Haberler

Tarih, enerji için feda edilmemeli!

Tarih: 24 Haziran 2008 Kaynak: Radikal Yazan: Nevzat Çağlar Tüfekçi
Tarihi kalıntıların bulunduğu kazı alanının çevresinde, kömür çıkarma çalışmaları da sürüyor. TKİ’nin kömür havzasında tesadüfen bulunan iki ören yeri, sit bölgesi ilan edilmeli ve bu kültür değerleri altlarındaki kömür için feda edilmemeli.

Milas’a bağlı Çakıralan köyü sınırları içinde bulunan Belentepesi ile Hüsamlar köyü sınırları içinde bulunan Mengefe tepesi, TKİ’nin (Türkiye Kömür İşletmeleri) kömür havzası içinde kalan iki bölge. Bu havzadan, enerji üretimi için Yeniköy ve Kemerköy termik santrallarına kömür sağlanıyor. TKİ’nin araçları, bu iki bölgede dekapaj (açık maden işletmelerinde cevher üzerindeki toprağın sıyrılması, cevherin açığa çıkarılması) çalışmaları yaparken, buralarda tarihi buluntulara rastlandı. Yapılan kazılar sonucunda ise bu iki yerde, iki antik yerleşimin varlığı tespit edildi. Bu iki bölgedeki kazılar, Selçuk Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Dekanı ve aynı zamanda Arkeoloji ve Sanat Tarihi Bölüm Başkanı olan Prof. Dr. Ahmet Tırpan başkanlığındaki ekipler tarafından sürdürülüyor.

Derin uçurumlar
Belentepesi’nde ortaya çıkan antik yerleşimin kenarında, dükkanların olduğu bir cadde var. Caddenin kenarında su olukları yer alıyor. Ören yerinde kutsal alan ve tapınma yerinin yanı sıra zeytinyağı elde edilen işlikler de var. Antik yerleşimin içinde, aile üyelerinin gömüldüğü oda mezarlar ve yakılan cesetlerin küllerinin konduğu pitos (küp) mezarlar sıralanıyor. Bu bölgede bulunan eserler, MÖ 1000’e tarihlenen Geometrik dönemle MÖ 330 ile MS 30 yıllarına tarihlenen Helenistik dönemin izlerini taşıyor. Buradaki yapılarda hep kireç taşı kullanılmış. Hiç mermer yok.

Bu tarihi kalıntıların bulunduğu kazı alanının çevresinde, TKİ tarafından Yeniköy ve Kemerköy termik santrallarına kömür sağlamak için yapılan dekapaj çalışmaları sırasında derin uçurumlar meydana gelmiş. Uzaktan bakıldığında, ören yeri sanki çok yüksek bir tepenin üzerinde duruyormuş gibi görünüyor. Aslında bu, doğal bir görünüm değil, sonradan oluşan/oluşturulan bir durum.

Çakıralan köyüne komşu olan Hüsamlar köyünde, yine TKİ’nin kömür havzası içinde bulunan “Mengefe Tepesi”nde de kazı çalışmaları sürdürülüyor. Burada da Geometrik ve Helenistik dönemlere ait bir yerleşim alanı var. Burada da, Belentepesi’ndeki ören yeriyle aynı özellikleri taşıyan bir ören yeri var. Mengefe’deki dekapaj alanında, geç Osmanlı dönemine (1800’lü yıllar) ait olan bir sarnıç da bulunuyor.

Belentepesi ve Mengefe’deki bu ören yerlerinin, Keramos’a bağlı köy yerleşim birimleri olduğu ifade ediliyor. Gökova körfezi kıyısında Ören beldesinde bulunan Keramos antik kenti, Helenistik dönemde, “Attika Delos Deniz Birliği”ne üyeymiş. Bu birliğe, o dönemde, denize kıyısı olan ekonomisi güçlü devletler üye olabiliyormuş.

Belentepesi ve Mengefe ören yerleriyle, Milas’taki ören yeri sayısı da 27’den 29’a çıkmış oluyor böylelikle. Bu iki ören yerinin varlığından bir yıl öncesine kadar kimsenin haberi yoktu. Tesadüfen bulunan bu ören yerlerinin, altlarındaki kömür için başka yere taşınması düşünülüyor ve çalışmalar da buna göre yapılıyor.

Milas’ta, TKİ’nin kömür havzası içinde kalan bu iki ören yeri sit bölgesi ilan edilmeli, eğer tescilleri yapılmadıysa, tescilleri yapılmalı ve bu kültür değerlerinin varlığına, altlarındaki kömür için son verilmemeli. Bu iki ören yerinin yakın çevresindeki dekapaj çalışmaları da hemen durdurulmalı. Çünkü, dekapaj çalışmaları sonucunda oluşan büyük uçurumlar, bu ören yerlerinin varlığını tehdit ediyor ve her an bir toprak kaymasıyla bu ören yerlerinin kaybolması olasılığı ortaya çıkıyor. Ayrıca kömür havzası içinde kalan Hüsamlar köyünün de başka yere taşınması gündemde.

Tarihi değerlerimiz, ekonomik değerler için yok edilmemeli. Ekonomik kalkınma ve üretim, tarihi ve kültürel değerlerimiz korunarak sağlanmalı. Tarihi ve kültürel değerleri başka yerlere taşımak yerine, onların kendi doğal ortamlarında ve coğrafyalarında varlıklarını sürdürmelerinin sağlanması daha doğru davranış biçimi olsa gerek. Bugün yok ettiğimiz bu değerlerin, daha sonra geri kazanılması mümkün olabilir mi?

* Milas Çevre ve Kültür Değerlerini Koruma-Tanıtma Vakfı
Takvim
<<Mayıs 2011>>
Pzt Sal Çar Per Cum Cmt Paz
            1
2 3 4 5 6 7 8
9 10 11 12 13 14 15
16 17 18 19 20 21 22
23 24 25 26 27 28 29
30 31          
Haber Bölümleri
Haber Kategorileri
Yayınlanan haberlere günlük olarak yukarıdaki takvimden, haberlerin kategorilerine ise aşağıdaki listeden ulaşabilirsiniz.