Türkiye bir hukuk devleti. Burada her şey hukuk kurallarına göre yürümek zorunda. Kentlerimizi daha çağdaş, daha yaşanabilir kılmak için hazırlattığımız planlarımız da böyle olmalı. Ne yazık ki Bursa`da durum böyle değil. Bu kentin üst ölçekli planlarında imzası bulunan Ankara mahreçli, İnegöl referanslı bir planlama şirketi oturmuş kafasına ve telkinlere göre plan yapıyor.
Hem de Bursa'nın bundan sonraki yüzyıllarını etkileyecek bir şekilde. Plan hiyerarşisi diye bir şey yok ortada. Ne 1/100.000 Ölçekli Bursa Çevre Düzeni Planı`na uyarlık var, ne daha alt ölçekteki 1/25.000`liklere uyum sözkonusu. Böyle olduğu için aynı planlar yargıdan tokat üstüne tokat yiyor.
Aynı firmanın bu kez Nilüfer için yaptığı 1/5000 Ölçekli Nilüfer Belediyesi Nazım İmar Planı da yargıya taşınıyor. Büyükşehir Belediye Meclisi'nin geçen ayki oturumunda kabul edilen planları teknik gözle inceleyen Bursa Şehir Plancıları Odası, 4 ana noktada itiraz gerekçelerini sıralamış. Bir kere, Bursa'nın en planlı yerleşimi olarak dikkat çeken Nilüfer için hazırlanmış nazım imar planı, bu kentin anayasası olarak bilinen Bursa Çevre Düzeni Planı'na aykırı bulunmuş.
Planda nüfusun ihtiyacı olan sosyal donatı alanlarının ayrılmamış olması bir eksik olarak altı çiziliyor. Ayrıca ova korumaya yönelik eylem ve ulaşım planları hazırlanmadan Nilüfer'in nazım planı onaylanmış. Planda doğalgaz boru hatları, NATO boru hattı ve enerji nakil hatlarına getirilen yaklaşım sınırları da tanımlanmamış.
ŞPO'nun bize göre esas itiraz ettiği konu, Çevre Düzeni Planı'nda, 'Bitkisel üretimde önemli paya sahip Yenişehir, İnegöl, Mustafakemalpaşa, Karacabey ve Bursa ovaları korunacaktır' hükmünün aksine, Nilüfer`de tarım alanlarının yerleşime açılmış olması. Hem plancı, hem de Büyükşehir Belediye Meclisi, bu hükme aykırı biçimde tarım alanlarının yerleşime açılmasına onay veriyor.
Sadece bu tespit bile, hem Bursa'da çok itibar gören şirketin, hem de Belediye Meclisi`nin ne kadar hukuksuz hareket ettiğinin bir göstergesi değil midir? Örneğin üst ölçekte özel mahsul alanı gözüken Çayırköy Ovası, konut dışı kentsel alana, Diğer tarım alanı olarak tanımlanan Doğanköy çevresi ve çevre yolu güney ve kuzeyi orta yoğunluklu konut alanına, özel mahsul alanı görünen Ürünlü ve çevresi az yoğunluklu konut alanına dönüştürülmüş.
Plancılar, Nilüfer'in nazım imar planının, 1/25.000 Ölçekli Merkez Planlama Bölgesi Nazım İmar Planı'na da aykırı hükümler içerdiğine dikkat çekiyorlar. Örneğin, üst ölçekte, Odunluk ve Demirci için öngörülen nüfus yoğunluğu 2-3 katı arttırılmış. Bu iki yerleşimde, hektarda 100 kişi yoğunluk şartı varken, nazım planda 300 kişiye çıkarılmış.
Benzer şekilde Özlüce'de 100 kişilik yoğunluk 250'ye, Yaylacık'ta da 100 olan yoğunluk, 150'ye yükseltilmiş. Nilüfer'in imar rantı yüksek tüm semtlerinde yoğunluklar şişirilmiş. Şehir Plancıları Odası'nın adeta kendi meslektaşlarını acemi ilan eden itirazlarından biri de, Nilüfer'in nazım imar planının, 3194 sayılı İmar Kanunu ile şehircilik ilke ve esaslarına aykırı olarak hazırlanması. Örneğin, Nilüfer nazım planına Yunuseli Askeri Havaalanı mania kriterleri bile işlenmemiş.
Plancılar o kadar eksik tespit etmişler ki, insan, 'Böyle bir firmaya bu tür işler nasıl veriliyor' diye sorası geliyor. Bu firmanın ihaleye tek kişi olarak girip aldığı planlar yargıdan bir bir dönmekteyken, niye aynı işler bir kez daha bu şirkete verilmektedir? 1/25.000 Ölçekli Batı ve Gemlik planları da aynı şekilde iptal edilmişken, neden 5000 ölçekli planlar da aynı şirkete yaptırılmaktadır? Bilen varsa, bize de izah etmeli.
Bursa'yı plan kaosuna sürükleyenler, acaba birilerinin çok önceden kapattıkları arazileri bol yeşil dolarlı yerler haline mi getirme peşindeler? Yanlış hesabın Bağdat`tan döneceği unutulmamalı. Bakınız, İstanbul'un 1/100.000 Ölçekli İl Çevre Düzeni Planı bile önceki gün İnşaat Mühendisleri Odası'nın başvurusu üzerine Bölge İdare Mahkemesi'ince iptal edildi. Orada da, kıyı ve limanların çevresi ranta açılmak istenmişti. Bursa`nın planlarına ve geleceğine böylesi önem veren Şehir Plancıları Odası yöneticilerini kutluyoruz.