İstanbul’un iki ayrı noktası, Çağlayan ve Kartal, bugünlerde hummalı inşaat çalışmalarına ev sahipliği yapıyor. Gün içinde çok sayıda iş makinasının gidip geldiği, temeli için kazılarak yığılan topraktan etrafında dikkat çekici boyutta kum tepelerinin oluştuğu bu alanlardaki inşa faaliyetleri tamamlandığında, Anadolu ve Avrupa yakasındaki mevcut adliye binalarını bünyesinde toplayacak Anadolu Yakası Adalet Sarayı ve Avrupa Yakası Adalet Sarayı da gün yüzüne çıkmış olacak.

İstanbul’da son yıllarda gerçekleştirilen en büyük kamu yatırımlarından olan bu yapıların, tasarım süreci ve projelerin içeriğiyle ilgili detayları öğrenmek için mimarlarıyla görüştük.



İstanbul Anadolu Yakası Adalet Sarayı, B. Haldun Erdoğan
Çağrılı bir yarışma sonucu elde edilen projelerden, birinci seçilen projenin müellifi mimar B. Haldun Erdoğan tarafından tasarlanan İstanbul Anadolu Yakası Adliye Binası, “megapol ölçeğini aşma sınırındaki İstanbul’un dağınık ve yetersiz fiziki koşullardaki Adliye mekanlarını iyileştirme, kalitesini ve hızını arttırma, yönetsel kolaylık ve birlikteliğini sağlamak suretiyle adaletin hızlı işlemesine ve daha sağlıklı dağıtılmasına yardım etme fikrinden hareketle; hem çalışan personelin verimini artırmak hem de vatandaşın megapolün belirgin bir noktasında yer alacak olan ‘Adliye Kampüsü’nde işlerinin takibini kolaylaştırma” fikriyle geliştirilmiş.



Anadolu Yakası Adalet Sarayı projesinin mimari raporunda, “Çağdaş dünyada, adalet yapıları, kentsel mekanlar içindeki en göz alıcı anıtsal yapılardır. Demokrasinin vazgeçilmez unsuru olan yargının üstünlüğü, fiziksel olarak söz konusu binaların görkemli görüntüleriyle özellikle vurgulanmaktadır. Bu bağlamda, İstanbul’un yetersiz olan adli mekanları da çağdaş bir yapı ile bu olumsuz durumdan kurtulmak zorundadır.” ifadesine yer veriliyor.



D-100 Karayolu’nun bitişiğindeki toplam 125.000m²’lik bir alan üzerinde yer alacak binaya, D-100 yolu tarafından ve 1. bodrum kattaki otopark ile aynı kottan bağlanacak metro ile de ulaşım sağlanabilecek.

Kapalı otopark alanlarıyla birlikte 80.000 m²’lik bir alan üzerinde, toplam 360.000 m² inşaat alanına sahip binanın günde 100.000 kişi tarafından kullanılacağı öngörülüyor. Mahkeme salonlarının yer aldığı A ve B bloklardan her biri 12.000 m² büyüklüğünde.



Çağdaş mimari kriterlere uygun olarak tasarlandığı belirtilen yapının, cephesinde doğal granit, alüminyum konstrüksiyonlu renkli silikon cam cephe elemanları ile tercih edilmiş. Seçilen Türkiye kaynaklı doğal granit, mekanik montaj tekniği ile yapının sağır yüzeylerinde kullanılmış. Bu malzeme, uzun ömürlü olduğu ve çok uzun yıllar boyunca bakım gerektirmediği için tercih edilmiş.

Yapının iç bölümlerinde de, özellikle halkın yoğun kullanımındaki yerlerde aynı gerekçelerle, doğal granit döşeme elemanı olarak tercih edilmiş. Bunun yanı sıra, genel ofislerde granit seramik ve üst düzey yönetim alanlarında ise ahşap parke kullanılmış.

Ofisler, çalışan personelin verimliliğini artırmak ve gün ışığından daha çok yararlanmak için dış cephede sıralanmış. Halkın kullandığı koridor (iç sokak) ile personelin kullandığı koridor birbirinden ayrılarak personelin verimliliğinin artırılması düşünülmüş.



Yarışma projesinde geliştirilen, halkın koridordan ulaşabileceği ancak iç koridora doğrudan girmesini önleyecek olan “ön büro” fikrinden ise, Bakanlık yetkililerinin, ofisleri kaldırarak iç koridora her katta 4 adet giriş kontrol merkezi yapılmasını istemesi üzerine vazgeçilmiş.

Doğal havalandırma olanağından faydalanan dış cephede yer alan ofislerin koridor cepheleri ışığın iç mekanlara daha çok iletilebilmesi için cam bölme duvarlar şeklinde tasarlanmış. Mahkeme salonları, yargının yüceliğine gönderme yapacak tarzda ahşap ve doğal taş ağırlıklı olarak dekore edilmiş.

İç mekan duvarları, işletme maliyeti ve bakım onarım masraflarının en aza indirilebilmesi için halkın yoğun olduğu alanlarda h=120 cm’ye kadar 5 x 5 emay cam seramik ile takviye edilmiş. Ofis iç mekanları ve h=120 cm’den sonrası su bazlı plastik badana olarak düşünülmüş.



