Haberler

Konutlarda engeller kalkıyor

Tarih: 3 Aralık 2010 Kaynak: Hürriyet Emlak Yazan: Eda Utku
Engellilerin evlerinde hayatlarını kolaylaştırmanın yolu, çoğunlukla kolay ve az masraflı çözümlerden geçiyor. Üstelik bunların sadece onlara özel olması da gerekmiyor; engelliler için bulunan her çözümden, engelsiz insanlar da yararlanabilir. Geniş bir tuvalet, merdiven yerine rampa kullanılması, ya da ulaşılabilir seviyedeki asansör tuşları gibi...

Merdivenlerin üzerine konacak bir rampa, bebeğinin ağladığını duyamayan ebeveynler için titreşimli uyarı sistemi, asansör tuşlarının üzerinde Braille alfabeli açıklamalar... bu tip basit çözümlerle engellilerin evlerindeki hayatlarını kolaylaştırmak mümkün.

3 Aralık, 1992 yılından beri Birleşmiş Milletler tarafından "International Day of Persons with Disabilities", yani Uluslar Arası Engelleri Olan İnsanlar Günü olarak kutlanıyor. Başbakanlık Özürlüler İdaresi Başkanlığı'nın 2002'de yaptığı bir araştırmaya göre, Türkiye'de yaklaşık olarak 8 milyon engelli var. Kabaca bir tahminde bulunursak; her engelli vatandaşın bir annesi, bir babası ve bir de kardeşi olsa, bu sayıyı 3'le çarptığımızda, aslında engelliler konusunun ne kadar fazla kişiyi doğrudan ilgilendirdiğini daha iyi anlayabiliriz.

"İş müteahhitlerde bitiyor"
Adem Kuyumcu, Engelsiz Hayat Merkezi'nin başkanlığını yapıyor. Konut alımı yapmak isteyen engelliler ve aileleri ile, mütahitlere danışmanlık hizmeti veren merkez, engellilerin konutlarında yaşadıkları sorunların giderilebilmesi için, konutlar inşaat halindeyken müteahhitlerle görüşüyor. Kat mülkiyeti yönetim planına "bu binada fiziksel ve zihinsel yetersiz kişiler, engelliler ve yaşlılar da yaşayacaktır" cümlesinin konması isteniyor. Böylece konutlarda yaşayan engellilerin hakları güvence altına alınmış oluyor.

Kuyumcu, engelsiz konut yaratılmasında "işin müteahhitlerde bittiğini" düşünüyor. "Müteahhitler bina yaparken şunu düşünmeli; bu binada yaşayan kişiler, ilerde bir kaza sonucu engelli hale gelebilir. Bu yüzden binaların girişi, basamaksız bir düz zemin üzerinde, asansöre ulaşabilecek şekilde yapılmalı. Ayrıca birkaç tane tuvalet yerine, bir tane geniş tuvalet yapılması da bir çözüm olacaktır."

Ortopedik engelliler için 90 cm yeterli
Engelliler deyince, akla gelen en büyük grup ortopedik engelliler. Onların konutlarında rahat yaşamaları için en önemli şartları, Türkiye Sakatlar Derneği ikinci başkanı Başak Soner, şöyle anlatıyor: "Bina girişleri basamaksız ve eşiksiz olmalı. Şayet basamak ve eşik var ise, rampalar yapılırken uluslararası standartlara uyulmalı ve rastgele eğim verilmemeli. Yer döşemeleri kaygan olmayan ve çabuk kuruyabilecek malzemelerden seçilmeli. Dar ve yüksek merdivenlerden kaçınılmalı, merdiven yanları mutlaka küpeşteli olmalı ve her iki taraftan da elle kavranabilmeli. Bu sayede bazı engel grubundakiler için hem kılavuz hem de dayanak vazifesi görür. Kapı açıklıkları tekerlekli sandalyenin rahatlıkla geçebileceği gibi 85-90 cm genişliğinde olmalı. Bölümler arasına eşik konmamalı, konacaksa da düşük ve eğimli olmalı. Asansörlerin iç genişlikleri, tekerlekli sandalyenin rahatça girebileceği genişlikte olmalı. Asansör düğmelerine sandalye üzerinden rahatlıkla ulaşılabilmeli ve düğmeler üzerinde görme engelliler için Braille alfabesiyle yazılar bulunmalı."

