Haberler

"Özgürlüğün Tacı" Yeniden Halka Açılıyor

Tarih: 21 Mayıs 2009 Kaynak: New York Times, Wikipedia Derleyen: Burcu Karabaş


Özgürlük Heykeli'nin, 11 Eylül 2001'de Dünya Ticaret Merkezi'nin ikiz kulelerine düzenlenen terörist saldırıların ardından kamu kullanımına kapatılan taç bölümündeki seyir salonu, Amerika Birleşik Devletleri'nin Kurtuluş Günü olan 4 Temmuz'da yeniden ziyarete açılıyor. Eski Amerikan Başkanı George W. Bush'un başında bulunduğu İçişleri Bakanlığı, sadece oldukça dar ve 12 katlı spiral bir merdiven çıkılarak ulaşılabilen taç bölümünün modern yangın, bina ve güvenlik yönetmeliklerine uymadığı gerekçesiyle saldırının ardından halkın kullanımına kapatılması gerektiği kararını almıştı. Tacın kapalı kaldığı yaklaşık sekiz yıllık bu sürenin ardından İçişleri Sekreteri Ken Salazar, 4 Temmuz'da "Amerikan halkına özel bir armağan vererek, mekanı tekrar kullanıma açacaklarını" duyurdu.

Alınan yeni karara göre tek seferde en fazla 10 kişinin çıkmasına izin verilecek olan taçta, saatte 30 kişinin ağırlanması bekleniyor. Bu hesaplamalara göre, açıldığı birinci yıl boyunca yaklaşık 50.000 ziyaretçinin gelmesi beklenirken, bu sayının ikinci yıl içerisinde 100.000'e yükseltilmesi planlanıyor. Bu sınırlı imkanı adil hale getirecek bir bilet sistemine ise henüz kesin olarak karar verilmediği, yapılan bir diğer açıklama.

Heykelin, 1916 yılında bir sabotajcının attığı bomba nedeniyle kapatılan meşale bölümünün ardından, taç da dahil olmak üzere tüm heykelin ziyarete kapatılması, 11 Eylül 2001'deki terör saldırısı nedeniyle gerçekleşti. Kaide bölümü, yangın ve güvenlik önlemleri ile acil çıkış rotalarının yeniden belirlenmesini kapsayan 20 milyon Dolar'lık bir tadilatın ardından 3 Ağustos 2004'te yeniden açıldı. İçişleri Bakanlığı'nın bünyesinde bulunan ve Brleşik Devletler'deki ulusal park ve anıtlar ile Dünya Mirası Listesi'deki diğer tarihi ve doğal değerleri yöneten National Park Agency (NPA), bu açılıştaki yersiz gecikmeler nedeniyle ve hareketlerini mali olarak büyük ölçüde özel bir kuruluş olan Statue of Liberty - Ellis Adası Vakfı'na bağlı olarak yürüttüğü için tepki almıştı. Ancak yetkililer, yaptıkları açıklamalarda gecikmenin acil durum önlemlerindeki eksikliklerin giderilememiş olmasına bağlamıştı.

Tacın yeniden halkın kullanımına açılması, New York kentinin idari bölgelerinden biri olan Queens'in demokrat temsilcilerinden Anthony D. Weiner için de önemli bir zafer anlamına geliyor. Çünkü Weiner, sürecin başından beri halkın heykele tekrar girişinin sağlanması için sesi en yüksek çıkanlardan biriydi. 2006 yılının Ağustos ayında, park hizmetlerinin o dönemki direktörü Fran P. Mainella, Weiner'a gönderdiği altı sayfalık bir mektupta federal uzmanların 2000 yılından itibaren halkın taç bölümüne girişi hakkında endişe duyduğunu, bu endişenin ise çıkış olanaklarının eksikliğinden kaynaklandığını yazmıştı. Mainella'nın, başında bulunduğu departmanın heykele giriş çıkış olanaklarını geliştirecek ve ziyaretçi sayısını arttıracak bir program üzerinde çalışmakta olduğunun da altını çizdiği mektup, Weiner'ı ikna etmeye yetmemiş, siyasetçi departmanın bu konuda elinden geleni yapmasını sağlamak için her türlü imkanı kullanmıştı.


