İstanbul’un 2010 Avrupa Kültür Başkenti seçilmesinin ardından Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu (KTVKK) üzerinde baskısını arttıran AKP, KTVKK’leri saf dışı bırakmak için kurduğu yenileme kurulu ile tartışmalı projeleri hayata geçiriyor. KTVKK tarafından “sit alanı ilan edilen bölgeler, “yenileme alanı ilan edilerek kurul kararlarına aykırı projelerle yenileniyor.
Uzmanlar ise, İstanbul’da yenileme alanı ilan edilen Tarlabaşı, Sulukule ve Süleymaniye örneklerinin bilimsellikten uzak, yanlış ve aceleci uygulamalar olduğunu belirterek yenileme kurulu üyelerinin siyasi ve rant amaçlı projelere imza atmalarını eleştirdiler.
TMMOB Mimarlar Odası İstanbul Büyükkent Şube Başkanı Eyüp Muhcu , yenileme kurulu üyelerinin bölgelere ilişkin yeterli bilgi ve donanıma sahip olmadığını ileri sürerek, uzman üyelerin çalışma koşullarının ise zorlaştırıldığını kaydetti. Muhcu, “Yenileme kurulları, AKP’nin 2005’te çıkarttığı Tarihi ve Kültürel Varlıkların Yenilenmesi Hakkındaki Kanun’a dayanarak kuruldu. Bu kurulun üyelerinin ikisi YÖK’ten, beşi de Kültür ve Turizm Bakanlığı’ndan atanıyor. KTVKK’ye baskı yoluyla kabul ettirilemeyen projelerin tamamı yenileme kurullarında onaylanıyor. İstanbul’da altı tane KTVKK olmasına karşın bir tane yenileme kurulu var. Hiçbir arşiv çalışması olmayan, siyasi atamalarla şekillenen bir kurul İstanbul’un tamamından sorumlu oluyor” diye konuştu. KTVKK üzerindeki siyasi baskının sürdüğüne de dikkat çeken Muhcu, “Haydarpaşa Numune Hastanesi önünde yapılmak istenen kavşak projesine 3 No’lu KTVKK onay vermedi. Bu kararın ardından kurul üyeleri Kocaeli bölgesindeki 6 no’lu KTVKK ile yer değiştirdi. 6 no’lu kurul Üsküdar-Boğaz bölgesinden sorumlu oldu. İlk iş olarak da Haydarpaşa projesini onayladı dedi.
UNESCO Türkiye Temsilcisi ve Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi öğretim üyesi Doç. Dr. Deniz İncedayı , 2010 Avrupa Kültür Başkenti İstanbul’daki yenileme projelerinin yeni yapılaşma alanları yaratmaya yönelik olduğunu belirterek çalışmaların tarihi dokuya zararlar verdiğini söyledi. İncedayı , “Uzun sürelere yayılması gereken projeler oldubittiye getiriliyor. Yenileme bölgesi ilan edilen yerlerdeki kamulaştırmalar olağanüstü hallerde uygulanan kurallara göre yapılıyor. Bu uygulamaların hukuki dayanağı olmadığı için eleştiriliyor” açıklamasını yaptı .