Nükleer santrallerin karşısında alternatif olarak 'yenilenebilir enerji kaynakları' gösteriliyor.
Nükleer santrallerin karşısında alternatif olarak 'yenilenebilir enerji kaynakları' gösteriliyor. Peki yenilenebilir enerji ne demek? Yenilenebilir enerji, 'doğanın kendi evrimi içinde, bir sonraki gün aynen var olabilen enerji kaynağı' olarak tanımlanıyor. Su, güneş, rüzgar, biyokütle ve jeotermal gibi doğal kaynaklar yenilenebilir olmalarının yanı sıra temiz enerji kaynakları da aynı zamanda. 2020 yılında dünyada üretilen elektriğin yüzde 50'sinin yenilenebilir kaynaklardan sağlanması planlanıyor.
Ürettiğinin üç katını tüketiyor
Nükleer enerji santrallerinin aslında enerji üretmek için kurulmadığını söyleyen Yenilenebilir enerji ve nükleer santralleri Marmara Üniversitesi Yeni Teknolojiler Araştırma ve uygulamalar merkezi müdürü, Avrupa Yenilenebilir Enerjiler Birliği Başkan Yardımcısı Prof. Dr. Tanay Sıtkı Uyar, santrallerin silahlarda kullanılabilecek hammaddeyi üretmek için kurulduğunu belirtti. Nükleer silah üretimi sürerken enerji açığa çıktığını belirten Uyar, bir nükleer santralin kuruluşundan bertaraf edilene kadar ürettiği enerjinin üç mislini tükettiğini kaydetti. Nükleer santrallerin çok maliyetli olduğunu vurgulayan Uyar, nükleerin tehlikeli ve atıklarının depolanması zor olduğu için 1978 yılından beri yeni santral kurulmadığını hatırlattı. Endüstrileşmiş ülkelerin bile nükleer santralleri ekonomik ve atıkların depolaması için uygun bulmadığını ifade eden Uyar, bunun için de bulunan çözümün diğer ülkelerde santral kurup, santrali orada bertaraf etmek olduğunu vurguladı.
Yasa kolaylık sağlıyor
Türkiye'deki nükleer santral ihalesine de değinen Tanay Sıtkı Uyar, bu ihalede esas alınan yasanın nükleer enerji santralleri kurmak isteyenlere çok büyük kolaylıklar gösterdiğine de dikkat çekti. "Yasada 15 yıllığına ürettiğiniz tüm elektriği alacağız denildi. Santrallerin kapatılması sırasında her biri 10 milyar dolara mal olacak. Bizim yasamız 5 tane santralin kullanımından sonra kamu parasıyla bertaraf edileceğini söyledi" diyen Uyar, bu şekilde nükleer santralleri kurmak isteyenlere 20 milyar dolarlık kolaylık sağlanmış olduğunu ifade etti. Türkiye'nin fosil ve nükleere bulaşmadan doğrudan yenilenebilir enerjiye geçebileceğine dikkat çeken Uyar, Türkiye'nin ihtiyacı olan enerji miktarının iki üç misli yenilenebilir enerji kaynaklarına sahip olduğunu kaydetti. Bütün endüstrileşmiş ülkelerin rüzgar santrallerinden, güneş üzerinden elektrik üretimine geçtiğini söyleyen Uyar, bu ülkelerin ulaşım ve barınma gibi ihtiyaçlarının yanı sıra sanayi ürünlerini yenilenebilir enerji kaynaklarından sağladıklarını anlattı. Uygar, Türkiye'nin endüstrileşmiş ülkelere oranla en az yüzde 50 daha ucuza yenilenebilir enerjiyi kullanabileceğini vurguladı.
Enerji yönetiminde sorun var
Türkiye'deki enerji ihtiyacına yönelik arz-talebin doğru bir zeminde değerlendirilmediğini belirten TMMOB Çevre Mühendisleri Odası Yönetim Kurulu Başkanı Sevinç Karakaya, bu nedenle enerji yönetimi ve enerji politikalarında yanlış ve eksik kararlar verildiğini anlattı. Karakaya, 2008 yılında yayınlanan 'Türkiye 2008 İlerleme Raporu'nda çevre politikası ve çevre yönetimi alanındaki eksikliklerin, yetersizliklerin ve yanlışlıkların bir kez daha ortaya koyulduğunu dile getirdi. Hâlâ nükleer atıkların saklanması ve imhası için lisanslı nihai bir çözüm ve depolama alanı bulunmadığına dikkat çeken Karakaya, ancak Türkiye'de enerji sektörüne ilişkin yürütülen politikaların bütün bu gerçekleri görmezden gelmeye yönelik olduğunu kaydetti.
Skandalda ikinci perde
Nükleer santralde Yarışma Komisyonu'nun olumsuz kararının işleme konulmadığının ortaya çıkmasının ardından, kararını değiştirmesi için baskı yapılan komisyonun devre dışı bırakılarak teklifin incelenmesi için TETAŞ Yönetim Kurulu tarafından Enerji Alış Dairesi'ne talimat verildiği iddia edildi.
İddiaya göre TETAŞ Yönetim Kurulu, 22 Nisan 2009 tarihli 13/35 sayılı karar yazısı ile Enerji Alış Dairesi'ni görevlendirdi. Nükleer Yarışma Komisyonu'nun Rusya'daki en pahalı benzerinin bile iki katı para istiyor sonucuna vararak olumsuz karar verdiği, ancak bu kararın işleme konulmadığı ve değiştirilmesi için baskı yapıldığının belirlenmesinin ardından yeni bir iddia gündeme geldi. Buna göre komisyonun olumsuz yöndeki kararı değiştirilmeyince, JSC Atomstroyexport, JSC İnter Rao Ues (Rusya), Park teknik Elektrik Madencilik ortaklığının, mevzuata aykırı biçimde ihale süreci sonrası verdiği revize teklifinin incelenmesi için komisyon by-pass edilerek başka bir birime yetki verildi. TETAŞ Yönetim Kurulu'nun 22 Nisan 2009 tarihli ve 13/35 sayılı karar yazısı ile Enerji Alış Dairesi'ni görevlendirdiği öne sürüldü.
İddia meclis gündemine taşınıyor
CHP Antalya Milletvekili Hüsnü Çöllü, iddialar için Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın yanıtlaması istemiyle TBMM Başkanlığı'na bir sonu önergesi verdi. Çöllü'nün verdiği önergede, ihale ile ilgili basında yer alan iddiaların doğruluğu soruldu. Önergede ayrıca, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı'nın bu tür baskılara karşı ne gibi önlemler aldığı ve bakanlığın konuyla ilgili soruşturma başlatıp başlatmadığı da soruldu.