Yaklaşık 5 yıldır Başbakanlıkta bekleyen Yapı Denetimi Yasa Tasarısı'nın kısa bir süre önce gözden geçirilmek üzere geri gönderilmesi üzerine harekete geçen Bayındırlık ve İskan Bakanlığı Yapı İşleri Genel Müdürlüğü, iki adımdan oluşan bir formül geliştirdi. Yapı denetimi uygulamasında yaşanılan sorunları gidermek için 7 maddelik 4708 Sayılı Yapı Denetiminde Değişiklik Öngören Kanun Teklifi'ni hazırlayan Yapı İşleri Genel Müdürlüğü, kanun teklifine koyduğu bir maddeyle yapı denetimi yapılacak illerin sayısını belirleme yetkisini Bakanlar Kurulu'na veriyor. Kanun teklifinin en kısa sürede yasalaşmasını beklediklerini açıklayan Yapı İşleri Genel Müdürü Sefer Akkaya, Yapı Denetiminin 59 ilde yapılmasına dair Bakanlar Kurulu Karar Taslağını da Bakanlar Kurulu'na iletmek üzere Bayındırlık ve İskan Bakanı Mustafa Demir'e sunduklarını belirtti.
7 maddelik kanun teklifi meclise gönderilecek
Yaklaşık 5 yıl süresince Başbakanlık'ta bekleyen Yapı Denetimi Yasa Tasarısı'nın bir süre önce Bayındırlık ve İskan Bakanlığı'na geri gönderilmesi üzerine harekete geçen Yapı İşleri Genel Müdürlüğü, bir yandan yapı denetiminin 81 ile yaygınlaştırılması ve yapı denetiminde sigortacılıkla ilgili düzenlemeler getiren genel bir mevzuat değişikliği üzerinde çalışırken, diğer yandan mevcut sorunları hızlıca çözecek ve yapı denetimini 19 ilden 59'a çıkaracak formül üzerinde çalışıyor. Sektörde yaşanan sorunları gidermek için 2008 yılında çıkardıkları yönetmeliklerin iptali için Danıştay'a açılan bazı davaların olumsuz sonuçlanması ihtimalini değerlendiren Yapı İşleri Genel Müdürlüğü, sürecin kesintiye uğramasından endişe ederek 7 maddelik kanun teklifine öncelik verdi. Yaklaşık 5 yıldır Başbakanlık'ta bekleyen Yapı Denetimi Yasa Tasarısı Taslağı'nın bir süre önce Bayındırlık ve İskan Bakanlığı'na gözden geçirilmek üzere geri gönderildiğini söyleyen Yapı İşleri Genel Müdürü Sefer Akkaya, ANKA'ya yaptığı açıklamada, yeni bir yasa değişikliğinin zaman alacağı düşüncesiyle uygulamada karşılaşılan sorunları giderecek bir formül geliştirdiklerini belirtti. Akkaya, teklifin en kısa sürede Meclise sunulacağını açıkladı.
Teklif, yapı denetiminin yaygınlaştırılmasının yolunu açıyor
Yapı İşleri'nce hazırlanan Yapı Denetimi Kanun Teklifi'nde yer alan önemli değişikliklerden biri yapı denetimi yapılacak illerin sayısını belirleme yetkisinin Bakanlar Kurulu'na verilmesi. Tasarının yasalaşmasıyla birlikte, deprem kuşağında bulunan Türkiye'de, yapı denetiminin yaygınlaştırılması için ilk adım atılmış olacak. Tasarı taslağının hızla yasalaşacağını dikkate alan Yapı İşleri Genel Müdürlüğü, yapı denetiminin ilk etapta 59 ile yaygınlaştırılmasını sağlayacak Bakanlar Kurulu Karar Taslağını da hazırlamış ve Bayındırlık ve İskan Bakanı Mustafa Demir'e sunmuş bulunuyor.
