Haberler

Dev, dişi ve metalden

Tarih: 7 Haziran 2010 Kaynak: Sabah Derleyen: Fisun Yalçınkaya
Çağdaş sanatın öncüsü Louise Bourgeois, New York'ta 98 yaşında hayatını kaybetti. Yaşamının sonuna dek üretmeye devam eden Bourgeois'yı, kendi röportajlarından bir derlemeyle anıyoruz.

Çağdaş sanat dünyası, Maman adını verdiği dev, dişi ve metalden örümcekleriyle tanınan, gelmiş geçmiş en önemli heykel sanatçılarından birini kaybetti. 1911 doğumlu Louise Bourgeois, 31 Mayıs günü geçirdiği kalp krizi sonucu hayata gözlerini yumdu. 20. yüzyıl sanatını etkileyen ve 21. yüzyılda da çalışmalarını devam ettiren sanatçı, ölmeden önce de 5 Haziran'da Venedik'te açmayı planladığı yeni sergisinin hazırlıklarını sürdürüyordu. 1938'den itibaren ABD'de yaşamaya başlayan Fransız asıllı Bourgeois, sanat tarihçisi Robert Goldwater'la evliydi. İlk kez 1945'te New York'taki Bertha Schaefer Galerisi'nde bir resmi sergilenen ve 1960'larda New York sanat ortamında tanınan Bourgeois, 1974'te yaptığı heykeli Destruction of the Father'la (Babanın Yok Edilmesi) babasıyla karmaşık ilişkisini ortaya koydu. 1990'larda insan vücudunun spiral hareketini gösteren Arch of Hysteria'yı tamamlayan sanatçı, tam da bu tarihlerde, daha sonra sanatının merkezine yerleşen figürlerden biri olacak, Maman adlı dev örümceğiyle tanınmaya başladı. 1999'da yaptığı 10 metrelik bu örümcek Tate Modern'de, New York Rockefeller Plaza'da, Havana'da ve pek çok şehirde sergilendi. Bu alışılmadık figür daha sonra İstanbul ve Venedik dahil pek çok Bienal'de yer aldı. Günümüzde hâlâ pek çok genç sanatçıyı etkilemeye devam eden Bourgeois, Max Ernst, Constantin Brancusi, Francis Bacon gibi isimleri etkilendiği sanatçılar arasında sayıyordu. Bourgeois, şiddet, tutsaklık, korku ve öfke barındıran eserlerini anlatırken çocukluğundan da bahsetti.

Neden örümcek?

Bourgeois, Maman adlı örümcek figürlerinden şöyle bahsediyor: "Neden mi örümcek? Annem yüzünden. Çünkü çocukluğum boyunca benim en iyi arkadaşım annemdi. Annem de babam da sanatla iç içe insanlardı. Annem telaşsız, kararlı, zeki, sabırlı, huzur verici, mantıklı, zarif, maharetli, temiz ve becerikliydi; tıpkı bir örümcek gibi. Onsuz yapamazdım. Ayrıca, babam metresiyle birlikteydi ve annem, beni ve kendini bu durum karşısında aptalca, utanç verici, meraklı her türlü soruya ve olumsuz düşünceye karşı savunabilecek kadar da güçlüydü. Benim çalışmalarım, ilişkilerimin portreleridir. Bunlardan da en önemli olanı annemle olanı."

Amerika'yı nasıl keşfetti?

1938'de Fransa'dan ABD'ye kaçak bir kız olarak geldim, bir Amerikalıyla evlendim ve New York'a taşındım. Eğer Paris'te kalsaydım belki de ailem yüzünden sanat hayatına devam etmezdim. New York'a geldiğimde aniden onlardan bağımsız oldum. Ama Fransız olmanın ve memleket özleminin etkisini üzerimde hep hissettim. Hem uyum hem de dışlanmayı aynı anda yaşadım. Böylece ilk dönem heykellerime büyük ölçüde bu durum yansıdı."

Bana göre yaşam sadece bir trajedi

Louise Bourgeois'nın 20. yüzyıl sanat akımlarına etkisi yadsınamaz, ama o yaşamı boyunca sanatında kendine has bir tür yarattı ve hiçbir akıma ait olmadı. Sanatçı bunu şu sözlerle ifade ediyor: "İlk yıllarda çalışmalarım sürrealizmin bir parçası olarak görüldüyse de bu oldukça büyük bir hata. Sürrealizm benim için lanetlenmiş bir şey. Çünkü onlar her şeyi büyük bir şaka olarak görür. Bana göreyse yaşam tamamen büyük bir trajedi. Ben yalnız bir uzun yol koşucusuyum. Hiçbir akıma ait değilim ve bu sorun değil."

Sanatım yenilenmenin bir yolu oldu

Gerçekten bir şeyler ifade etmek zorunda olduğumda, ancak böyle zamanlarda çalışabiliyorum. Bunun tam olarak nasıl bir his olduğunu tarif edemem. Ama bir şeyler hazır olduğunda bunu hemen hissediyorum ve harekete geçiyorum. Bu çok güçlü bir ihtiyaç ve ona karşı koyamıyorum. Hislerinizi ifade edebilmek için kendinize karşı çok esnek ve anlayışlı olmalısınız. Yaşadıklarımdan ve sonuçlarından esinlendiğimi biliyorum, o kadar. Sanatım yenilenmenin bir yolu."
Takvim
<<Temmuz 2011>>
Pzt Sal Çar Per Cum Cmt Paz
        1 2 3
4 5 6 7 8 9 10
11 12 13 14 15 16 17
18 19 20 21 22 23 24
25 26 27 28 29 30 31
Haber Bölümleri
Haber Kategorileri
Yayınlanan haberlere günlük olarak yukarıdaki takvimden, haberlerin kategorilerine ise aşağıdaki listeden ulaşabilirsiniz.