Heykelin Taç bölümünün içeriden görünüşü, 1980.
Fotoğraf: Rick Dikeman

Yine bu amaç doğrultusunda "Reopen Liberty's Crown" başlıklı bir internet sitesi açılmıştı. Sitede, kullanıcılara bir tıkla İçişleri Bakanlığı ve NPA'ya önceden hazırlanmış taslak özelliğinde bir mektup gönderme imkanı sunuluyor, heykelin güncel durumuyla ilgili haberlere ve yetkililer arasındaki yazışmalara yer veriliyordu. Tacın yeniden kullanıma açılacağı haberinin verilmesinin ardından ise, artık açılış sayfasında katkıda bulunanlara yönelik bir tebrik ve teşekkür mesajı yer alıyor.

"Heykel Bu Amaçla Yapılmamıştı"
Aynı zamanda House Judiciary Subcommittee on Crime, Terrorism and Homeland Security üyesi olan Weiner'ın 2007 yılında tacın tekrar açılması amacıyla düzenlediği kongre toplantısında Parklar Departmanı'nın başkan vekili Daniel N. Wenk, heykelin tasarımcısı Frédéric Auguste Bartholdi'nin, Özgürlük Heykeli'ni "asla girilebilecek veya tırmanılacak bir yapı olarak düşünmediğini ve bu amaçla tasarlamadığını" belirtmiş ve eklemişti: "Heykelin 1886 yılındaki açılışının hemen ardından, bugünkü Savunma Bakanlığı'nın atası sayılabilecek Savaş Bakanlığı, meraklıların heykelin içine girmesine izin vermeye başladı." Weiner ise, heykelin taç bölümündeki seyir salonunun halka kapalı tutmanın kent ekonomisine zarar verdiğinin üzerinde durmuştu.

Departmanın heykelin işletmesini aldığı 1933 yılında, yılda ortalama 200.000'den az ziyaretçi geldiğini söyleyen Wenk, 2006'da Özgürlük Adası'na gelenlerin sayısının 2,5 milyona yükseldiğini de belirtmişti. Başkan vekilinin üzerinde durduğu bir diğer nokta ise, taca çıkan spiral merdivenlerin aslında heykel bakım ekiplerinin kullanımı için inşa edildiği, günlük yoğun kullanıma dayanıklı olmadığıydı. "Kondisyonu mükemmel olan insanlar için bile bu 12 katı tırmanmak önemli bir fiziksel mücadele," diyen Wenk, ekliyordu: "Hayati tehlikelerden biri, tırmanmaya başladığınızda taca ulaşmadan önce geri dönme şansınızın olmaması. Çünkü yukarıya çıkma esnasında, merdivenlerdeki herkes önündeki ve arkasındaki yüzlerce insan tarafından, bulunduğu noktaya adeta hapsedilmiş durumda. Sadece tek bir çıkış var." Durumun ciddiyetini anlatmak amacıyla ABD tarihindeki önemli kamusal alan yangınlarını da hatırlatan Wenk, heykeldeki bir yangının ölümcül sonuçlar doğurabileceğini söylemiş ve federal yönetimin düşünmesi gereken ilk konunun kamu güvenliği olduğunu vurgulamıştı: "Acil bir durumda merdivenlerdeki ziyaretçilerin aşağıya inmesi yaklaşık 5 - 8 dakika sürer ki, bu da yanmakta olan bir binanın boşaltılması için gereken 2,5 dakikalık zaman standardının çok üzerinde."


Frédéric Auguste Bartholdi, 1880

Bartholdi'ye ait tasarım patenti, 1879

Heykelin bitişiğine 22 katlı yeni bir kule ve heykeli "delip geçecek" bir köprü inşa etmek dışında hiçbir çözümün, yangın ve inşaat nizamlarına uygun güvenli bir çıkış rotası sağlayamayacağını konferansta söyleyen Wenk, böyle bir kule inşaatını da "elbette kabul edilemez bir öneri" olarak değerlendirdiklerini eklemişti.

