Güneydoğulu işadamları, “Eylem planı iyi ama uygulamayı görmek istiyoruz. Sonra özel sektör olarak adım atarız” diyor.
Başbakan’ın önceki gün açıkladığı GAP Eylem Planı’nın değerlendiren Güneydoğulu işadamları, planı genel olarak olumlu bulduklarını ancak uygulamayı görmeden yeni yatırım için adım atmayacaklarını söylediler. Bu arada taşınması planlanan GAP İdaresi’nin yeni adresinin ne olacağı ve cazibe merkezi illere ilişkin farklı görüşler de dile getirildi.
Gaziantepli işadamları GAP İdaresi’nin kendi illerine taşınması gerektiği görüşünü savunurken Adıyamanlı işadamları Gaziantep’in değil Adıyaman’ın cazibe merkezi olarak belirlenmesini istediler. Güneydoğulu işadamlarının eylem planına ilişkin görüşleri şöyle:
Gaziantep Paylaşımcı Genç İşadamları Derneği Başkan Yardımcısı Ali Demirdaş: GAP Eylem Planı çok güzel. İşadamları olarak bu planın arkasında ve destekçisiyiz. Ancak uygulama konusunda bir takım endişelerimiz var. Paket her ne kadar güzel de olsa özel sektörün yatırım yapması için yeterli değil.
Gaziantep Genç İşadamları Derneği Başkanı Yaşar Erturhan: GAP’ı ayrı düşünmek teşvik mekanizmalarını, rekabet gücünü ayrı düşünmek lazım. Sanayicinin rekabet gücünü artırma konusunda Eylem Planı’nda önemli bir şey yok. Şu anda içi boş. Detayları görmek istiyoruz, ondan sonra özel sektör olarak adım atarız.
‘Devlet Adıyaman’a borçlu’
Güneydoğu Sanayici ve İşadamları Federasyonu Başkanı Cahit Erbalcı: Eylem Planı’nın başarılı olacağına ve 2012’de bitirileceğine inanıyoruz. Ancak, aynı teşvikler Güneydoğu haricinde başka illere de verilirse işadamları yine buraya yatırım yapmaz. Bu arada GAP İdaresi’nin Gaziantep’e taşınmasını istiyoruz, manevra gücü daha fazla olur.
Adıyaman Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Zafer Ersoy: GAP’ta en büyük fedakarlığı 850 hektar arazisi sular altında kalan Adıyaman yaptı. Bu nedenle devletin Adıyaman’a borcu var. Adıyaman cazibe merkezi ilan edilmeli. Cazibe merkezi olarak Gaziantep’in tespit edilmesi uygun değil.
Kilis Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Mehmet Özçiloğlu: Plan güzel ama önemli olan uygulamaya geçilmesi. Eylem Planı’nda açıklanan teşviklerden nasıl istifade edilecek, kimler alacak, bunları görmek lazım.
Gaziantep Sanayi Odası Başkanı Nejat Koçer: 2009 başından itibaren Gaziantep sanayi cazibe merkezi ilan edilecek. Bunu çok pozitif karşılıyorum. Ancak şu anda bunun içi dolu değil. Bunların içi iyi doldurulduğu takdirde pozitif bir süreç yaşanacak.
GAP’ta 3.8 milyon kişiye iş için 780 milyar YTL gerek
Başbakan Tayyip Erdoğan tarafından açıklanan GAP Eylem Planı kapsamında bölgede 2008-2012 döneminde yapılacak toplam 26.7 milyar YTL’lik yatırım ve sağlanacak desteklerle 3.8 milyon kişiye iş sahası açılacağı vaadi, hesap yapanların kafasını karıştırdı. Türkiye’deki ortalama iş yaratma maliyetleri dikkate alındığında bunun için gerekli kaynağın yıllık milli gelirin üzerinde olduğu belirlendi.
Güneydoğu’da bir kişiye 204.8 bin YTL’lik yatırımla iş yaratılabildiğini gösteren Hazine istatistikleri dikkate alındığında, 3.8 milyon kişilik yeni istihdam için yaklaşık 780 milyar YTL’lik kaynağa gereksinim olduğu belirlendi.
Milli gelir kadar yatırım
Buna göre devlet ve özel sektörün beş yıl toplamında Türkiye’nin bir yıllık milli geliri düzeyinde yatırım yapması gerekiyor. Diğer bir deyişle, bölgeye bu dönemde her yıl milli gelirin yaklaşık yüzde 20’si kadar yatırım yapılmalı.
Türkiye ortalamasında 283 bin YTL olan bir kişilik ortalama iş yaratma maliyetine göre yapılan hesaplama ise 3.8 milyon kişilik iş yaratmak için gerekli kaynağın 1 trilyon 75 milyar YTL’yi bulduğunu gösterdi.
Hazine Müsteşarlığı’nın bu yılın ilk çeyreğinde düzenlediği teşvik belgeleri kapsamında Türkiye genelinde yapılacak toplam 7 milyar 580.5 milyon YTL’lik yatırım kapsamında 26 bin 786 kişilik istihdam yaratılacağı belirlendi. Buna göre bir kişilik iş yaratmanın ortalama maliyeti 283 bin YTL’ye geldi.
O kadar işsiz de yok
Bu arada istihdam yaratılması öngörülen 3.8 milyon kişi istihdamdaki mevcut nüfusun yüzde 20’sine yakın bir sayıyı ifade ediyor. Resmi verilere göre ise Türkiye’deki toplam işsiz sayısı da 2.6 milyon kişi dolayında bulunuyor. Buna göre 3.8 milyon kişilik iş yaratılması vaadi, Türkiye’deki işsizlerin tümüne iş verilse bile istihdam açığının dolmayacağı şeklinde bir sonuca işaret ediyor
Diğer bir deyişle, bu boyutta bir istihdam artışı için gerekli kaynağın bulunup bulunamaması bir yana “Bölgede istihdam edilmek için 3.8 milyon kişi nereden bulunacak?” sorusu gündeme geliyor.
FT: Amaç, bölücü düşüncenin önüne geçmek
İngiltere’nin önde gelen ekonomi gazetesi Financial Times (FT), “Kürt bölgesini kazanmak için 6 milyar sterlinlik paket” başlığıyla verdiği haberde, Başbakan Tayyip Erdoğan’ın açıkladığı GAP Eylem Planı’nın hem bölgeyi kalkındırmak hem de bölücü düşüncenin önüne geçebilmek için hazırlandığını yazdı. FT, pakete dahil edilen eğitim maddesinin AB tarafından memnuniyetle karşılacağını belirtti.
‘Avrupa’nın en yoksul bölgesi’ olarak nitelendirdiği bölgeye yapılacak yatırımın bazı çevreler tarafından eleştirildiğini aktaran gazete, Başbakan Erdoğan’ın Diyarbakır’da yaptığı konuşmanın bölgedeki Kürt siyasetçiler tarafından boykot edildiğini yazdı. FT, DTP Muş milletvekili Sırrı Sakık’ın, “Kürt sorununu sadece paketlerin çözmediğini tecrübelerimizden çok iyi biliyoruz” sözlerine yer verdi.