Kaynak: Building

Building web sitesi, İngiltere dışında iş sahası olabilecek en heyecan verici ekonomiye sahip coğrafyalar hakkında bilinmesi gerekenleri sunuyor. Dünyanın inşaat pazarında en hızlı büyüyen 10 ülkesi Davis Langdon tarafından sıralandı.

1. Çin
Rakamlarla: Çin, 2007 yılında inşaat sektörüne 313 milyar Euro harcadı ve bunu 2007-2010 yılları arasında %8,5 oranında arttırmayı düşünüyor. Bu da Çin’i dünyanın bu işe en çok para yatıran ve en hızlı büyüyen ülkesi yapıyor.

Kimler burada?
Davis Langdon’un da içinde olduğu Atkins, Buro Happold, Barton Willmore ve Gleeds gibi İngiliz firmaları burada iş yapıyor. Esas yerli aktörler ise Çin Hükümeti İnşaat ve Mühendislik Şirketi gibi genellikle devlet sahipli olduğu girişimciler -yüklenici, müteahhit- olarak beliriyor.

Ne inşa ediyorlar?
Çin inşaat pazarı, Hong Kong’daki Davis Langdon & Seah (DLS)’tan alınan tablolara göre son 10 yıldır yaklaşık %18 oranında bir büyüme yaşıyor. Ancak, orta krallıkta şu an görünen tabloda pazara iki güç hakim: Pekin Olimpiyatları ve 12 Mayıs depreminin yıktığı kentlerden olan Beichuan’ın yeniden inşası.

Dış çevrelere göre ise, Çin’de inşaat Pekin’de şaşırtıcı bir biçimde yükselen ya da Şangay’daki ufuk çizgisini yaklaşan binalardan ibaret.

DLS’e ve Çin Yıllık İstatistikleri’ne göre, 2006 yılında inşaat pazarının toplam değeri 4.155 milyar RMB (313 milyar Euro) olup bina inşaatı hesapları bunun 2.499 milyar RMB (180 milyar Euro)’sunu oluşturuyordu.

Burada iş yapmak nasıldır?
Çin’in bürokrasi konusundaki dillere destanlığı, Hong Kong’da risk almış birçok İngiliz firması için belki süpriz değildir. Bu nedenle, daha çok mühendisler, danışman, mimarlar burada bulunma eğiliminde.

Neden gidilmeli?
Heyecan verici projeler için gidilmeli. Çin’in gelişmekte olan kent merkezlerine yüzlerce havaalanı tasarlama hazırlığında olan Atkins ve Arup, Çin’deki en başarılı dış satınalmaları gerçekleştiriyor. Aurup ise, 234 metre yüksekliğindeki CCTV Kulesi, Olimpik Stadyumu, Su Sporları Merkezi ve Donghtan’daki Ekolojik Kent ile tasarım işinde ilk sıraları kaptı.

Neden uzak durulmalı?
Mevzuat yığınından uzak durulmalı. Çünkü, yükleniciler dört kategoriye (özel, bir, iki, üç şeklinde) ayrılıyorlar, sadece “özel” lisansına sahip olunarak prestijli projelerin ihalelerine katılarak fiyat verebilmek mümkün. Tekliflere alıcı tarafından karar verilmiyor. Değer biçme işlemi, içlerinden bir kısmının endüstriyel anlamda özel bilgi birikimine sahip olan en az beş üyeden oluşan bir komisyonca gerçekleştiriliyor.

Bu beş isim, yerel bir inşaat komitesi tarafından onaylanmış bir listeden dönemsel olarak seçiliyor. Eğer bir ihalede başarılı olmak istiyorsanız, her müdehalenizin bir “yerel tasarım enstitüsü”nce incelendiği gerçeği ile karşı karşıya geliyorsunuz.

Atkins’in Pekin bürosu genel müdürü Jeff Lui, “Eğer başarılı olmak istiyorsanız, kendinizi uzun süreli olarak oraya bağlayın,” tavsiyesinde bulunuyor.

İpucu
Pekin’de hiç kimseye olimpik mekanların dev beyaz filler (vaktiyle işe yarayan fakat şimdi dert olan bir şey) olduğunu söylemeyin. Eğer birilerinin olimpiyatlar bittikten sonra Herzog & De Meuron’un stadyumu ve Arup’un Su Küpü yüzme havuzu ile ilgili planları varsa şu anda bunu gizli tutuyorlar.

2. Hindistan
Rakamlarla: Hindistan, 2007 yılında inşaat sektörüne 46,8 milyar Euro harcadı ve 2007-2010 yılları arasında bunun %8 oranında artış göstermesi bekleniyor.

