Haberler

Doğal Malzemelerle Yaratıcı Fikirler

Tarih: 23 Ocak 2009 Kaynak: Treehugger, Inhabitat, Designboom, Earthship, StrawBale.com, Strawbalecentral.com, HowStuffWorks Derleyen: Zeynep Güney
Yeni bir ev inşa etmenin maliyeti gezegen için çok fazla. Yenilenebilir Endüstriyel Malzemeler Araştırma Konsorsiyumu'nun yaptığı araştırmaya göre, doğal ahşap, çelik ya da betonarmeden inşa edilen 1,7 milyon evin harcadığı enerji, her yıl 10 milyon evin ısınma ve soğutma giderlerine denk geliyor. İnşaat için kullanılan malzemelerin üretimi çevresel olarak büyük kayba neden oluyor. Mesela çimento üretiminde, şaşırtıcı değerlerde enerji gerekiyor, üstelik geri dönüştürülemeyen endüstriyel atıklarla, su ve hava kirliliğine sebep oluyor. Yapılarda çok az işlem ya da arıtma gerektiren doğal malzemelerin kullanılması ise bu çevresel bozulmayı azaltıyor. Böylece, bir ev, endüstriyel üretim malzemeler yerine, tamamen yenilenebilir, kendiliğinden oluşan, doğal ve aynı zamanda yerel malzemelerden inşa edilebiliyor. Bu tür malzemeler dünyanın her yerinde kolayca bulunabiliyor ve maliyetleri ya da çevreye verdikleri zararlar açısından ülke ekonomisine de ciddi oranda katkı sağlayabiliyorlar. Doğal malzemelerle inşa yöntemlerinin çoğu oldukça ucuz, kolay ve enerji verimliliği sağlıyor.

Taş
Düzgün şekilli tuğlalar ya da betonarme plakalarla ev inşa etmek çok daha kolay olabilir ama yerel olarak temin edilebilen taşları kullanarak da güzel evler inşa edebilirsiniz. Harç olarak da yine doğal ürünlerden, kil, kum ya da kireç kullanılabilir. Aynı zamanda termal bir yapı olan taş duvarlar, dışarıdaki ısıyı absorbe ederek, mekanın içine dağıtırlar. Oldukça dayanıklıdırlar ancak çok emek isterler.

Saman Balyaları


Kaynak: Flickr

Saman balyaları evler için çok güçlü birer yapı elemanı. Taşıyıcı ya da taşıyıcılar arasında dolgu malzemesi olarak kullanılabilen saman balyaları, üst üste yığıldıktan sonra duvarlar yine doğal malzemelerle sıvanıyor. Bu kalın duvarlar mükemmel izolasyon sağlıyor ve geleneksel evlere göre %75 enerji verimliliği sunuyor. Sanılanın aksine saman balyalarından üretilen evler yangın tehlikesi taşımıyor, hatta geleneksel üretim evlere göre yangına üç kat daha dayanıklılar. Çünkü çok sıkı istiflenen saman balyaları, oksijen geçirmediği için kolay kolay tutuşmuyor.

Bambu


Kaynak: Getty Images, Karen Su / China Span
Bir dekorasyon malzemesi olarak kullanılan bambu Amerika'da yer döşemesi olarak kullanılmaya başlandı. Oldukça kuvvetli bir bitki türü olan bambu, Asya'da da üst geçit ve köprü inşaatlarında kullanılıyor.

Çok hızlı büyüyen bambular bu nedenle çok iyi bir yenilenebilir kaynak. Ahşaptan çok daha hızlı yetişen bambuları kestiğinizde, köküne zarar vermemiş oluyorsunuz ve büyümeye devam ediyor. Ancak böceklerden korumak ve su yalıtımı sağlamak için bambuları bazı kimyasal işlemlerden geçirmek gerekiyor. Bununla birlikte bambular bükülebilir yapısıyla dayanıklı ve aynı zamanda esnek yapılar üretme fırsatı sunuyor.

İstiflenmiş Odun


Kaynak: Havencraft
İstiflenmiş odundan imal edilen yapılarda, yakılmak için kısa kesilmiş odunlar kullanılıyor. Sıvanın içine yatırılan odun parçaları duvarın kalınlığını belirliyor. Sıvanın dışında kalan parçalar birbirlerine bağlanıyorlar. Harç için genelde çimento, kireç, kil, kum ya da talaş içeren karışımlar kullanılıyor. İstiflenmiş odunlardan üretilen evler hem iyi havalandırılıyor hem de ısı izolasyonu sağlanıyor. Duvarlarda kullanılan odunlar zamanla büyüyebilir ya da küçülebilir ve bu nedenle harcı çatlatabilir ancak kalafatlama yöntemiyle bu sorun kolayca çözülüyor.

