Edirne Belediyesi İmar ve Şehircilik Müdürlüğü tarafından açılan Selimiye Cami Çevresi Ulusal Kentsel Tasarım Proje Yarışması'nın sonuçları 24 Mart 2010 tarihinde açıklandı. Selimiye Cami Türkiye'nin UNESCO Dünya Mirası Ön Listesinde yer aldığı ve 2010 yılı içinde eserin asıl listeye alınması beklentisi uğruna verilen uğraşlar nedeniyle yaklaşık 2 ay sonra 17 Mayıs 2010 tarihinde Edirne Ticaret ve Sanayi Odası'nda gerçekleştirilen ödül töreni ve Kolokyum'u Arkitera olarak sizin için izledik.


(Soldan sağa jüri üyeleri) Orçun Ersan, Yeşim Hatırlı, Yegân Kâhya Sayar, İlgi Yüce Aşkun, Zeynep Ahunbay, Nevzat İlhan, Turgay Ateş ve Oktan Nalbantoğlu

Kolokyumda asıl jüri üyelerinden Prof.Dr. Zeynep Ahunbay (Jüri Başkanı), Prof.Dr. İlgi Yüce Aşkun, Dr. Turgay Ateş, Yeşim Hatırlı, Prof.Dr. Nevzat İlhan, Öğr.Gör.Dr. Oktan Nalbantoğlu, Doç.Dr. Yegân Kâhya Sayar ve yedek jüri üyelerinden Orçun Ersan hazır bulundu.




Katılımcı sayısının belli ki hesaplanmadığı için kolokyumu bir çok kişi ayakta izlemek zorunda kaldı.



Kolokyumda çok tartışılan konulardan en önemlisi ise şartnamede "yarışma alanında kazı yapılamaz" maddesinin yer almasıyla ilgiliydi. Şartnamede ve soru-cevap bölümlerinde bu konu açıkça belirtilmesine rağmen, bazı projelerde yol kotunun değiştirilmesinin neden diskalifiye sebebi olmadığına dair ilk soru Ali Muslubaş'tan geldi.


Hüseyin Bütüner

Bunun üzerine söz alan Hüseyin Bütüner yaklaşık 2,5 ay boyunca emek verilen projelere bakmak için jürinin sadece 3 gün harcamış olmasını ve jüri raporlarındaki metinlerin yetersizliğini eleştirdi.

Buna karşılık Jüri Başkanı Ahunbay eleştirileri haksız bulduğunu açıkladı. Oktan Nalbantoğlu daha sonra sözü devralarak jüri raporunu okudu.

Salondan gelen başka bir eleştri ise yarışma konusunun Edirne olmasından dolayı proje süresinin az gelmesiyle ilgili oldu. Jürinin bu konudaki eleştirilerle hem fikir olduğu, ancak sürenin belediye tarafından belirlendiği belirtildi. Bu yüzden ilk tur elemede tüm projelerin geçirildiği açıklandı.

Yeşim Hatırlı projeleri incelemek için yeterince zaman ayırdıklarını ve koruma planlarını aydıngere basarak her bir paftanın üzerine tek tek koyarak incelemede bulunduklarını anlattı.

Şartnamedeki esaslar göz önüne alındığında ihlal edilmiş kurallara sahip projelerin derece almaları sonucunda yarışmanın iptal edilme olasılığı soruldu. Jürinin yanıtı ise yarışmaya toplam 54 projenin teslim edildiği ve bunlardan yaklaşık 15 tanesinde yol kotunun değiştirildiğine değinildi. Jüri insiyatifini kullandığını ve projeler için harcanan emeğin daha önemli olduğunu belirtti.

Söz alan Devrim Çimen jürinin proje müellifi gibi davranamayacağı yorumunu getirdi. Jürinin yaptığı değerlendirme sonucunda kentsel dönüşüm kavramının çevre düzenlemesine dönüştüğü belirtildi. Sinan Omacan ise bu fikre katıldığını şu sözlerle belirtti: "Yeşil açık alanlar ve peyzaj düzenlemeleri bir kenti kurtaramaz".


Sinan Omacan jüriye yorumlarını sunarken

Bu yarışmanın değerlendirilmesi sürecinde jürinin şartnamenin gerektirdiklerini yerine getirmemesinin diğer mimari proje yarışmalarını etkilediğini belirten Omacan jüriye yarışmacıların kime güveneceğini sordu. Prof.Dr. Nevzat İlhan ve Dr. Turgay Ateş yarışmacıların eleştiride bulunarak sorulara yanıt vediğini söyledi.

Dr. Turgay Ateş kentsel tasarım / şehir planlamanın mimarlık dünyasından çıkan ve tek bir doğrusu olmayan olgular olduğunu söyledi ve bu yarışmanın şehircilik için çok önemli bir adım olduğunu belirtti.


