Haberler

İstanbul Artık Parmaklarınızın Ucunda

Tarih: 11 Mart 2011 Yazan: Derya Yazman


İstanbul artık parmaklarınızın ucunda... Bir tuşla kentin kültürel miras ve ekonomisine yönelik her türlü bilgiye kolayca ulaşabilmek mümkün. İstanbul 2010 Avrupa Kültür Başkenti Ajansı etkinlikleri kapsamında, Kültür ve Turizm Bakanlığı, İstanbul İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü, Türkiye Bilimler Akademisi, İstanbul Büyükşehir Belediyesi ve İstanbul Fransız Anadolu Araştırmaları Enstitüsü (IFEA) ortaklığıyla hayata geçirilen "İstanbul Kültür Mirası ve Kültür Ekonomisi Envanteri" projesi iki yıla yakın süredir devam eden çalışmaların ardından tamamlandı. Projenin oluşum sürecinde bu kurumların dışında, veri toplama aşamasında belediyeler, STK'lar, üniversitelerden öğretim görevlileri ve öğrenciler ile envanter fişlerinin oluşturulması ve dijital ortama aktarılması aşamasında Arkitera Mimarlık Merkezi de önemli bir rol üstlendi.

Çalışma, mimarlara, şehir plancılarına, sosyologlara, arkeologlara, araştırmacılara ve kent hakkında bilgi edinmek isteyen herkese çok önemli bir referans olabilecek kapsamda. Tabii çalışmanın sürekli güncellenerek işleyebilmesi de çok önemli. Projenin ortaya çıkış süreci ve projenin geleceği hakkındaki görüşlerini almak üzere Kültür ve Turizm Bakanlığı'ndan Hakan Tanrıöver'e birkaç soru sorduk.

Çalışma için çok sayıda kurum ve kişiler görev aldı. Uzun çalışmalar sonucunda ortaya çıkan projenin ortaya çıkış sürecinde ne gibi zorluklarla karşılaşıldı? Biraz bize süreçten bahseder misiniz?
Hakan Tanrıöver: En önemli süreç projenin 2010 Ajansı tarafından kabul süreci idi. Bu çalışmanın şu ana kadar yapıla gelmiş çalışmaların dışında olduğu ama hiçbirini yok saymadığı kapsamlı bir altyapı çalışması olduğunu anlatmak biraz zaman aldı. Proje uygulamaya başladıktan sonra İstanbul Büyükşehir Belediyesi'nin ortak olarak bize katılmasından güç aldık.

İstanbul sürekli değişimlere uğrayan bir kent. Bundan sonraki süreçte kentteki değişimleri göstermek adına elde edilen bilgilerde güncellemeler yapılacak mı? Güncellemeleri yapma ya da projeyi geliştirme aşamasında kimler rol alacak?
HT: Evet yapılacak. İstanbul Ticaret Odası ile birlikte devam edeceğiz.

İstanbul için yapılan bu kültür envanteri bundan sonra da ülkemizin diğer illeri için yapılacak mı?
HT: Evet artık yeni bir yazılıma ve bilgisayar altyapısına ihtiyaç duymadan ülkemizin tüm envanter altyapısını bu sisteme yükleyeceğiz.

Pekiyi bu projenin içeriği nelerden oluşuyor? Uzun çalışmaların sonucunda ortaya çıkan proje www.istanbulkulturenvanteri.gov.tr sitesinde tek bir sistem altında birleştirildi. Sitede 6 ana başlık altında toplanan veriler şu şekilde sınıflanıyor: kentsel mimari, arkeoloji, halk kültürü, kültür ekonomisi, haritalar, İstanbul Bibliyografyası.

İstanbul'un Yıkımlarını ve Yeniden Varoluşlarını Resmetmek



"Kentsel Mimari" bölümü için 32 ilçedeki 500 bin evrak taranarak 38.292 tescilli eserin 28.000'i fiş formatında sisteme aktarıldı. İstanbul'un deniz surları ilk kez envanter kaydına girdi. Bu yapıların İstanbul'un hangi bölgesinde sayıca ne kadar olduğu ve harita üzerinde yaklaştıkça alt ölçekte bu sayıların dağılımı görülebiliyor.



İncelemek istediğiniz yapıları detaylı bir şekilde (isme göre, yapı türüne, mevkine ve yapılış tarihine göre) aratarak bulmanız mümkün. Yapılar için oluşturulan fişler ile yapının kimliği, fiziksel özellikleri, kullanım durumları ve tescilli olup olmadığını öğrenebiliyorsunuz. Ayrıca yapının konumu haritada koordinatları ile parsel ölçeğine kadar tespit edilebiliyor.

