordu. Kısa ömründe pek çok önemli yapıya imza atan Mimar Kemaleddin'in yaşam çizgisi ve yapıtları kronolojik olarak izlenen birinci bölümde verildi. İkinci bölüm Kemaleddin'in mimarlığını yapı tipolojilerine göre irdeleyen mimari okumalara ayrıldı.

Mimar Kemaleddin'in tasarımından düşünce üretimine, örgüt çalışmalarından fotografik belgelemeye uzanan farklı okumalara açık kimliğini gösteren sergi, öte yandan, Kemaleddin'i biraz daha popüler kılmak, 'meslekten' olmayanlara da tanıtmak amacını güdüyordu. Bu bağlamda Gureba Hastanesi, Vakıf hanları, Bebek Camisi, Vefa Lisesi, Ankara Palas gibi gündelik hayatta hemen herkesin kullandığı birçok yapıyı başka türlü görmeleri sağlandı.

Mimar Kemaleddin Sergisi Sorumlusu ve Anma Programı Komitesi üyesi Prof. Dr. Afife Batur , "Bir Sergi Tasarlamak" isimli yazısında Kemaleddin üzerine bir sergi tasarlama görevini üstlendiğinde yaşadıklarını şöyle dile getiriyor. "Sergi, sizlere önce kronolojik bir yolculuk öneriyor....Tarihin dönüm noktalarındaki bir yaşamın belki de trajik öyküsüne çağırıyorum sizi. Önce Kemaleddin'in yapıtlarını, zaman boyutunda tek tek görmeye davet ediyorum. Özet bilgiler vererek ama beraberinde bazı küçük dokundurmalar da yaparak. Duvarlardaki geziyi bitirdiğinizde bu kez onu düşünmeye ve sormaya çağırıyoruz....Onu duyumsamanın, öğrenmenin ve daha boyutlu kavramanın araçlarını çoğaltmaya çalıştık. Onun kişiliğinin çoğul boyutunu portreler dizisini sıraladık. Mimar, restoratör, düşünce adamı, ideolog, öğretmen, örgüt insanı."

Mimar Kemaleddin'in Yaşamı
Kemalettin Bey, 1870'te bir bahriye subayının tek çocuğu olarak İstanbul'da doğdu. 1887-1891 yılları arasında Henedese-i Mülkiye'de okuyan Kemalettin, burada mühendislikten çok Sirkeci Garı'nı yapan Alman mimar Jachmund'un mimarlık derslerine özen gösterdi ve okulu bitirince Prof. Jachmund'un asistanı oldu. 1895'te mimarlık eğitimini ilerletmek için devlet bursuyla Berlin'e gönderildi, Charlottenburg Technische Hochschule'de iki yıl mimarlık eğitimi gördü.

1909 yılında Evkaf Nezareti'nin başına atanan Kemalettin Bey, burada görevli olduğu yıllarda önemli eski yapılarının onarımlarını, beş yeni Vakıf Han, birçok türbe ve cami yaptı.

Osmanlı Mimar ve Mühendis Cemiyeti'nin kurucuları arasında yer alan Kemalettin Bey, 1919 yılında İngiliz yönetimine geçen Kudüs'te Mescid-i Aksa'nın onarımı için müftü tarafından Kudüs'e çağrıldı. Çağrıyı kabul eden Kemalettin Bey, Mescid-i Aksa Camii'nin onarımında gösterdiği başarıdan dolayı, İngiliz Kraliyet Mimarlar Akademisi'ne (RIBA) şeref üyesi olarak seçildi. 1925'in yaz aylarında Ankara Palas'ın yapımının tamamlanması için Kudüs'ten çağırıldı. Başkent Ankara'da başka birçok yapıya da imza atan Mimar Kemalettin, 1927 yılında Ankara Palas şantiyesinde kaldığı odada geçirdiği beyin kanaması sonucu 57 yaşında öldü.
Takvim
<<Temmuz 2011>>
Pzt Sal Çar Per Cum Cmt Paz
        1 2 3
4 5 6 7 8 9 10
11 12 13 14 15 16 17
18 19 20 21 22 23 24
25 26 27 28 29 30 31
Haber Bölümleri
Haber Kategorileri
Yayınlanan haberlere günlük olarak yukarıdaki takvimden, haberlerin kategorilerine ise aşağıdaki listeden ulaşabilirsiniz.