Haberler

TC Devlet Demir Yolları...

Tarih: 21 Ağustos 2008 Kaynak: Dünya Yazan: Burhan Özfatura
Avrupa ülkeleri hızla demiryolu yatırımlarına ağırlık verirken; biz ABD'nin baskı ve yönlendirilmesi ile karayollarına ağırlık verdik. Bu açıdan Demokrat Parti döneminde, çok hatalar yapılmış, Türkiye ciddi biçimde dışarıya muhtaç edilmiştir. (Hem akaryakıt, hem de araç-gereç açısından).

AKP döneminde, art arda, demiryolları yatırımları başlatıldı. Ancak, sağlıklı fizibilite etütlerinin yapılmadığı; bu yüzden sağlıksız kararların verildiği inancındayım. Mesela;

1- Kaynak sıkıntısı yüzünden, İzmir Limanı'nda asfalt çalışması yapamayan DDY, Ankara-Konya hızlı tren yatırımını başlatmıştır.

Demiryolu araçları da dahil edildiğinde, bu yatırımın -en az- bir milyar dolara malolacağını tahmin ediyorum. Bu durumda; yatırımın geri dönebilmesi için, (amortismanlar ve işletme giderleri de hesaba katılınca) bu hatta -yıllık- 300.-milyon dolar taşıma geliri elde etmesi gerekir. Bunun için de, her gün 50.-bin yolcunun taşınması icap eder. Bu rakam ise kurumun 2007 yılında sağladığı yolcu ve bagaj gelirinin (159.162.214.-YTL) iki katıdır.

Demek ki, söz konusu yatırım karlı olamayacaktır. Gereksizdir.

2- Yapılan yatırımların ülke sanayiine kayda değer bir katkısı yoktur. Zira, ülkemizde demiryolu aracı üretecek üç tesis varken, tüm araçlar ithal edilmektedir. Neticede;

a) Özel İhtisas Komisyonu Raporu'nda belirtildiği gibi; demiryolu aracı üreten kamu işletmelerinin 1999-2005 arasındaki kapasite kullanımı;

- Tülomsaş: Elektrikli dizel aracı üretiminde yüzde 17-yük vagonu üretiminde yüzde 27,

- Tüvesaş: Yolcu vagonu üretiminde yüzde 61,

- Tüdemsaş: Yük vagonu üretiminde yüzde 7'dir.

b) Yılda 60 adet elektrikli ve dizel lokomotif üretimi kapasitesine sahip, Eskişehir-Tülemsaş, 1999 yılında 5/2000'de 9/2002'de 8/205 yılında da SIFIR adet lokomotif üretilmiştir.

c) Yılda 1500 adet yük vagonu üretme kapasitesine sahip, Sivas-Tüdemsaş; 1999 yılında 210/2000 ve 2001'de sıfır/2002'de 135/2003'de 136/2004'te 15 adet yük vagonu üretmiştir.

Ve işçilerimiz boş oturur, atıl kapasite tüm ağırlığı ile devam ederken, biz ithalat yapıyoruz. Milyarlarca dolar ödüyoruz. TC DDY tüm ihtiyaçlarını dışarıdan karşılıyor. (Sadece, Güney Koreli Hyundai firmasının, DDY ve İstanbul B.Şehir Belediyesi'nden aldığı sipariş tutarı 1.-milyar Euro'yu bulmuştur.)

3- DDY gelirleri devamlı düşmektedir. Zira, limanlar -çok ucuza- özelleştirilmektedir.

a) 2007 yılında; liman ve iskele gelirleri 324.297.886.-YTL / yük taşıma gelirleri 354.156.206.-YTL / yolcu gelirleri 159.162.214.-YTL'dir. (Toplam, 839.211.419.-YTL.)

2008 yılında, liman ve iskele özelleştirilmeleri sebebiyle gelirler daha düşük olacaktır. Tahmini gider 2.7 milyar YTL'dir. En iyimser tahminle, yıllık zarar 1.milyar-860 milyon YTL olacaktır.

b) Bu durumda, 2008'de, yolcu ve yük taşımacılığından 513.-milyon YTL. sağlanacaktır. (5 YTL harcamaya karşı, 1 YTL gelir.)

c) 2006 yılında, DDY gelirlerinin yüzde 47'si liman ve iskelelerden sağlanıyordu. (414.-milyon YTL gelir, 202.-milyon YTL gider.)

Ne yazık ki, bu limanlar modernize edilmedi. Daha verimli çalışması için tedbirler alınmadı. Neticede; (Haydarpaşa hariç) Bandırma-Derince-İzmir-Mersin-İskenderun ve Samsun limanları bedavaya gitti.

2009 zararı da, muhtemelen 2.5 milyar YTL olacaktır. (2007 bütçesinde, eğitim yatırımlarına ayrılan tutar 3.3 milyar YTL/tarım için 2.2 milyar YTL/sağlık için 1.8 milyar YTL'dir.) Bu zarar olmasa, ne önemli sahalara, ne ciddi tutarlar tahsis edilebilirdi.

Ben başlangıçta, DDY'nin atılımlarını çok heyecanla karşılamıştım. Ama (Bazı engellemelerin de etkisi ile) hız kesildi. Mevcut gayrimenkullerin değerlendirilmesi çalışmaları da durdu.

Dilerim ki, (milli ekonomiye dayanan) bir atılım heyecanı tekrar başlasın...
Takvim
<<Mayıs 2011>>
Pzt Sal Çar Per Cum Cmt Paz
            1
2 3 4 5 6 7 8
9 10 11 12 13 14 15
16 17 18 19 20 21 22
23 24 25 26 27 28 29
30 31          
Haber Bölümleri
Haber Kategorileri
Yayınlanan haberlere günlük olarak yukarıdaki takvimden, haberlerin kategorilerine ise aşağıdaki listeden ulaşabilirsiniz.