Bu bölüm, İstanbul'un şimdiye kadar geçirmiş olduğu yıkımlarını ve yeni yapılanmalarını keşfetmek adına önemli bir referans oluşturacağını düşünüyorum.

Kentin Yeraltı Değerlerini Yer Üstüne Çıkarmak
"Arkeoloji" bölümü için 1970 yılından 2010'a kadar İstanbul Arkeoloji Müzeleri'nin son 40 yıllık taşınmaz arşivi dijitalleştirildi. Bu süreç içerisinde yapılan ve devam eden kazı çalışmalarına ilişkin bilgiler ilgilenenler ile paylaşılıyor.

Arkeolojik değerlerin envanter fişleri ile hangi döneme ait olduğu bilgileri, fiziksel özellikleri, lokasyonu, tarihi bilgileri ve alana yönelik kaynaklar referans olarak gösteriliyor.

Kültürümüzü Ne kadar Biliyoruz?
"Halk kültürü" bölümünde İstanbul'un geçmişten bu yana sahip olduğu gelenek ve görenekler ile eğlence, sanat, müzik, spor ve yemek alışkanlıkları gibi konularda bilgi veriliyor.

Kültür Ekonomisinin Kentteki Dağılımı



"Kültür Ekonomisi" başlığı altında İstanbul'un kültür aktörlerine ve altyapılarına ilişkin adrese dayalı envanterleme yapıldı. Bölümün proje yöneticileri Asu Aksoy ve Zeynep Enlil bu bölümü, "21. yüzyıl İstanbul'unun büyüme akslarından birisi olan kültür alanının geliştirilmesi için gerekli adımlara işaret etmek üzere tariflenmiş kapsamlı bir veri araştırma, derleme, değerlendirme ve analiz çalışması" olarak tanımlıyorlar.



Kentin kültürel işlevlerini yürüten ve destekleyen aktörlerin fizik mekandaki yer seçimlerini tanımlamak üzere geliştirilen proje ile kentin sahip olduğu kültürel altyapısını oluşturan tüm mekanların kentteki yer seçimlerini öğrenebilirsiniz. Bu şekilde müzeler, kütüphaneler, sanat merkezleri, kitapçılar gibi mekanlar ile koruma alanlarının (sit ve diğer koruma alanları) bilgilerine ve mekansal dağılımlarına ulaşılabilir.

Tarihin İzlerini Taşıyan Haritalar
Sitenin veritabanında yer alan tüm verilerin (fişlerin) haritalar ile bağlantısı kurularak, aranan mekanların ve yapıların harita üzerinde okunması sağlanıyor.



Ayrıca 1776-2010 yılları arasında İstanbul için yapılan 800 harita dijitalleştirilmiş. Buna göre bu dönem aralığında İstanbul için yapılmış tarihi haritaları ve gravürleri birbirleri ile çakıştırarak ya da haritanın sağ tarafında yer alan seçeneklerle haritaları ayrı ayrı seçerek görüntüleyebilirsiniz.

İstanbul'un seneler bazında fizik mekandaki değişimini gözlemlemek adına önemli bir çalışma.

İstanbul Hakkındaki Yayınlar
"İstanbul Bibliyografyası" bölümü için 1923'ten bu yana İstanbul'a ilişkin yazılan tüm kitap ve tezler, tüm yayınların künyesi çıkarıldı.

Envanterin Geleceğe Taşınması
İstanbul Kültür Mirası ve Kültür Ekonomisi Envanteri, kentimiz için çok geç kalınmış bir çalışma olmasına rağmen hayata geçirilmesi ile sahip olduğumuz kültürel değerlerimizi daha iyi tanıma ve onlara sahip çıkabilme adına önemli bir fırsat.

Bu noktada önemli olan bir şey de, projenin devamlılığının sağlanabilmesi için kentteki değişimlerin mevcut verilere yansıtılması ve sürekli güncellenmesi. Hatta bir sonraki aşama olarak, bu çalışmanın ülkemizdeki tüm kentlerimiz için yapılarak, bu verilerin dünya insanlarıyla paylaşılabilmesi ve kentlerimizin tanıtılabilmesi adına yabancı dilde (İngilizce) yayınlanması da önem taşıyor.

Takvim
<<Mayıs 2011>>
Pzt Sal Çar Per Cum Cmt Paz
            1
2 3 4 5 6 7 8
9 10 11 12 13 14 15
16 17 18 19 20 21 22
23 24 25 26 27 28 29
30 31          
Haber Bölümleri
Haber Kategorileri
Yayınlanan haberlere günlük olarak yukarıdaki takvimden, haberlerin kategorilerine ise aşağıdaki listeden ulaşabilirsiniz.