Sıkıştırılmış Toprak

Ahşap ya da diğer malzemeleri edinemeyen insanlar için en kolay bulunan yapı malzemesi sıkıştırılmış toprak. Bunun için toprak karışımı, geçici kalıpların içine doldurularak sıkıştırılıyor ve şekillendiriliyor. Kalıplar, basınca dayanıklı ahşaptan üretiliyor. Sıkıştırma işlemi elle ya da makineler aracılığıyla yapılabiliyor. Sıkıştırma işi tamamlandığında kalıplar sökülüyor ve 46 x 61 cm boyutlarında birimler üretiliyor.

Sıkıştırılmış toprak duvarlar farklı kalitelerde toprak içeriyor, ancak çok fazla kil duvarların çatlamasına neden oluyor. Duvarlar alçıyla sıvanabiliyor ya da çıplak bırakılabiliyor. Sıva yapılmayan duvarlarda küçük bir miktar çimento kullanılması gerekiyor. Doğru inşa edildiğinde sıkıştırılmış toprak duvarlar tamamen dayanıklı, kötü havalarda da ayakta durabilen güçlü bir yapıya sahip. Çin Seddi buna örnek olarak gösterilebilir.

Toprak Torbaları


Kaynak: EarthbagBuilding.com

Sel baskınlarını önlemek için ya da askeri bölgelerde korunma amaçlı üst üste yığılan kum torbalarıyla örülen duvarları görmüşsünüzdür. Evleri hızla gelen sudan ya da askerleri düşmandan koruyan bu kum torbalarının bu kadar güçlü olması, polipropilen ya da bez çuvallar içine doldurulan toprak kullanılarak inşa edilen evler konusunda fikir verdi.

Çuvalların içindeki toprak, çuvallar üst üste kondukça ağırlığın verdiği basınçla sıkışıyor ve bu basınç toprak dolu çuvalları dayanıklı birer briket haline getiriyor. Katların arasından geçen dikenli teller harç vazifesi görüyor ve basınçla mukavemet kazanan toprak çuvallarında delikler olsa da bu dayanıklılığını etkilemiyor. Toprak çuvallardan inşa edilen evler genelde kubbe çatılıdır. Giderek içeriye doğru dizilen çuvallar bir süre sonra buluşur ve kubbeyi oluşturur. Dayanıklılık testlerine göre toprak çuvalları depreme ve doğa olaylarına karşı çok iyi mukavemet gösteriyor.

Earthship


Kaynak: Earthship.net
Televizyonda çöp sorunuyla ilgili bir program izleyen Michael Reynolds, bu programdan etkilenerek earthship projesini gerçekleştirdi. Soda, kola ya da meyve suyu gibi içeceklerin geri dönüştürülemeyen metal kutularının inşaat malzemesi olarak kullanılabileceğini farkeden Reynolds, 1970'lerdeki enerji krizinden sonra, toprak doldurulmuş araba lastiklerinin de çok iyi ısı yalıtımı sağladığını keşfetti. Earthship tekniği bu şekilde ortaya çıktı.

Bir earthship inşa etmek için, eski araba lastiklerinin içi toprakla dolduruluyor ve tuğla gibi üst üste diziliyor. Lastikler çok kalın olduğu için ayrıca bir destek de gerekmiyor. İç duvarlar, evin diğer odaları arasında iyi ısı dağıtımı sağlayan alüminyum kutulardan ya da şişelerden inşa ediliyor. Earthship tekniğiyle evler doğrudan toprağın üzerine inşa ediliyor ve içi toprak dolu lastiklerden oluşan dış duvarlar yüksek dayanıklık sağlıyor.

Kerpiç


Kaynak: Thekentuckytrust.org

Kerpiç, örnekleri tüm Amerika'da, Orta Doğu'da, Güney Amerika'da ve Afrika'da görülebilen toprakla inşa yöntemlerinden en eskilerinden biri. Kil, kum ve bazen de samanın eklendiği bir karışım, tuğlalar halinde hazırlanıp güneşte kurutuluyor. Bu işlem biraz zaman alabiliyor ve sadece havanın kuru olduğu yerlerde yapılabiliyor çünkü kerpiç tuğlaların hiçbir şekilde nemli kalmaması gerekiyor. Kuruyan kerpiç tuğlalar küçülüyor ve bazen çatlamalar olabiliyor. Kil ve samanın miktarı artırılarak çatlamalar önlenebiliyor ve bu miktarı en iyi şekilde ayarlayabilmek için birkaç test tuğlası yapıp çatlayıp çatlamadıklarına bakmak gerekiyor.

