İnsan topluluklarının ilk kez yerleşik düzene geçtiği yer olduğu iddia edilen ve Diyarbakır'ın Ergani İlçesinde bulunan Çayönü'ndeki tarihi eserler otlara yenik düştü. Otların SİT alanındaki kayalıkları çatlatarak zarar vermesi üzerine Diyarbakır İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü'nün çağrısı ile yabani otlarla mücadele çalışması sürdüren ziraat mühendisleri olumlu sonuç aldı.

'Hilar Mağaraları ve Çayönü Tepesi'nin Korunarak Turizme Açılması Projesi' kapsamında yapılan kazılarda tarihi yapılara yabani otların büyük zarar verdiği tespit edildi. Roma, Bizans ve Artuklu dönemine ait lahit, sikke ile insan ve hayvan kemiklerinin bulunduğu Hilar Mağaraları'ndaki kabartmalar ve üzerindeki yazılardan bir kısmının yabani otların kayayı çatlatmasıyla yok olduğu belirlendi. Ziraat mühendisleri, toprak altında kalan tarihi eserlerin kayalarda 'Biyolojik çözülme' olarak bilinen taş boşluklarına giren bitki köklerinin (Üzüm fidanı, yabani meyve ağaçları) zamanla kalınlaşarak tarihi kayaları çatlattığını tespit etti. Bitkinin bulunduğu yerde çürütülmesi için köküne yönelik ilaç kullanan mühendisler olumlu sonuç aldı.

Çayönü bölgesinin dünyada ilk yerleşim yeri olduğunu hatırlatan Diyarbakır İl Kültür ve Turizm Müdürü Tevfik Arıtürk, kazı çalışmasıyla gün yüzüne çıkartılan tarihi dokularla bölgeyi turizme açma çalışmalarının devam edeceğini söyleyerek ziraat mühendislerine teşekkür
etti.