Kimler burada?
Arup, Davis Langdon, Gleeds, Laing O’Rourke, Lend Lease ve Mott MacDonald gibi birçok büyük İngiliz ismi burada.

Neler inşa ediliyor?
Gleeds’in yönetici ortaklarından Stuart Senior, “Hindistan’da herşey mevcut. Altyapı daha iyi olabilir, yollar ve raylı sistemin yenilenmeye ihtiyacı var, tüm büyük kentlerde metro inşaatları sürüyor ve bazı semtlerdeki gecekondu mahallelerinde yer değiştirmeye gidilerek inşaatlar yapılıyor. Sadece Mumbai’de 20 milyon insan gecekondu mahallelerinde yaşıyor, bu büyük bir sayı. Alışveriş merkezleri, hastane, ofis ve oteller de çok yüksek bir inşaat oranı sergiliyor.”

Burada iş yapmak nasıldır?
“Ödemelerin yapılması başlıbaşına üzerinde durulması gereken bir konu. Orada işe yarayacak formal ya da informal yollar geliştirerek paranızı aldığınıza emin olun.”

Neden gidilmeli?
Büyümenin yön değiştiren seyri, İngilizce’nin yaygın olarak kullanıldığı gerçeği ve Hintliler ile İngilizler arasındaki temelleri geçmişe dayanan bağ nedeniyle gidilmelidir. Aynı zamanda Hindistan, kredi darlığından İngiltere ve Amerika’da görülenden daha az etkilenecektir.

Neden uzak durulmalı?
“Eğer burada çalışmak istiyorsanız, Hindistan’ın ne kadar konforlu bir yer olabileceği gerçeğine alışın. Kaldırımların üzerinde yatan insanlar, sokakları yıkayan kanalizasyon suları vb. Bu herkese göre değildir.”

İpucu
“İş toplantılarında yapılan esprilere dikkat edin. İngilizler bazı önemsiz şeyleri şaka ile karışık söyleme eğilimindelerdir ama bu sözler harfi harfine ciddiye alınabilir.”

3. Rusya
Rakamlarla: 2007 yılında inşaat sektöründe 45 milyar Euro harcayan Rusya, 2010 yılına kadar olan üç yıl içerisinde harcamaları %7,8 oranında arttırmayı planlıyor.

Kimler burada?
Foster + Partners, Aukett Fitzroy Robinson, RMJM, HOK ve Swanke Hayden Connell gibi mimarlar, Davis Langdon, EC Harris, Arup, Mott MacDonald, WSP ve Waterman Group gibi danışmanlık firmaları burada.

Ne inşa ediyorlar?
Davis Langdon’un ortaklarından Kevin Sims, “Market çıkış gösteriyor. Örneğin, Moskova’da yalnızca makul fiyatlı otellerde bulunan odaların maliyetleri 400 Euro’ya yükseliyor. Bunlar aynı zamanda RMJM tarafından yapılan Gazprom Kulesi gibi görsel ikonlu projeler de üretiyorlar.”

Burada iş yapmak nasıldır?
“Burada piyasaya makul oranda bir güvensizlik ortamı var. İnsanlar ödemeler konusunda temkinli, danışmanların kendi aralarında harç (peşinat) ödemeleri ve müteahhitlerin tek aşamalı ihaleler yapma trendi hakim. Danışmanlar için %40, yükleniciler için %10-20 arasında değişen peşin ödemeler konuşulur.”

Neden gidilmeli?
“Küresel alıcılara, küresel hizmet etmek istiyorsanız Rusya’da olmalısınız. Ekonomi hızla ve İngiltere’dekinden farklı bir şekilde borç-alacak temelli gelişmediğinden yolda onlarca iş var. Burada ana noksanlık olarak müteahhit (yüklenici) noksanlığı beliriyor.

Neden uzak durulmalı?
“Bürokrasiden. Rusya’da onay alabilmek için yaklaşık 52 organizasyon ile iletişim kurmanız gerekiyor.”

İpucu
“Finlandiya WSP’nin yönetim direktörü Matti Mannomen, “Moskova’da günde yalnızca bir toplantı randevusu verin. Kent bütünüyle trafiğin etkisi altına alınmış durumda.”

4. Vietnam
Rakamlarla: 2007 yılında inşaat için 3.6 milyar Euro harcandı. 2007-2010 yılları arasında harcamaların çok değil ama %7,5 oranında artması bekleniyor.

Kimler burada?
Aedas, Davis Langdon, WT Partnership burada.