Yapının mekanik donanım yoğunluğu nedeniyle döşemeler kirişsiz döşeme olarak tasarlanmış ve çeşitli yükseklikte asma tavan önerilmiş. Asma tavanlar, ofislerde alçı levha olarak ıslak hacimlerde ise perfore alüminyum panel şeklinde tasarlanmış.

Yapıda, toplam 326 adet duruşma salonu bulunuyor. Haftada 3 gün ve sabahtan öğlene kadar kullanılacak bu mekanlar, mekanik sistemde bölgelere ayrılmak suretiyle ısıtma, soğutma ve havalandırmada tasarruf sağlayacak. Yapıda enerji tasarrufu için ampullü armatürler, armatürlerin ömrünü uzatmak için de elektronik balastlar kullanılmış.

Yangın güvenliği açısından, enerji dağıtımı düşeyde ve yatayda bas-bar sistemi ile yapılmış. Yangın esnasında, sistemin tamamen durmaması için yangına dayanıklı kablolar tercih edilmiş. Yine yangın esnasında, insanların binayı rahatça tahliye edebilmesi için hoparlörler ve tesisat, yangına dayanıklı olacak şekilde düşünülmüş. Yapının boyutları, içerdiği atriumlar, uzun koridorlar nedeniyle birçok yangın kaçış noktası ve bunlara paralel olarak da yangın perdeleme sistemleri geliştirilmiş. Yangın alarmı, yangın algılama ve yangın söndürme önlemleri için ayrı bir proje ve uygulama çalışması yapılmış.



İstanbul Avrupa Yakası Adalet Sarayı, Aytöre Genç Proje ve A Tasarım
2005 yılında Adalet Teşkilatını Güçlendirme Vakfı'nın, İstanbul Avrupa Yakası Adalet Sarayı projelerini elde etmek için açtığı proje yarışmasını kazanan Aytöre Genç Proje ve A Tasarım Ortak girişimi tarafından uygulama projeleri 2007 yılı başında tamamlanan yapının, inşaat ihalesi 2007 yılı ortalarında gerçekleştirildi.

Anadolu Yakası'ndaki ile benzer şekilde bu yapıda da 326 adet duruşma salonu yer alıyor, bu salonlara farklı cephelerden giriş olanakları sağlanmış. Avrupa Yakası Adalet Sarayı projesi, çift cephe uygulamasının Türkiye’de bir resmi kurum yapısında ilk defa uygulanması açısından da bir örnek teşkil ediyor.

Yapı içerisinde, gün ışığından maksimum derecede faydalanabilmesi amacıyla iç bahçeler ve orta avlulara yer verilmiş ve çoğu mekanlara açılabilir kanat ilavesi ile yapının doğal havalandırılmasına olanak sağlayacak cephe düzenlemeleri önerilmiş.

Proje detaylandırma çalışmaları sırasında giydirme cephelerdeki açılır kanatların özellikleri incelenmiş ve çift cephe içinde bu detayı önermenin daha uygun olacağı konusunda sistem detayları geliştirilmiş. Doğal taş kaplama yüzeyler arasında, yapının mimari özellikleri de dikkate alınarak katlar arası çift cephe birimleri önerilmiş.



Ağır ceza girişi büyük bir kapı öğesi olarak yapının ön yüzünde tasarlanmış. Başsavcılık girişi ise, ağır ceza girişi ekseninde Abide-i Hürriyet Anıtı tarafında yer alıyor. İcra müdürlükleri için iki ayrı yönde bağımsız girişler tasarlanmış. Yapı programı içinde toplam olarak 48 adet icra müdürlüğü ve 30 adet seçim kurulu başkanlığı bulunuyor. Bodrum katlarda hakim/savcı, personel, avukat ve halk için toplam 2.300 araçlık otopark alanı ayrılmış.

Hakim/savcı ve kalem odaları koridor duvarlarında demontable bölme duvar sistemleri kullanılmış, bu bölümler bekleme salonlarından koridorlarla ayrılmış. Bir taraftan bekleme hollerine, diğer taraftan da hakim/savcı koridoruna açılan mahkeme salonlarına, tutuklu girişi ise nezarethanelerden düşey dolaşım elemanları ile sağlanmış.İmaj Galerisi

Anadolu Yakası Adalet Sarayı Vaziyet Planı	Anadolu Yakası Adalet Sarayı Planı	Anadolu Yakası Adalet Sarayı A, B, D, E Blokları Batı Cephesi
Anadolu Yakası Adalet Sarayı A Blok Kuzey Cephesi	Anadolu Yakası Adalet Sarayı A, B Blokları Güney Cephesi	Anadolu Yakası Adalet Sarayı H Blok Doğu Cephesi
Anadolu Yakası Adalet Sarayı E, F Blokları Kuzey - Güney Cephesi	Anadolu Yakası Adalet Sarayı C, D, H Blokları Kuzey Cephesi	Anadolu Yakası Adalet Sarayı Perspektif
Anadolu Yakası Adalet Sarayı Perspektif	Anadolu Yakası Adalet Sarayı Perspektif	Anadolu Yakası Adalet Sarayı Perspektif
Anadolu Yakası Adalet Sarayı Perspektif	Anadolu Yakası Adalet Sarayı Perspektif	Avrupa Yakası Adalet Sarayı Vaziyet Planı
Avrupa Yakası Adalet Sarayı Zemin Kat Planı	Avrupa Yakası Adalet Sarayı Perspektif	Avrupa Yakası Adalet Sarayı Cephe Detayı