Buildist 2010 Yapı Malzemeleri Fuarı kapsamında düzenlenen ilgi çeken etkinliklerden biri de " Yerinde Yenileme" isimli oturum oldu. Moderatörlüğünü Kentsel Strateji Danışmanlık Proje Geliştirme'nin kurucusu ve şehir plancısı Faruk Göksu'nun yaptığı oturumda Dumankaya Yönetim Kurulu Üyesi Ali Dumankaya, Keten İnşaat'tan yüksek mimar Ferhat Keten, GAP İnşaat Genel Müdür Yardımcısı Nilgün Kıvırcık ve İstanbul Mortgage Genel Müdürü Bahadır Teker, kentsel dönüşüm ve yerinde yenilemeye kendi perspektiflerinden yaklaşarak tecrübelerini dinleyicilerle paylaştılar.
"Kentsel Dönüşüm" kavramının 100 farklı tanımı ile karşılaştığını belirten Faruk Göksu, tanımların arasında kentsel dönüşümü en iyi açıklayan ifadenin "Kentsel dönüşüm gayrimenkul geliştirme değildir. Gayrimenkul geliştirme piyasa güçleri ile kentsel dönüşü ise kamu gücüyle yapılır," olduğunu belirtti. Kentsel dönüşümde anahtar kelimenin işbirliği ortaklığı olduğunun altını çizen Göksu, Türkiye'de bu tarz projelerin ya kamu ya da piyasa odaklı olarak tek taraflı gerçekleştiğini söyledi.
Gayrimenkul finansman yatırımcısı gözlüğü ile yerinde yenilmeye yönelik açıklamalarda bulunan Bahadır Teker, 80'lerden beri dünya gündeminde olan ve bu konuda ciddi bir bilgi birikiminin sağlandığı kentsel dönüşümü, ekonomik ve yaşam kalitesini yenileyerek başka değerler yaratmak olduğunu söyledi. Türkiye'de ihmal edilen bir konu olan sosyal hayatın iyileştirilmesinin öneminin altını çizen Teker, kentlerin, toplumların sahip olduğu ve en etkin şekilde kullanılması gereken doğal kaynaklardan biri olarak bakılması gerektiğine işaret etti.
Gayrimekul sektöründeki deneyimlerini oturuma taşıyan Ali Dumankaya, ülke ekonomisinin yüzde 40'ını üreten bir şehir olarak ülkenin gözbebeği konumundaki İstanbul'u bekleyen deprem tehlikesine dikkatleri çekti. 1999 depremi üzerinden 11 sene geçmesine rağmen anma törenleri dışında yapılan başka bir etkinliğin olmadığını ve depremi mutlaka bir lokomotif olarak görerek kentsel dönüşümü hızlandırmamız gerektiğini düşündüklerini belirtti. Kentleşme konusunda uzaktan yakından ilgisi bulunan herkesin deprem konusunda büyük sorumluluk taşıdığını ve kimsenin bu sorumluluktan sıyrılmasının mümkün olmadığının altını çizdi.
Arazi ve proje geliştirme konusunda gayrimenkul sektörü olarak yaşadıkları sıkıntıları dinleyicilerle paylaşan Dumankaya yerinde yenileme için esas potansiyelin kent merkezinde olmasına rağmen yer bulmanın neredeyse imkansız olduğunu belirterek - iyi bir proje için 100 dönümlük bir arsa yeterliliğini detay bilgisini de ekleyerek - bu sebeple kentin çeperlerine kaymak zorunda kaldıklarını söyledi.
Keten İnşaat'tan Ferhat Keten ise Barselona örneğini vererek kentsel dönüşümün 3 temel ayağının sağlıklı işlemesi gerektiğini söyleyerek, bu faktörleri rantın adil paylaşımı, kamu yararının sağlanması ve kentsel kalitenin artırılması olarak sıraladı. Keten sözlerine devam ederek kat karşılığı kentsel dönüşümün olmaması gerektiğini ve her projede mutlaka rant sağlamak zorunda olunmadığını belirtti. Binlerce konut yapan TOKİ'nin yarattığı asıl değerin konut yaptığı bölgelerin imara açılmasından kaynaklandığını söyledi.
GAP İnşaat Genel Müdür Yardımcısı Nilgün Kıvırcık ise küreselleşen dünyada dünya kentleri döneminin yaşandığını kentsel dönüşümün sosyal, mekansal ve ekonomik girdilerinin net bir şekilde tanımlanması gereğine işaret ederek yasal boşluk ve tanımsız süreçlerin zorlayıcı etkisine değindi. Tarihi kent merkezlerinin yanında dere yatakları ve çöp yatağı çeperlerindeki yerleşimler için de söz konusu olan kentsel dönüşümün önemine inandıklarını söyledi. Kentsel dönüşümü gecekondu bölgelerindeki yapı stoklarının dönüşümü olarak tanımladı.
Tarlabaşı Kentsel Dönüşüm Projesi'nin yürütücüleri olarak yaşadıkları zorlukları da anlatan Kıvırcık, kamu ve özel sektör işbirliğinin önemini vurgulayarak yerinde yenilemede kamunun her zaman baş aktör olması gerekliliğini savundu. Nişantaşı'nda insanların rahat gezebilmesi için Dolapdere ve Tamirhane'nin gelişmesi ve kaliteli yaşam alanları oluşturulmasının gerekliliğinin altını çizdi.
Yurt dışında bu tarz büyük projelerde, proje ilanlarından çok önce taraflar arasında konsensus sağlandığı bilgisini veren Kıvırcık, Türkiye'de kentsel dönüşüm projelerinde tüm yükü yatırımcıların sırtladığını söyledi. Tarlabaşı projesinde 90 yıllık hacizlerle, 50 yıllık elektrik borçları ile ilginç zorluklarla karşılaştıklarını anlatan Kıvırcık, muhtarlıkta kaydı olmayan toplulularla, hiç emlak vergisi ödememiş kişilerle anlaşmak zorunda kaldıklarını söyledi. 600 kişi ve 3 azınlık vakfı ile anlaşmanın 2 yıl aldığını belirtti.
Buildist 2010 Yapı Malzemeleri Fuarı kapsamında düzenlenen "Yerinde Yenileme" oturumunda kamunun hala kentsel dönüşümün içselleştiremediği vurgusu yapıldı. Oturumun sonunda moderatör Faruk Göksu'dan ülkemizde Kentsel Dönüşüm Fonu'nun kurulması önerisi geldi. Fonun paydaşlar arasında 3'e bölünerek işleyen bir mekanizmanın yaratılabileceği öngörüsünde bulunuldu.