Ne inşa ediyorlar?
En üst düzeyde rezidans, otel ve özellikle kıyı şeridinde boş zaman aktivite alanı projeleri geliştiriliyor.

Burada iş yapmak nasıldır?
Mace’teki Asya bölge müdürü, Chris Perry: “2009 ocak ayından yabancıların gayrimenkul yatırımları olanaklı hale getirilecek oluşu bu artışı destekleyecek. Şu an itibariyle, bir ofis oluşturmak istiyorsanız değişmez kurallara ve kadrolara kendinizi alıştırın. Pazar gelişmemiş ve iş çevresi biraz küçük olduğundan hızla başı çekebilirsiniz.

Neden gidilmeli?
“Herkes, biraz tuhaf ve korkak tasarımlar isteyecektir. Ve uluslararası standartları yakalamayı hedefleyen büyük ölçek projelerde çalışmak büyük bir şanstır.

Neden uzak durulmalı?
Resmi formaliteler. Plan onayı almak için doğru insanı biliyor olmaya ihtiyacınız olacak. Planlama aşamasını geçtiğinizde de bina onayının kabul edilmemiş olduğunu farkedeceksiniz. İşin takip programı uzatıldığından, onay bekleyen projelerin açmaza sürüklendiği görülüyor. Mace olarak hala sürüncemede bekleyen işlerimiz var.

İpucu
“Yaptığınız iş resmi otoritelerce desteklenmiş ise, fazla göze batmamak için projeyi aşama aşama uygulayın.”

5. Polonya
Rakamlarla: Polonya 2007’de 20 milyar Euro olan inşaat harcaması tutarını 2007-2010 yılları arasında %7 arttırmayı planlıyor.

Kimler burada?
Gleeds, Davis Langdon, EC Harris, Arup and Atkins gibi az sayıda firma burada.

Ne inşa ediyorlar?
Polonya ve Ukrayna Gleeds’in yöneticisi Tadeusz Jachowicz: “Şu an yapılan projelerin büyük kısmı konut sektöründe ve özellikle Varşova bölgesinde yoğunlaşan işler. Ama güneydeki Katowice gibi diğer kentlerde ofis talebi ile yavaşça bir şekilde kuzeye yöneliş söz konusu. Ticarette ise, Tesco gibi şirketlerin küçük kentlerde artış gösteren çok sayıdaki hipermarket oluşumları söz konusu.”

Burada iş yapmak nasıldır?
Polonya atağa geçti. Uzun bir süredir değişimler hızla ilerliyor ve pazar orada çalışanlarca düzenlenip, yönlendiriliyor. Örneğin: Hochtief and Skanska gibi büyük Avrupa şirketleri pazardan büyük pay almaya ve iyi durumdaki Polonyalı şirketlerin birçok konuda önüne geçmeye başladılar.

Neden gidilmeli?
Üzerinde çalışılabilecek büyük apartman projeleri, yüksek rezidans kuleleri ve üst sınıf ticaret, ofis yapısı projeleri var. Polonya’da yapılacak Euro 2012 Futbol Şampiyonası da pazara oldukça olumlu bir hava getirdi. Buradaki düşük kat sayısı ve inşaat maliyetlerinin her zaman ucuz olması büyük kazanç sağlıyor. Bu tabi, yüklenicilerin (müteahhit) sayısı, kullanılan malzeme, kalifiye iş gücünün Polonya’nın Avrupa Birliği’ne girmesinden dolayı İrlanda ve İngiltere’ye gitmesiyle değişiklik gösteren bir durum.

“Doğru bilgi, beceri ve teknik yeterliliğe sahip şirketlere büyük talep var.”

Neden uzak durulmalı?
Hala Komünist dönemin etkilerini görmek mümkün. Bu nedenle, yönetim ile ilgili prosedürlerde hizmet beklentisi yüksek alıcıya rehberlik edebilmek için yeterli yerel bilgiye sahip olmanız gerekiyor. Bu da burada sağlam bir temele ihtiyacınız olduğu anlamına geliyor. Hala çok güçlü ödülleri olan yarışmalar var.

İpucu
“Ust duzeydeki kıdemli yöneticilere yaptığınız projeyi raporlama Polonya dilinde yapılıyor ama esas yönetim kurulu şirketlerden gelen raporun İngilizce olmasını istiyor. Bu da çift dil bilen insanlarla çalışmanız gerektiği anlamına geliyor."

