Haberler

Marmaray’da en önemli 110 metre

Tarih: 1 Ekim 2008 Kaynak: Radikal Yazan: Umay Aktaş Salman
Olimpiyat Şampiyonu Usain Bolt’un neredeyse 10 saniyede koşabileceği bir mesafe, Marmaray Projesi’ni ‘kilitledi’. Çünkü bu 110 metrenin altından İstanbul’un 8 bin yıl yaşındaki sakinleri çıktı.

Asya ve Avrupa’yı deniz dibinden birbirine bağlayacak Marmaray’ın bitirilmesi sabırsızlıkla beklenirken İstanbul’un en eski sakinlerinin 8 bin yaşında olduğu anlaşıldı. Yenikapı’nın altından neolilitik döneme ait mezarlar çıktı.

Şimdi bir yanda Marmaray’ın 1.5 yıl geciktiğini söyleyip bir an önce tüpgeçit çalışmasına devam etmek için gün sayan Ulaştırma Bakanlığı diğer yanda İstanbul ve dünya tarihine ışık tutan, üzerinde çalışılması gereken bulgular var. Araştırmacılar bilimsel kayıbın telafisi olmadığını hatırlatıyor.

Bakan arkeologlara seslendi
Marmaray’ın son tüp tüneli 23 Eylül Salı sabahı batırıldı. Bu son tünelle birlikte denizin 60 metre altından Üsküdar-Sarayburnu’nu birleştirmiş oldu. Ulaştırma Bakanı Binali Yıldırım çalışmadaki bir aşamayı daha bitirmenin sevinciyle konuşurken Marmaray’ın 1.5 yıl gecikmesinden yakınarak arkeologlara şöyle seslendi: “Kurullardan, arkeologlardan, tarihçilerden beklentimiz bu işi daha fazla geciktirmeden bize yardımcı olmaları. Amacımız projeyi 2012 yılı içinde tamamlayıp İstanbulluların hizmetine sunmak.”

Ama son dönemde kazıların seyrini değiştirecek önemli bir gelişme yaşandı. Tüp geçidin yerleştirilmesi için çalışmaların başlayacağı Yenikapı’daki alanın 110 metrelik kısmı temmuz ayında teslim edilecekti.

Ancak arkeologlar bu kazılarla gün yüzüne çıkattıkları Theodosios Limanı’yla ilgili çalışmaları tamamlamak üzereyken kent limanın altından bir evin tabanı olduğu düşünülen yerde, neolitik döneme ait iskeletler bulundu. İskeletlerin 8 bin yaşında olduğu ortaya çıktı.

Deniz seviyesinin 6.3 metre aşağısında bulunan neolitik yerleşimin kenarındaki balçık içindeyse neolitik dönem aletleri ahşap balta, çanak çömlekler bulundu. Üstelik buluntular balçık içinde kaldığı için çok iyi korunmuştu. Şimdi bu alanın açılması gerekiyor.

‘Bütün dünyayı ilgilendiriyor’
İstanbul Arkeologlar Derneği Başkanı ve İstanbul Üniversitesi Prehistorya Anabilim dalı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Necmi Karul, arkeologların işi geciktirmekle zan altında bırakıldığını belirterek, Yenikapı’da dört yıldır süren kurtarma kazılarında ortaya çıkan son buluntularla birlikte biraz daha süreye ihtiyaç olduğunu savundu:

“Burada çalışan insanlar da arkeolojik kaygılarının yanında alanı bir an önce teslim etme kaygısında. Kazıyı yürüten müzenin bu konuda baskı altında tutulmaması gerekiyor. Orada açığa çıkarılacak buluntular kültürümüzü zenginleştirecek şeyler. Metroyu oluşturma şartımız her koşulda var. Buradaki sıkıntı metronun inşaat sürecindeki maddi kayıp. Ancak böyle bir bilimsel kaybın yerine konma şansı yok. Orada bütün dünyayı ilgilendiren bir geçmiş var, gerekiyorsa beklenir. Bu bir lütuf değildir. Arkeologlar, kazıyı yürüten İstanbul Arkeoloji Müzesi, Ulaştırma Bakanlığı’yla karşı karşıya geliyor. Orda çalışan arkeologların ve müzenin kendi kurumları tarafından himaye altına alınması lazım. Müzenin Ulaştırma Bakanlı’ğıyla karşı karşıya kalması gibi bir şey olabilir mi? Kendi bakanlığından destek alması lazım. Kültür Bakanlığı’nın bu konuda bir açıklaması yok.”