Tüm bu zıtlaşmalara ve endişelere rağmen Wenk'in departmanı, tacı ziyaretçiler için -eğer gerçekten mümkünse- güvenli hale getirebilecek değişiklikler ve kısıtlamalar için bir bütçe belirlemek amacıyla Haziran 2008'de teklif talebinde bulundu.

Bu yıl Ocak ayında, İçişleri Bakanı Salazar, taca giden 146 basamağı Weiner'la birlikte bizzat tırmandı ve aşağıya indiğinde deneyimini "Tek şey söyleyebilirim: İnanılmaz," cümleleriyle tanımladı. Weiner ise, inatçı bürokrasinin ilk kez doğru bir adım attığını düşünüyor. Görünüşe göre Amerikan halkı, Kurtuluş Günü'nde New York kentini ve New Jersey'in bir kısmını kapsayan büyüleyici manzarayı tekrar izleme imkanı bulacak.

"Dünyayı Aydınlatan Özgürlük"
Resmi adı "Dünyayı Aydınlatan Özgürlük" olan Özgürlük Heykeli, ABD'nin kuruluşunun 100. yıl dönümü sebebiyle Fransızlar tarafından Amerikalılar'a verilen bir hediye. New York Limanı'ndaki Özgürlük Adası'nda yer alan bakır kaplı heykel, kente -özellikle de gemiyle- gelenlerin gördüğü ilk obje olma özelliğini taşıyor.

Fransız heykeltraş Frédéric Auguste Bartholdi tarafından yapılan Özgürlük Heykeli'nin iç strüktürünün tasarımı, Eyfel Kulesi'nin tasarımcısı ve Gustave Eiffel'e ait mühendislik firmasının baş mühendisi İsviçre asıllı Fransız mühendis Maurice Koechlin'e ait. 19. yüzyılda, "Paris'in yeniden inşa edilmesi" kapsamında gerçekleştirdiği restorasyon projeleriyle tanınan Fransız mimar ve teorisyen Eugène Emmanuel Viollet-le-Duc ise, heykelin strüktüründe bakırı ve "biçimlendirilebilir bir metalin iç yüzeye dövülerek uygulanması" anlamına gelen repoussé tekniğini kullanma fikrini ortaya atan kişi.


Il Sancarlone

Colossus of Rhodes

Uzun bir elbise giymiş ve elinde meşale tutan bir kadın biçimindeki heykel, tavlanmış demirden imal edilen bir iskelet üzerine bakır levhaların kaplanmasıyla oluşturulmuş. Meşalenin "alevi" ise, farklı olarak bakır yapraklardan meydana geliyor. Heykelin dikdörtgen prizma biçimindeki taş kaidesi, düzensiz 11 köşeli bir yıldız formundaki temel üzerine oturuyor. Tek başına 46 metre olan heykelin yüksekliği, kaide ve temelle birlikte 93 metreye ulaşıyor. Heykelin, bazı görsel benzerlikler nedeniyle İtalyan aziz ve Roma Katolik Kilisesi kardinali Carlo Borromeo'nun "Il Sancarlone" ve Yunan Güneş Tanrısı Helios'un MÖ 3. yüzyılda Rodos Adası'nda bulunan "Colossus of Rhodes" (Rodos'un Devi) adlı heykellerinden ilham aldığı söyleniyor.

Takvim
<<Temmuz 2011>>
Pzt Sal Çar Per Cum Cmt Paz
        1 2 3
4 5 6 7 8 9 10
11 12 13 14 15 16 17
18 19 20 21 22 23 24
25 26 27 28 29 30 31
Haber Bölümleri
Haber Kategorileri
Yayınlanan haberlere günlük olarak yukarıdaki takvimden, haberlerin kategorilerine ise aşağıdaki listeden ulaşabilirsiniz.