Lale Süman

Kolokyumu izleyenler arasında bulunan Lale Süman, Selimiye Cami'nin bulunduğu alanda çok uzun süre önce yıkılmış ya da yok olmuş olan han, hamam, kervansaray, vb yapıların kalıntılarının bulunduğunu iddia etti. Bu yüzden burasının çok değerli olduğundan ve tek bir ağaç dikmek için bile kazı yaparken çok iyi düşünmemiz gerektiğinden bahsetti.

Seyirciler arasında yer alan yerel bir gazeteci yarışmanın Edirne halkını çok heyecanlandırdığını söyledi. Halkın konuyla ilgili en çok merak ettiği şey ise kazanan projenin uygulanıp uygulanmayacağı olduğunu da sözlerine ekledi.


Edirne Belediye Başkan Yardımcısı ve Şehir Plancısı Nihan Akdere

Bunun üzerine Edirne Belediye Başkan Yardımcısı Nihan Akdere, projelerin uygulama projesi aşamasına gelmesinin özellikle 2010 yılı içerisinde Dünya Mirası olması için UNESCO'ya önerilen kentin yararına olacağını anlattı.

Yeniden söz alan Hüseyin Bütüner Edirne söz konusu olunca kazanan projenin yeterince araştırma yapılmadan oluşturulduğunu düşündüğünü söyledi.

Başka bir eleştiri ise jürinin yarışmaya yeterince sahip çıkmamasıyla ilgiliydi. Jüri üyelerinden Doç.Dr. Yegân Kâhya Sayar yarışmanın zor bir konuya sahip olduğunu, yarışmacıların birden fazla problemle karşı karşıya bulunduğunu anlattı. Üst ölçekten en alta çözülmesinin beklendiğini belirtti. Bu yüzden isteneni verebilen proje sayısının oldukça az olduğunu söyledi. Buna rağmen içinde çok iyi fikirleri barındıran ve parça parça çok iyi çözümler getiren projelerin bulunduğunun altını çizerken tüm projeler için ortak görüşün fikirlerin yeterince olgunlaşmamış olması olduğunu belirtti.

Yarışmayla ilgili en can alıcı noktalardan biri de açıklanan sonuçlarda hiçbir projenin satınalma ödülüne değer görülmemesi oldu.

Konuyla ilgili Orçun Ersan yarışma kurumunun çok hassas olduğunu ve meslek çevresinde el üstünde tutmaya çalıştıkları bir durum olduğunu anlattı. Jüri olarak geldikleri noktadan memnun olduklarını belirten Ersan, jürinin yine insiyatifini kullanarak bu ödülü dağıtmadığını açıkladı. Ayrıca yol kotunun değiştirilmesini bir tasarım kriteri olarak görmediğini söyledi.

Tartışmanın hararetini arttıran konuşmacılardan biri yine Devrim Çimen oldu. Yarışmacıların yönetmelik ve yasalara uymak zorunda olduğunu, uymayanların ise diskalifiye edilmesi gerektiği düşüncesini yineledi ve yarışmada keyfiyet olduğunu iddia etti.

Bunun üzerine salondan gelen başka bir soru ise jürinin projelerin iyi yönlerini gördüğü halde bunları neden raporlara yansımadığı üzerine geldi.

Jüri değerlendirmesi sırasında ilk olarak yarışmacıların hazırladıkları raporları okumuş, çünkü bazı projelerde çizimler yeterince anlatamıyormuş. Nevzat İlhan teorinin iyi, uygulamanın ise yeterince iyi olamadığı belirtti.

Devrim Çimen yine söz aldı ve jürinin kolokyumda bahsettikleri konuların raporlarda da yazması gerektiğine değindi. 1980'lerde Eskişehir'de yapılan bir yarışma için hazırlanan raporların okunmasının iyi bir örnek olacağını da belirtti.

Başka bir yorum ise raporlarda son elemeye 4 projenin kaldığı halde diğer projelerin nasıl ödüle lauık görüldüğüyle ilgili oldu.

Değerlendirme sonunda ödül sayısı kadar proje kalmayınca jüri son elemeyi tekrar yapmış ve yeni bir seçime göre ödüller dağıltımış.


Birincilik Ödülü'nü alan ekip

Tartışmaların ardından ödül törenine geçildi ve sırayla jüri üyeleri kazananlara plaketlerini verdi.

Sergi salonunu ve ayak altı projeler

Yarışma projelerinin ve maketlerin aynı binada yer alan bir konferans salonunda sandalyelere dayanmış bir şekilde sergilenmesi tepkilere neden oldu.