6. Birleşik Arap Emirlikleri
Rakamlarla: Birleşik Arap Emirlikleri içindeki yedi emirliğin 2007-2010 yılları arasındaki inşaat harcamaları toplamı 2007’deki 7,8milyar Euro’dan %6.75 oranında yükselme göstermesi bekleniyor.

Kimler burada?
Gleeds’in yönetim müdürü Alan Turner “kimse kimdir?” diyor.

Ne inşa ediyorlar?
İnşa edilebilecek herşeyi inşa ediyorlar. Bakınız, Dubai’deki en uzun, en yüksek binalar ve devamında gelenler... Abu Dabi de Dubai’de olduğu gibi bina serbestliği, perakende ve ticari konularında büyük ölçek projeleri var. Al Reem Adası’nı kapsayan mega projeler, 280.000 kişiye ev sahipliği yapacak.

Burada iş yapmak nasıldır?
Geleneksel prosedür tamamıyle tasarlanmış bir metraj ve hakediş tabloları hala kullanılan esas yöntem. Ama yoğun talep gören yükleniciler ve kullanılan malzemelerin daha işbirlikçi tedarik biçimleri ile biraraya gelişleri yaygınlaşmaya başlıyor. Ve yerel bir sponsorunuzun olmasa da destek sağlanıyor. Birçok İngiliz şirketi oranın yerlisi olan bir kişi ile veya şirketlerinin Birleşik Arap Emirlikleri’ndeki birimlerinin ana sponsorları ile birlikte çalışıyorlar.

Neden gidilmeli?
“Çok fazla iş var, bu nedenle iş yapabilmek çok kolay ve doğru teşebbüslerde bulunarak kazançlı çıkabilmek mümkün olabiliyor.”

Neden uzak durulmalı?
İnsanlar çok farklı olacağını düşünüp korksalar da genelde korkmak için herhangi bir sebep bulamıyorsunuz.

İpucu
Tercih edeceğiniz yer Abu Dabi olmalı. Dubai’den çok daha fazla doğal zenginliğe sahip ve hızlı bir gelişme gösteriyor. Beş yıl içerisinde Katar’ın da aynı seviyeye gelmesi mümkün gözüküyor.

7. Mısır
Rakamlarla: Mısır, 2007 yılındaki inşaat harcamaları toplamı 3,3 milyar Euro. Bunun 2010 yılına kadar %5,75 artış göstermesi bekleniyor.

Kimler burada?
Foster + Partners, Al Futtaim, Davis Langdon, EC Harris ve Gleeds ile ortak girişimlerde bulunan Carillion gibi büyük aktörler burada çalışmaya başladı.

Ne inşa ediyorlar?
Burada yapılanlar ciddi anlamda büyük konut ve turizm projelerini kapsıyor. Projeler, 2 milyar Euro değerindeki Kahire Festival Şehri projesini ve Kızıldeniz kıyısında yer alan 1 milyar Euro değerindeki konut gelişim projesini kapsıyor.

Burada iş yapmak nasıldır?
“Biraz zor” diye yanıtlıyor EC Harris’in müsteri hizmetleri müdürü David Sparrow. “Buradaki pazarda kamuyu aydınlatma anlamındaki şeffaflıkta ve yönetmeliklerde görülen bir eksiklik var. Bütçe kısmı pek olgunlaşmadığından herhangi bir projeye başladığınızda mekanik, cephe, zemin çalışmaları ile ilgili servisleri edinmeniz gerekiyor.

Hükümetin iş geliştirme organizasyonu olan “İngiltere Ticaret ve Yatırım”, iyi ve kuvvetli kişisel ilişkiler Mısır’da etkilidir ve düzenli ziyaretler başarılı işler geliştirmek için önem teşkil eder. Yabancı yatırımlarda alışıla gelmiş araç, anonim şirket ya da sınırlı sorumluluk şirketleri şeklindedir.

Neden gidilmeli?
Sparrow, “Burası olunabilecek en ilginç yerlerden. Orta Doğu ve Uzak Doğu’dan ticaretle ilgilenen birçok müşteri Mısır’a kuruluyor, bunlara ek olarak İngiliz bankaları da. İngiltere tabanlı ve dünyanın önde gelen büyük finans kuruluş şirketlerinden olan Barclaus da burada şubeler oluşturarak ağını genişletiyor.”

Neden uzak durulmalı?
“Yetenekleriniz burada esas sorunu oluşturuyor. Tasarımlardaki baştan savmalıkta birinci sıradalar, maliyet kontrolü, proje yönetimi ve inşaat yönetimi konularında da.” Ve ekliyorlar, “Zaman ve dakiklik konuları Mısır’da, görülen ciddi trafik yoğunluğu nedeni ile belirsizlik gösteriyor.”

