Fotoğraf: Eş zamanlı harita örneği

MIT’den Carlo Ratti, kablosuz internet ağı ile cep telefonları ve diz üstü bilgisayarlardan gelen verileri kullanarak kentteki insan hareketlerinden haritalar hazırlıyor.

İnsanlar MIT Kampüsü civarında kablosuz internet bağlantısı olan cep telefonları ile dolaşmaya başladıklarında, hareketleriyle eş zamanlı haritalama projesini oluşturmaya katkıda bulunuyorlar.

İtalya’nın Torino kentinde çalışan Carlo Ratti üniversitede kent planlama ve tasarım atölyesinde “Hissedilebilir Kent Laboratuarı”nı yönetiyor. MIT’de neredeyse tüm kampüsü saran kablosuz ağ bağlantısı ile tüm etkinliklerin izleri takip edebiliyor.

Buna benzer şekilde Avrupa Telekom Şirketleriyle işbirliği yaparak baz istasyonlarından trafik bilgisine ulaşabiliyor. Böylece Ratti, Milan ve Graz’daki cep telefonu kullanıcılarının kentteki hareketlerini izleyebiliyor, birgün içerisinde insanların kentler arası hareketlerini haritalandırabiliyor.

Araştırmasında yer verilerilerini kullanarak insanların mekanlar arası hareketlerinden eş zamanlı haritalar üreten Ratti, bu haritalar ile insanların nerelerde çalışmaktan hoşlandıklarını ve trafiğin kentler arasındaki akışını kavramaya yardımcı oluyor. Bu bilgilerin mimarlar ve kent yöneticilerinin daha iyi dijital mekanlar tasarlamasına yardımcı olacağını söylüyor.

Microsoft ve Google gibi dev kurumlar da eş zamanlı haritalara yöneliyor. Ratti, kent plancıları, telekom ve özel şirketlerin bir arada çalışarak kişisel hakları koruyacak dijital altyapıyı tasarlamaları ve bunları data üzerinden kontrol edebilmeleri gerektiğini söylüyor. Bu projede kişisel haklar çok önem taşıyor, örneğin, birisi arkadaşının hangi kafede olduğunu bilmek isteyebilir ve eş zamanlı harita ile bunu öğrenebilir, ancak hiç kimse patronunun kendisinin nerede olduğunu bilmesini istemez.

Ratti, Technology Review Dergisi’nin projesi hakkındaki sorularını yanıtlıyor.

Technology Review: İnsanlar eş-zamanlı mekan verilerini nasıl kullanabilirler?
Carlo Ratti: Bu bilgi oldukça ilginç bir durum almakta çünkü bir geri dönüşüm döngüsü oluşturabiliyor. Bu bilgiyi topluma verdiğiniz zaman, toplum kendi davranışlarını bile değiştirebilir. Mesela, elinizde kentteki trafik akışını gösteren gerçek zamanlı bir harita var. Eğer herkes bunu bilirse, her farklı durumda kentteki hareket optimize edilebilir. Örneğin, bizi Venedik Bienali’ndeki dünyadaki mimarlık ve kentsel çalışma alanındaki en kapsamlı sergiye davet ettiler. İki sene de bir Venedik’te gerçekleştirilen bu bienal ilk defa bu sene kentler üzerine olacak. Bizim bienalde yer alacak projemizin adı “Gerçek Zamanda Roma” olacak. Cep telefonu verilerinden elde ettiğimiz tüm eş zamanlı bilgiyi kent haritası üzerine yerleştireceğiz. Bu çalışma da ayrıca otobüs ve taksilerin de yerleri de bulunacak ve hepsi tek bir harita da üst üste izlenebilecek. Bu proje Eylül ayında bienal zamanında Roma’da kent ölçeğindeki dev bir ekranda gösterilecek

TR: Bunun arkasındaki esas düşünce örneğin otobüsünüzün nerede olduğunu görmek ve trafiği takip edebilmek mi sadece?
CR: Temelde bu ancak bundan daha da ilginç olanı, kentin tüm dinamiklerini eş zamanlı olarak bir harita üzerinde görebildiğiniz zaman, sadece yolculuğunuzu planlamaktan öte kentin nabzını yakalıyabiliyorsunuz, insanların nerede olduğunu ve o sırada nereye gidip birşeyler içebileceğinizi görebiliyorsunuz. Ya da turistlerin kentteki hareketleri ve uluslara göre mekansal dağılımları izlenebilir.