Kanuni Kuralkan (23), endüstriyel tasarım öğrencisi. İlk ses getiren tasarımını da kulak zarındaki yırtılma nedeniyle denize giremeyen, kulağını suyla temas ettiremeyen annesi için yaptı. Ayarlanabilir kulak tıkacı tasarladı. Ürünü bu sene verilecek Red-Dot Tasarım Ödülleri'ne gönderdi ve kazandı. Haziranda ödülünü almak için Almanya'ya gidecek.
Kanuni Kuralkan'ın tasarım merakı lise yıllarında başladı. Babasının ve İngilizce öğretmeninin yönlendirmesiyle Avustralya'da Melbourne kentindeki Monash Üniversitesi'nde okumaya karar verdi. Orada endüstriyel tasarım bölümüne girdi. Şu anda son sınıfta.
Okul için şimdiye kadar pekçok proje üzerinde çalıştı: Oda ısıtıcısı, projektör, iş makinesi, yüksek hızlı tren... Tabii bunlar öğrenci projeleri olduğu için hayata geçmedi. Ama golf ekipmanı firması Callaway Golf'ün düzenlediği yarışmada golf arabası tasarımıyla finale kaldı. Avustralya hükümetinin geleceğin araçları üzerine düzenlediği yarışma için hazırladığı tasarımı da Melburnedeki Motosohow'da sergilendi.
Ama onun için en anlamlı tasarım geçen yıl yaptığı oldu. İlham kaynağı uzun yıllar kulak rahatsızlığı yüzünden suyla ilişkisinde sorun yaşayan annesi oldu. Tatile gittiklerinde bu nedenle denize bile giremiyordu. Orta kulak iltihabı geçirdiği için kulağına su kaçtığında büyük ağrılar çekiyordu. Piyasadaki pek çok kulak tıkacını denedi, vazelinli pamuktan, yumuşak yapılı tıkaçlara, silikon tıkaçlardan kulak kanalının yapısı alınarak kulağa özel hazırlanan tıkaçlara kadar. Ama hiç birinden istediği sonucu alamadı.
Her Kulağa Uyum Sağlayan Tıkaç
Kuralkan annesi için bir buçuk yıl çalıştı. Tasarımı yaparken birçok sorunla karşılaştı. Bir çok protatip denedi, çevresindekilere denetti. Sonunda medikal ürünlerde kullanılan geri dönüşümlü plastiklerle medikal gliserin kullanarak cihazı üretti. Şöyle anlatıyor: "Piyasadaki birçok ürünün sorunu gidermemesinin nedeni, her insanın kulak genişliğinin farklı olması. Standart kulak tıkacı, birçok insana uymuyor, en ufak bir harekette düşüyor örneğin. İlk sorun, farklı kulak kanallarına adapte olabilecek bir tıkaç tasarlamaktı. Bir diğer sorun da kulak tıkacının kulakta kalması için kanala sıkı tutunmasını sağlamaktı. Kulak kanalına özel hazırlanan tıkaçlar bile zamanla gevşeyerek düşebiliyordu. İşte bu sorunları çözerek bir tıkaç tasarladım."
Türkiye'de Satılıyor Dünyada Görüşmeler Sürüyor
Kanuni Kuralkan ilk defa tıkacı annesine denetti ve onun yaşadığı acıyı dindirdi: "İlk kez rahatça denize girebildi" diyor. "Tıbbi bir ürün olması kendine göre zorluklar getiriyor. Ama en önemli nokta, insanların hayatını kolaylaştırmak."
Ardından Kanuni Kuralkan, kulak tıkacı tasarımıyla Red-Dot Tasarım Ödülleri'ne başvurdu. Son iki yıldır ayrı bir kategoride değerlendirilen medikal ürünler ve hayat teknolojisi ürünü dalında ödül aldı. Kanuni Kuralkan, büyük firmaların katıldığı bir yarışmada, onların tasarımları arasından sıyrılıp kazanmayı rüya gibi görüyor: "Bence seçilmesinin nedeni işlevselliği, kulak rahatsızlığı olan insanların hayatını kolaylaştırması. Kulak tıkacını yeni baştan tanımlaması."
Kanuni Kuralkan ürününü babasıyla beraber kendi firmaları olan GAMA Araştırma Geliştirme Merkezi aracılığıyla üretti, şubat ayından beri Türkiye'de pazarlıyor. Diğer ülkelerde satılması için görüşmeler devam ediyor.
Medikal Ürünlerde İşlevsellik Daha Önemli
Medikal ürünlerde işlevsellik estetikten daha önemli. Ürünün amacı insanların hayatlarını iyileştirmek ise her şeyden önce bunu yapmalı bence. Şu anda son sınıf projem olarak bir hava filtresi üzerinde çalışıyorum, zaman neler gösterir bilinmez ama umuyorum bu hayata geçirilecek ikinci ürünüm olur.
Türkiye'nin Potansiyeli Daha Yüksek
Avustralya tasarıma verilen önem açısından bizden daha ileride. Refah seviyesi daha yüksek, devlet bu konuya çok daha fazla bütçe ayırabiliyor. Türkiye sanayi ağırlıklı bir ülke, bence Avustralya'dan daha fazla potansiyele sahip, önemli olan tasarıma tutkun insanların Türkiye'de daha çok atılım yapmaları.
Red-Dot Tasarım Ödülü Neden Önemli?
Red-Dot Design Award (Red-Dot Tasarım Ödülü), BMW, Apple, Adidas, Sony ve Nokia gibi pek çok önemli şirketin katıldığı Kuzey Ren Vestfalya Tasarım Merkezi tarafından 1955'ten bu yana veriliyor. Ürün, iletişim ve konsept tasarımı olmak üzere üç ana kategoride düzenleniyor. Yirmiden fazla bağımsız jüri üyesi başvuruları değerlendiriyor. Tasarımın işlevselliği, ergonomisi, ekolojik uyumluluğu, dayanıklılığı, problem çözerek insana fayda sağlaması gibi kıstaslar göz önüne alınıyor. 17 kategoride verilen ödüllere bu yıl 49 ülkeden 1400 kurum ve 3300 kadar ürün başvurdu.