İpucu
“Yerel bir çalışma arkadaşı edinin çünkü yabancı şirketler devlet ihalelerinde teklif vermek için yerli bir aktör istiyorlar.”

8. Güney Kore
Rakamlarla: Güney Kore, 2007 yılında inşaat sektörüne 61 milyar Euro harcadı ve 2007-2010 yılları arasında bunun %5,5 oranında artış göstermesi bekleniyor.

Kimler burada?
Hiçbir İngiliz firmasının mevcudiyeti henüz söz konusu değil.

Ne inşa ediyorlar?
Etkin sektörler perakende ve ticaret sektörleri. Çok sayıda büyük ölçekli projeler de gerçekleştiriliyor. Örneğin, Güney Kore’deki, çamur alanlarının ıslah edilmesi suretiyle oluşturulan yeni bir liman kenti olan Incheon gibi.

Burada iş yapmak nasıldır?
Kuzey Kore IT Times editörü Tim Alper, “Yeni başkan Lee Myungbank iş geliştirmede uyumlu biridir,” diyor.

Neden gidilmeli?
Mace’sten Perry “Burada çalışmak, kredi sıkışıklığından kaçmak için önemli bir yol olabilir.” diyor.

Neden uzak durulmalı?
Alper, “Bürokratik işlemler ve korumacı ekonomiler var ama herşey değişiyor.”

İpucu
“Müşterek bir teşebbüste bulunmak yapabileceğiniz en iyi şey.”

9. Meksika
Rakamlarla: Meksika’nın 2007 yılında 43 milyar Euro olan inşaat harcamalarının 2010’a kadar %5,25 oranında artış göstermesi bekleniyor.

Kimler burada?
Çok sayıda İngiliz firmasının varlığı söz konusu değil. Büyüyen bir İngiliz kolu ile Amerikan proje yöneticisi Hill İnternational, İspanya’nın Grains’ini alarak Meksika’ya giriş yaptı.

Ne inşa ediyorlar?
Gerens Hill International’in yöneticisi José Luis Dominguez, “Bu pazar turizm ve dar gelirliler için konut üretimine yönelik. Beş yıl içerisinde devlet 4 milyon ucuz konut üretmeyi hedefliyor.”

Burada iş yapmak nasıldır?
“Burada iş yapmak biraz riskli. Meksikalı müşteriler sabit fiyat üzerinden şekillenen kontratlardan hoşlanmıyorlar, bu nedenle birçok iş tasarım ve inşasının tamamlanması suretiyle yapılıyor ya da maksimimum değer biçme işlemiyle ile garanti altına alınıyor.”

Neden gidilmeli?
“Özellikle PPP bilgisi olan İngiliz firmaları için çok ciddi anlamda fırsatlar söz konusu. Devlet 250 milyar Euro’luk bir bütçeyi hastane, cezaevi, okul ve altyapı yatırımlarına harcamayı planlıyor.”

Neden uzak durulmalı?
İngiltere Ticaret ve Yatırım’dan bir konuşmacı, “İngiliz işadamları neden Meksika'yı tercih ettiklerini anlayacak ortak bulmada zorluk çekebilirler.”

İpucu
Geren, “Meksikalılar herşeyi onaylayarak yapabilme eğilimindedirler ama istemedikleri bir şeyi hemen erteleyebilirler.”

10. Venezuela
Rakamlarla: 2010’a kadar bina yapımı için harcanan miktar %5 oranında artış gösterecek. Venezuella’da 2007 itibariyle sektör için harcanan değer 11,5 milyar Euro.

Kimler burada?
Hiçbir İngiliz firması müdahale etmedi buraya.

Ne inşa ediyorlar?
Gerens’ten Dominguez, “Venezuella’nın yağ rafinerilerini ve bunların işletim sistemlerini yenilemesi gerekiyor. Ayrıca yol, havaalanı ve hastanelere de ihtiyaç var,” diyor.

Burada iş yapmak nasıldır?
Yabancı firmaları teşvik edici çok fazla unsur barındırmadığını düşünüyorum.”

Neden gidilmeli?
“Venezuella yapılması gereken ve ihtiyaç duyduğu tüm işleri gerçekleştirebilecek ve yürütebilecek bir içsel kapasiteye sahip değil.”

Neden uzak durulmalı?
“Kendinizi Venezuella’nın iç yararına tekrar yatırm yapmak zorunda olmadığınıza inandırmanız gerekiyor.”

İpucu
“Bunun yerine Meksika’ya gidin!”