İşitme engelliler için ışıklı ve titreşimli uyarılar
Bir diğer engelli gurubu olan işitme engelliler, genellikle evlerinde ışıklı ya da titreşimli uyarılar kullanıyorlar. İşitme Engelliler Derneği İstanbul Şubesi Başkanı Ünal Önel, kapı ve telefon zilini duymadıklarından, bunlara bağlanan basit bir ışıklı sistem onlara bu konuda yardımcı olduğunu söylüyor. Evin her yerinde kullanılabilen bu göstergeler, yatak odalarında daha güçlü bir ışık kullanılarak alarm şeklinde de kullanılabiliyor. Yine alarm görevi gören, yatak titreşim sistemleri de yapılabiliyor. İşitme engelli anneler ve babalar, bebeğin ağlaması halinde titreşim veren bir uyarı sistemi de kullanıyor. Söz konusu cihazın verici ünitesi, bebek yatağının yakınlarına konuluyor. Bebek ağladığında cihaz sesi tespit ediyor ve kablosuz bir sinyal ile alıcı ünitenin titremesini sağlıyor. Şehirlerdeki İşitme Engelliler Derneği şubelerine başvurularak, bu konuda bilgi alınabiliyor.

Engelliler için tasarımlar
Glo Pillow: İşitme engellilerin işine yarayabilecek bu yastık, kurulan saatten 40 dakika önceden itibaren aydınlanmaya başlıyor. Güneşin doğuşu gibi, yavaş yavaş ışığı artan bu yastık, aynı zamanda daha sağlıklı şekilde uyanılmasını da sağlıyor. Ian Walton'ın tasarımı olan yastık, 2007'de Time dergisinin "Yılın en iyi tasarımları" listesine de girmiş.

Universal Toilet: Japon tasarımcılar Changduk Kim ve Youngki Hong'un tasarladığı "Evrensel Tuvalet", hem engelliler hem de engelsizler tarafından kullanılabiliyor. Birkaç manevrada değil tek harekette girilebilen tuvalette, ortopedik engellilerin rahatça oturup kendilerini dayayabilecekleri bir tasarım kullanılmış. Engelli kişinin yüzünün dönük olduğu tarafta aynı zamanda bir de musluk var. Böylece tek seferde iki iş birden halledilebiliyor. Normal bir tuvalet alanına sığan bu tuvalet, engelli tuvaletlerinin de sadece 4'te 1'ini kaplıyor.

Moor koltuk: MOSDER'in geçen yıl düzenlediği, 5. Ulusal Ev Mobilyaları Tasarım Yarışması'nda "Engelliler için ev mobilyası" kategorisinde ikincilik ödülü alan bu tasarım, Ertunç Vatanperver imzasını taşıyor. Vatanperver bu tasarımını, "Moor, içinde bir ortopedik engellinin ihtiyaç duyabileceği tüm fonksiyonları barındırıyor" diye anlatıyor. "Oturma minderlerinin, dış yüzeyi bambu kamışından yapıldı ve özel kumaş kullanıldı. İç kısmında ise hava ile şişebilen özel kesecikler olacak. Koltuklarda uzun süre oturulduğundan, engelli kişilerde mantar veya pişik gibi sağlık sorunları olabiliyor. Bu hava kesecikleri kontrol panelinden ayarlanıyor ve oturulan kısmın serinlemesi sağlanıyor. Basınç tek tek ayarlanıyor ve kişinin omuriliğinde de rahatlık sağlıyor. Koltuk aynı zamanda yükselip alçalabiliyor ve rahat hareket etmesi için altında tekerlekler var" şeklinde anlatıyor.

Swift Giysi Dolabı: Bu yıl yapılan 6. Ulusal Ev Mobilyaları Tasarım Yarışması'nda 2. mansiyonda ödül alan bu tasarım, Mustafa Emre Olur ve Sevinç Coşkun'un tasarımı. Tekerlekli sandalye kullanıcılarının ulaşabileceği ölçülerde oluşturulan bu dolap, bir askılık bölümü, dört çekmece ve bir raftan oluşuyor.

Takvim
<<Temmuz 2011>>
Pzt Sal Çar Per Cum Cmt Paz
        1 2 3
4 5 6 7 8 9 10
11 12 13 14 15 16 17
18 19 20 21 22 23 24
25 26 27 28 29 30 31
Haber Bölümleri
Haber Kategorileri
Yayınlanan haberlere günlük olarak yukarıdaki takvimden, haberlerin kategorilerine ise aşağıdaki listeden ulaşabilirsiniz.