"Sahte Diploma ve Denklik Belgeleri İle "Mimarlık" Yetkisi Kullanan Organize Bir Sahtekarlıkla Karşı Karşıyayız.. !
Mimarlar Odası olarak yaptığımız bir araştırma sonucu Odamıza kayıtlı bazı şahısların diploma ve/veya denklik belgelerinin sahte olduğu tespit edilerek bu şahısların üniversitelerinden ve Yüksek Öğretim Kurulu Başkanlığı'ndan durumlarının sorulması üzerine diplomalarının ve/veya denklik belgelerinin sahte olduğu teyit edilmiş ve haklarında yasal işlemler başlatılmıştır.
Bu çalışmalar kapsamında başka sahte kayıtlar olup olmadığının tespiti amacıyla Türkiye ve Kıbrıs'taki tüm Mimarlık Fakültelerinden mezun listelerinin gönderilmesi talep edilmiştir.
Gönderilen listeler ile kayıtlı üyeler arasında yapılan karşılaştırma neticesinde mezun listelerinde isimleri olmayan ancak Odamızda kayıtlı bulunan şahıslar tespit edilmiş ve diplomaları ve denklik belgeleri gerek mezun olduklarını iddia ettikleri üniversitelere gerek YÖK'e gönderilerek haklarında tekrar bilgi talep edilmiştir. Bu yazışmalar neticesinde şu an için 30 kişinin diplomalarının ve/veya denklik belgelerinin sahte olduğu ve bu belgelerle Odamıza kaydolarak mimarlık faaliyetinde bulundukları tespit edilmiştir.
Ancak ülkemizde, meslek örgütümüzde kaydı bulunmayan çeşitli kamu kuruluşlarında çalışan mimarlar da mevcuttur. Tüm mimarların bir çatı altında toplanmasını sağlayan meslek örgütümüze, kamu kurumlarında çalışan mimarların üyelik zorunluluğu bulunmaması nedeniyle kayıtlı olmayan ve dolayısıyla Odamızın araştırması kapsamında olmadığı için kamuda çalışan bu gibi sahte diplomalı şahısların tespiti yapılamamaktadır.
Bunun dışında sahte oldukları tespit edilen bazı diplomalara Yüksek Öğretim Kurulu Başkanlığı'nca denklik belgesi düzenlendiği görülmüştür. Bu da YÖK'ün denklik belgesi düzenlerken herhangi bir inceleme yapmadığını göstermektedir. YÖK'ün hâlihazırda denklik incelemesi sırasında sadece transcriptlere bakarak denklik vermesi ders içeriklerini göz ardı etmesi ve mimarlık eğitimine denk bir eğitim almamış kişilere mimar unvanı vermesi bir problemken, diplomaların gerçekliği konusunda araştırma yapmaması diğer bir sorun olarak ortaya çıkmıştır.
Organize olduğunu tahmin ettiğimiz sahte diplomalar, sahte mimarlık yetkisini kullanan şahıslar ve süreçle ilgili belli başlı bilgiler ve tespitlerimiz şunlardır :
Sahte diploma ile Odamıza kayıt yaptıran şahısların hepsinin ortak özelliği ellerindeki diplomanın Kıbrıs'ta bulunan üniversitelere ait olmasıdır. Bunlardan bir kısmının söz konusu üniversitelere kayıt yaptırdığı ancak eğitimini tamamlamadan ayrılmış olduğu, bir kısmının ise hiç kayıt yaptırmadığı görülmektedir. Söz konusu 30 kişinin Kıbrıs ile bağlantılı olması düşündürücü ve yetkili makamlarca özellikle araştırılması gereken bir husustur. Şahısların, Kıbrıs'ta bulunan üniversitelerden diploma satın alınmasını mutat bir uygulamaymış gibi yansıtması bu üniversitelerin eğitim vermekten çok, ticari birer kuruma dönüştüklerinin bir göstergesidir. Bu konudaki endişemizi şahısların savcılık soruşturmasında verdikleri ifadeler de desteklemektedir.
Sahte belgelerle kayıt yaptıranlardan; 13'ü Doğu Akdeniz Üniversitesi, 3'ü Girne Amerikan Üniversitesi, 8'i Lefke Avrupa Üniversitesi, 3'ü Uluslararası Kıbrıs Üniversitesi, 3'ü de Yakındoğu Üniversitesi diploması ile Odaya başvurmuştur. Bunlardan; 2'si Adana, 6'sı Ankara, 1'i Antalya, 1'i Bursa, 3'ü Diyarbakır, 5'i Gaziantep, 10'u İstanbul, 1'i İzmir ve 1'i de Mersin Şubemize kayıt olmuşlardır.
Söz konusu şahıslar hakkında ayrı ayrı suç duyurusunda bulunulmasının yanı sıra Odamızdaki kayıtları geri alınmış ve mimarlık unvanını kullanarak sundukları mimarlık hizmetlerinin geçersiz olduğu ilgili idarelere bildirilerek durumları takip altına alınmıştır.
Şu ana kadar şikâyette bulunduğumuz şahısların bir kısmı hakkında hazırlık soruşturması devam etmekte bir kısmı hakkında ise savcılık tarafından "resmi belgede sahtecilik" suçundan kamu davası açılmış bulunmaktadır. Tüm bu süreçler Odamızın hukuk birimi tarafından takip edilmektedir.
Gerekli hukuki ve idari işlemler başlatılmış olmasına rağmen, bu durumun ortaya çıkmasına kadar söz konusu şahısların mimarlık eğitimi almadıkları halde çeşitli mimarlık hizmeti sundukları ve mimari projeler altına imza attıkları tespit edilmiştir. Bu konuda da çeşitli kurumlara bildirimler yapılmıştır. Ancak mimarlık eğitimi almamış kişilerin, vatandaşların can ve mal güvenliğini hiçe sayarak kamu güvenliğini yakından ilgilendiren mimarlık faaliyetinde bulunmalarının ne kadar riskli olduğunun kabulü ve bugüne kadar yaptıkları işlerin geçersiz sayılması için gerekli işlemlerin ilgili idarelerce yapılması yasal bir zorunluluktur.
Bu sahtekarlıkların, mimarlık yetkisi ve hak gaspı olmasıyla birlikte kamu ve topluma çok ciddi ve telafisi mümkün olmayan sorunlar getirmesi nedeniyle ilgili bütün kurum ve kuruluşlar tarafından ciddiyetle üzerine gidilerek önlenmesi gerekmektedir.
Bu kapsamda kamu ve toplum yararının gözetilmesi, mimar meslektaşlarımızın yetki ve haklarının korunabilmesi için; bütün mimarların Odaya kayıtlarının yaptırılmasına, üniversitelerin mezun listelerini her yıl düzenli olarak Odamıza iletmesine, YÖK'ün denklik belgelerini ciddiyetle ele almasına, yurttaşların bu konularda dikkatli olmasına gereksinim vardır.
Mimarlar Odası olarak, ilgili tarafların bu açık "sahtekarlık" karşısında duyarlı davranacakları ve gerekli işlemleri yapacaklarını umuyor ve konunun takipçisi olacağımızı, hukuk süreçlerini yakından izleyeceğimizi ve atılması gereken adımları atacağımızı değerli kamuoyu ile paylaşır, saygılar sunarız."