İstanbul Ticaret Odası (İTO) tarafından hazırlanan "Dünyada Türkiye ve İstanbul" kitabına göre, 145 milyar dolar gelirle en zengin Avrupa şehirleri sıralamasında 6., dünya şehirleri sıralamasında 34. sırada yer alan İstanbul'un, 2020 yılında bu listelerde 5. ve 27. sıraya yükseleceği öngörülüyor.
Türkiye ve İstanbul ekonomilerinin dünya ülke ve şehirleriyle karşılaştırmalı bir değerlendirmesini sunan, yakında piyasaya çıkacak kitapta yer alan verilere göre, AB ülkeleri ihracat sıralamasında İstanbul 59,3 milyar dolar ile 12 AB ülkesini geçerek 17. sırada bulunuyor.
Çeşitli resmi kuruluşların ve araştırma şirketlerinin verilerinden yararlanılan kitaba göre, İstanbul'da 2007 yılı tahmini milli gelir 145 milyar dolara yaklaşıyor. IMF verilerine göre 2008 yılında milli gelirin satın alma gücü paritesine göre 200 milyar doları aşması bekleniyor.
PricewaterhouseCoopers'ın (PwC) bir araştırmasına göre de, 2020 yılında İstanbul'un satın alma paritesine göre gelirini yüzde 100 oranında artırarak, 287 milyar dolara yükselteceği tahmin ediliyor.
Kitaba göre, 145 milyar dolar gelirle en zengin Avrupa şehirleri sıralamasında 6., dünya şehirleri sıralamasında 34. sırada yer alan İstanbul'un, 2020 yılında bu listelerde 5. ve 27. sıraya yükseleceği öngörülüyor.
AB üyesi ülkelerle karşılaştırma
AB üyesi ülkeler ile karşılaştırıldığında Almanya'nın ardından ikinci en yüksek nüfusa sahip ülke Türkiye olurken, bu sıralamada 10. sırada yer alan İstanbul, Yunanistan, Portekiz, Belçika, İsveç, Bulgaristan ve Danimarka'nın da aralarında bulunduğu 19 AB üyesi ülkeyi geride bırakıyor.
GSYİH'nın satın alma gücü paritesine göre AB ülkeleri ile kıyaslamada Türkiye 6., İstanbul 17. sırayı alırken, kişi başı gelirde ise İstanbul Türkiye'yi geçiyor. Buna göre 26. sırada bulunan İstanbul ve 27. sıradaki Türkiye, AB üyesi ülkeler arasında sadece Romanya ve Bulgaristan'ın önüne geçmiş oluyor.
Dünya Ticaret Örgütü'nün (DTÖ) ihracat sıralamasına göre Türkiye 107,2 milyar dolar ile 13. sırada yer alırken, İstanbul 59,3 milyar dolar ile Slovakya, Portekiz, Romanya, Slovenya, Yunanistan, Lüksemburg, Bulgaristan'ın da aralarında bulunduğu 12 AB ülkesini geçerek 17. sırada bulunuyor.
İthalat sıralamasında ise Türkiye 170 milyar dolarla 8. sırada, İstanbul, 89 milyar dolarla 14. sırada yer alıyor.
Dünya şehirleri ile karşılaştırma
Birleşmiş Milletler 2005-2020 yılları Avrupa şehirleri nüfus değerlendirmesine göre nüfus açısından Moskova ve Paris'in ardından Avrupa'nın en kalabalık 3. şehri olan İstanbul'un, 2020 yılında en kalabalık Avrupa şehri olması bekleniyor.
Kitapta yer verilen, PwC tarafından 2005-2020 yılları arasında Avrupa şehirlerinin karşılaştırmalı GSYİH ve büyüme hızlarına ilişkin raporuna göre de, 2005 yılı itibariyle en yüksek GSYİH'ya sahip 6. şehir olan İstanbul'un, 2020 yılında Londra, Paris, Moskova ve Madrid'in ardından 5. sıraya yükseleceği öngörülüyor.
İstanbul, şehir gelirlerine göre, dünya şehirleri arasında 34. sırada bulunurken, şehrin 2020 yılında yüzde 5,2 büyüme ile gelirlerinin 300 milyar dolara ulaşması ve listede de yükselerek 27. sıraya çıkacağı tahmin ediliyor.
Türkiye ekonomisinde İstanbul'un rolü
Türkiye'nin milli gelirinin yaklaşık yüzde 22'sinin yaratıldığı yer olan ve Türkiye'de tahsil edilen tüm vergi gelirlerinin yaklaşık yüzde 42'sini karşılayan İstanbul, aynı zamanda Türkiye'deki tüm ticari işletmelerin 3'te birinin faaliyet gösterdiği şehir olarak öne çıkıyor.
Toplam istihdamın yüzde 16'sını oluşturan ve toplam turizm gelirlerinin yaklaşık 3'te birini karşılayan İstanbul'un, Avrupa Kültür Başkenti seçildiği 2010 yılında 10 milyon turist ağırlaması bekleniyor.
Gümrük kayıtlarına göre Türkiye'nin toplam ihracatının yüzde 56'sı, ithalatının ise yüzde 58'i İstanbul'dan gerçekleştiriliyor. Sadece İstanbul'da kayıtlı firmaların ihracatının Türkiye toplam ihracatında yüzde 46, ithalatında yüzde 41 payı bulunuyor.
Sektörler bazında bakıldığında, Türkiye'deki ticari faaliyetlerin yüzde 34,1'i, sanayi faaliyetlerinin yüzde 23,9'u, inşaat faaliyetlerinin yüzde 17,1'i, ulaştırma ve haberleşme faaliyetlerinin yüzde 7,2'si, tarım faaliyetlerinin ise yüzde 1,1'i İstanbul'da gerçekleştiriliyor.