Kerpiç tuğlalar, tıpkı taş duvarlarda olduğu gibi, aralarına basit çamur harç konarak üst üste diziliyor. Ancak kerpiç binalar nemden kolayca etkilenip zarar görebildikleri için, yerden yükseğe inşa edilmeleri ve geniş bir çatıyla korunmaları gerekiyor. Kerpiç evler deprem bölgeleri için de pek iyi bir inşa yöntemi değil, yine de dayanıklılığı sağlamak için tuğlaların hazırlandığı karışıma biraz da çimento eklenebilir.

Kağıt


Kaynak: Inhabitat.com

Felaket bölgelerinde ya da fakir banliyölerde yaşayanlar için ucuz ve kolay inşa edilebilir olması nedeniyle tercih edilen yeni bir inşa yöntemi de kağıt evler. Kağıt evlerin İsveçli mucidi "İklim değişikliğiyle birlikte gecekondu türü basit barakalarda yaşayan insanların sayısı artacak ve biz bu insanlar için bir alternatif sunuyoruz" diyor.

Hafif, su geçirmeyen ve kolayca inşa edilebilen prefabrik kağıt evler, geri dönüştürülen gazete ve kartonlardan üretildiği için, aynı zamanda çok ucuz. Evlerde kullanılan kağıt malzeme, hafiflik ve dayanıklılık sağlamak için arı peteği formunda üretiliyor. Özellikle sıcak ülkelerde yaşayan insanların ihtiyaçlarına cevap verecek nitelikte tasarlanan evlerin parçaları fabrikalarda üretildikten sonra evin inşa edileceği yerde kolayca birleştiriliyor.

Cam Şişe


Kaynak: Agilitynut.com

Geri dönüştürülebilir olması sebebiyle günlük hayatımızda ve alışverişlerimizde tercih ettiğimiz cam şişeler de, inşaat için kullanılan malzemeler için önerilen yaratıcı fikirlerden biri. Günümüzde mimaride sıkça kullanılan cam bloklara benzer bir yöntemle, ev yapımında değerlendirilen cam şişeler, dekorasyona da katkıda bulunuyor. Ucuz, basit ve kolay bir inşaat malzemesi olan cam şişeler, montonluktan uzak bir görüntü sergilerken, mekana doğal ışık girmesini sağlıyor. Aralarda kullanılan harçla sabitlenen şişeler, tuğla gibi yanyana diziliyor ve rengarenk duvarlar oluşturuluyor.İçleri boş bırakılan şişeler ısı yalıtımı sağlarken; bu malzemeyle inşa edilen evler, doğa olaylarından etkilenmeyen, dayanıklı bir yapı sunuyor.

Karton Tüpler


Kaynak: Inhabitat.com

Kolayca taşınabilen, saklanabilen ve yerinde üretilebilen bir malzeme olan kağıt tüpler, ucuz ve herkes tarafından yapılabilecek basitlikte bir inşaat yöntemi olarak Shigeru Ban taafından geliştirildi. Ban, "Farklı kalınlık ve çaplarda üretilebilen kağıt tüpler sayesinde, bu iki verinin belirlediği taşıyabilecekleri ağırlık miktarına göre, çok katlı yapıları da kağıt tüplerden üretebiliyorum ancak henüz bunun için fırsat bulamadım" diyor.

Depreme karşı esneme ve kırılmama özellikleri sayesinde yüksek dayanıklıklık gösteren kağıt tüplerin, su geçirmezliğinin ve yangına karşı dayanıklılığının da sağlanabilmesi için, tüplerin içi ve dışı su geçirmeyen ince sünger bir tabakayla kaplanıyor.

Takvim
<<Temmuz 2011>>
Pzt Sal Çar Per Cum Cmt Paz
        1 2 3
4 5 6 7 8 9 10
11 12 13 14 15 16 17
18 19 20 21 22 23 24
25 26 27 28 29 30 31
Haber Bölümleri
Haber Kategorileri
Yayınlanan haberlere günlük olarak yukarıdaki takvimden, haberlerin kategorilerine ise aşağıdaki listeden ulaşabilirsiniz.