‘Acele ediyoruz ama...’
İstanbul Arkeologlar Derneği Başkanı Karul son dönemlerde kazıda olanaksızlıkların da etken olduğunu belirtti: “Son buluntularla birlikte arkeolojik iş hızlandırılacağına, gerektiği hızla gitmediği görülüyor. Bunda yeterli sayıda işçi ve arkeoloğun olmaması etkili.”

Kazıyı yürüten İsmail Karamut ise şu an için kazıyı bitirme kararı vermediklerini belirterek, “Süre vermemiz mümkün değil, toprağın altından ne çıkacağını bilmeyiz. Sayın bakanın demecini okudum ‘Kazılar geçiktirdi’ diyor. Doğru ama biz de kültür varlıklarını korumak zorundayız. Ancak en kısa sürede 110 metrelik alanı teslim edeceğiz” diye konuştı.

Marmaray’ın yürütücüsü Demiryolları Limanlar ve Hava Meydanları İnşaatı Genel Müdürlüğü (DLH) Genel Müdürü Ahmet Arslan ise müze müdürlüğünün kararına bağlı olarak çalışmaya başlayacaklarını anlattı:

“110 metrelik kısmında ‘buyrun çalışın’ diyecekler, o zaman çalışmaya başlayacağız. Tarihe kepçe vurulsaydı, 4.5 yıl önce kepçeyi vururduk. Şimdiye Marmaray’da bitmiş olurdu. Sabırsızlık ister istemez var. Projeyi bir an önce hayata geçirmek istiyoruz, gecikilmiş süreyi kısaltmak istiyoruz. Ancak burada hiç kimsenin İstanbul’un tarihini görmezden gelelim lüksü yok. Kurullar, müze müdürlüğü taviz vermeden süreci hızlandırmak adına bize çok destek oluyorlar. Gönül istiyor ki biraz daha hızlı olsun. Ancak her zaman gönlün istediği olmuyor. Doğru olan uygulanıyor. Bize Yenikapı’da öncelikli teslim edilecek yerde tünel delme makinasının çalışacağı şaftı oluşturacağız. Tünel delme makinası Yenikapı’dan Sirkeci’ye doğru çalışacak.”

İnsan neolitik çağda üretmeye başladı
Yeni Taş Çağı ve Cilalı Taş Devri olarak da bilinen neolitik dönem, insanların yerleşik düzene geçtiği dönem. Birbirine yakın aileler topluca bir yerde oturarak ilk köyleri meydana getirdi. Tahıl üretimi başladı, hayvanlar evcilleştirildi, insanlar ‘üretici’ duruma geçti. İlk defa ticaret başladı.

Bu dönemde önceki devirlere göre daha sert ve daha düzgün taş aletler yapıldı. Topraktan veya kilden yapılan kaplar ateşte pişirildi, bunun sonucunda seramik sanatı başladı. Bu devirdeki insanlar bilgi ve teknikte önceki dönemlere göre oldukça ileri bir düzeye çıktılar. Kemik ve taştan daha kullanışlı aletler yapıldır.

Marmaray’dan müzeye
Dört yıldır süren Yenikapı’daki kazılarda Bizans limanı, Bizans döneminde yapılan İstanbul’un en eski suru, 32 adet batık ve 20 bin eser ortaya çıkarıldı. Bu buluntulardan bazıları İstanbul Arkeoloji Müzesi’nde sergileniyor. Bunlara 8 bin yaşında olduğu tahmin edilen iskeletler, deniz seviyesinin altında balçık içinde çok iyi korunmuş neolitik dönem aletleri (ahşap balta, çanak ve çömlekler) eklendi.
YorumlarYorum Sayısı: Henüz hiç yorum yapılmamışBütün yorumları forumda okuyun!
Bütün yorumları forumda okuyun!
Takvim
<<Mayıs 2011>>
Pzt Sal Çar Per Cum Cmt Paz
            1
2 3 4 5 6 7 8
9 10 11 12 13 14 15
16 17 18 19 20 21 22
23 24 25 26 27 28 29
30 31          
Haber Bölümleri
Haber Kategorileri
Yayınlanan haberlere günlük olarak yukarıdaki takvimden, haberlerin kategorilerine ise aşağıdaki listeden ulaşabilirsiniz.