Ankara ve Gaziantep de yapı deneti listesinde
Bayındırlık ve İskan Bakanı Mustafa Demir'in bakanlar kuruluna sunması beklenen yapı denetimi yapılacak illerin sayısını 59'a çıkaran Kanun Taslağı, birinci ve ikinci derecede deprem kuşağında olmasına karşın, yapı denetiminin yapıldığı 19 pilot il içinde yer almayan illeri de kapsama dahil ediyor. Yapı denetimi yapılmaya başlanacak 40 il arasında Erzincan, Elazığ, Çankırı, Tunceli, Van, Bingöl, Bilecik gibi iller bulunuyor. Ayrıca Karar Taslağı birinci ve ikinci derecede deprem kuşağında yer almayan Ankara ve Gaziantep'i de yapı denetimi kapsamına alınmasını öngörüyor. Bayındırlık ve İskan Bakanlığı'na geri gönderilen Yapı Denetimi Yasa Tasarısı Taslağı ise yapı denetiminin 81 il'e yaygınlaştırılmasını öngörüyordu.
Teklif para cezası getiriyor
Yapı denetiminde değişiklik öngören kanun teklifinin getirdiği yeniliklerden bir diğeri ise "para cezası". Mevcut yasada yer alan "durdurma ve kapatma" cezalarını esneten düzenlemeler içeren kanun teklifi, para cezalarını gündeme getiriyor. Mevcut düzenlemeye göre 3 iş gün içinde İdareye bildirilmesi gereken bilgiyi bildirmeyen yapı denetimi şirketlerine, faaliyeti durdurma cezası veriliyorken, yeni uygulamada para cezası öngörülüyor. Kapatma cezasına esneklik getiren düzenlemeyi savunan Akkaya, "Mevcut düzenlemede yer alan kapatma ve durdurma cezaları yalnızca yapı denetimi şirketlerini cezalandırmıyordu. Yapı denetimi şirketiyle çalışan tüm firmaları da cezalandırma anlamına geliyordu. Yeni düzenlemeyle para cezası gündeme getirildi. Bakanlığın yıl sonunda yaptığı denetimlerde 3 kez üst üste olumsuz sicil alan şirketlerin izin belgesi iptal edilecek. Yapıların güvenliği tehdit edecek şekilde yapılması ve firmaya 3 kez para cezası verilmesi halinde işten men cezası verilecek" dedi. Kanun Teklifi, müteahhitlere şantiyede "şantiye şefi bulundurma" zorunluluğu getiriyor. Akkaya, böyle bir düzenlemeye gitme gerekçesi olarak, yapı denetçilerinin şantiyeye gittiğinde, yapacakları tebligatı sunacakları bir muhatap bulamaması olduğunu söyledi.
Denetçi sayısı yeterli, sorun denetçilerin yeterliliğinde
Bugün ülke nüfusunun yüzde 54'ünün yaşadığı 19 il'de yapı denetiminin yapıldığını söyleyen Sefer Akkaya, 826 yapı denetimi firmasının 33 bin denetim elemanıyla Türkiye genelinde 229 milyon metrekarenin üzerinde bir alanda çalıştığını vurguladı. 13 Mayıs 2009 tarihi itibariyle yapı denetimi firmalarının 128 milyon metrekarelik yapı alanında çalışmalar yaptığını belirten Akkaya, bunun parasal değerinin ise 105-106 milyar TL olduğunu kaydetti. Yapılarda denetimin yetersiz olduğu yönündeki iddiaları hatırlattığımız Akkaya, "Denetçi sayısı yeterli ama denetçilerin bir bölümü yetersiz. Siz hangi mevzuatı getirirseniz getirin, hangi statik hesaplamayı getirirseniz getirin, Önemli olan denetçinin eğitimi ve bilgisidir. Biz bu eksikliği gidermek için her yıl inşaat mühendisleri odasıyla birlikte bazı pilot illerde bölgesel toplantılar yapıp, yapı denetiminde çalışan denetçi elemanları seminerlere tabii tutuyoruz. Bu çalışmalar, her geçen gün artarak devam edecek" dedi.
Yapı denetimi taslağı çalışmaları da sürüyor
Başbakanlıktan geri dönen Yapı Denetimi Yasa Taslağıyla ilgili çalışmalar da sürüyor. Yapı denetiminin 81 il'e yaygınlaştırılmasını öngören taslak, yapı denetiminde "sigorta" uygulamasını da gündeme getiriyor. Taslak, mühendis ve mimarlara mesleki ehliyet; müteahhitlere risk; yapı sahiplerine de güvenlikle ilgili sigorta yapılmasını öngörüyor.