Fırsatçı çimento kartelinin aşırı zamları konut sektörünü vurdu Dışarı 45 dolara satılan çimento, iç piyasada 120 YTL'ye çıktı.
Çimento ve hazır beton piyasası nda oluşan kartel nedeniyle, fiyatlara dizgin vurulamıyor. İnşaat piyasasındaki canlanmayı fırsat bilen kartel, çimento ve hazır betona zam üstüne zam yapıyor. Bu da konut inşaatında maliyetleri artırıyor.
Hazır betona yüzde 35 zam
Fabrikalar tonu 45 dolara ihraç ettikleri çimentoyu yurtiçinde 120 YTL'den satıyor. Konutta kullanılan C30 sınıfı hazır beton da 8 ayda yüzde 35 zamla 85 YTL'ye çıktı. Firmalar talebi karşılamakta da nazlanıyor.
Cezaları da ödemiyorlar
Rekabet kurulu, çimento fabrikaları na kartel oluşturdukları gerekçesiyle büyük para cezaları kesti. Ama üreticiler tek kuruş ödemedi. Ankara ve İstanbul pazarını paylaşan hazır betonculara da inceleme başlatıldı.
Hazır betondan inşaata darbe
Çimento ve hazır betoncuların suni olarak arzı kısıp fiyat artırdığı iddia ediliyor. Kabaran faturayı ödemek ise projeleri zamanında yetiştirmek isteyen inşaat sektörüne kalıyor.
Çimento ve hazır beton sektöründe art arda gelen fiyat artışları konut sektörünü durma noktasına getirdi. Çimento sektörü ve hazır beton sektöründe oluşan kartel, inşaat sektörünün canlanmasını fırsat bilerek sürekli yaptıkları zam yetmiyormuş gibi, inşaatçıların hazır beton ihtiyacını da, çimento yok bahanesiyle karşılamamaya başladı.
Türkiye'de rekabetin en çok ihlal edildiği sektörlerin başında çimento sektörünün geldiği, Rekabet Kurulu'nun, çimento sektörünün pazarı paylaşarak kartel oluşturduğu ve yüksek fiyatlarla çimento sattıkları gerekçesiyle birçok soruşturma açtığı biliniyor. Rekabet Kurulu'nun açtığı soruşturmalarda çimento fabrikalarının hepsinin pazar paylaşımı ve birlikte fiyat tespit ettikleri gerekçesiyle büyük para cezalarına çarptırıldı. Birkaç soruşturma davası da hala sürüyor. Çimento fabrikalarının Rekabet Kurulu tarafından verilen para cezaları, Danıştay'ın dava sonuçlanıncaya kadar yürütmenin durdurulması kararı nedeniyle tahsil edilemiyor. Dolayısıyla Rekabet Kurulu kararları ile rekabeti ihlal ettikleri karara bağlanan çimentocular, bugüne kadar tek bir kuruş ceza ödemedi. Dolayısıyla bu alışkanlıkları devam ediyor.
Dışarıya Ucuz, İçeriye Yüksek
Çimento fabrikaları yurt içinde tonu 120 YTL'ye sattıkları çimentoyu, yurt dışına 40-45 dolara ihraç ediyor. İster istemez insan şu soruyu sorma ihtiyacını hissediyor: Madem üretilen çimento 40-45 dolara yani 60 YTL'ye satılabiliyor, iç pazara neden 110-120 YTL'ye satılıyor? Özellikle Irak'a ihraç edilen çimentolar, savaş nedeniyle yüksek fiyata satıldığı için, çimentocular bu yüksek ihraç fiyatlarını gündeme getiriyor. Bu gelişmeler karşısında, çimentocular abartıldığı gibi zam yapmadıklarını belirtiyor ve rekabet ihlali iddialarını da kabul etmiyor. Hazır betoncuların çimento taleplerinin karşılanamadığı iddialarına da, üretim artışına rağmen talep artması sonucu karşılayamadıkları şeklinde yorumluyorlar.
Hazır Beton Bulunamıyor
Konut üretiminde kullanılan C30 sınıfı hazır beton, son dönemde birer ay ara ile yüzde 12'lik zam yapıldı. Eylül 2005'te ton başına 57 YTL olan hazır betona 8 ay içinde toplam yüzde 35 zam yapılarak tonu 85 YTL'ye ulaştı. Oysa aynı dönemde enflasyon yüzde 7 olmuştur. Hazır betoncular yaptıkları bu zam için, hazır betonun ana maddesi olan çimento yokluğu ve Agrega (mıcır) fiyatlarındaki artışı öne sürüyor. Hazır beton üreticileri de özellikle Ankara ve İstanbul'da pazar paylaşarak, yüksek fiyatlarla satış yaptıkları ve ayırımcı fiyat uygulaması yaptığı gerekçesiyle Rekabet Kurumu tarafından inceleme başlatıldı. Hazır betoncular da çimento bulamadıklarını ve bulduklarını da yüksek fiyatla almak zorunda kaldığını, öte yandan hazır beton yapımında kullandıkları Agrega (mıcır) fiyatlarının da 6 ay içinde 3 YTL'den 7 YTL'ye çıktığını, bu nedenle mecburen zam yaptıklarını söylüyorlar.
Konut Maliyetleri Artıyor
Çimento ve hazır betonda yaşanan bu fiyat artışı ister istemez konut fiyatlarına da yansıyor. İnşaatçılar bir taraftan sattıkları konutu zamanında teslim edebilmek için beton bulmaya çalışırken diğer yandan zamları, zaten talebi kısılan konut fiyatlarına mümkün olduğu kadar az yansıtmaya çalışıyor. Ancak şu bir gerçek ki, bugünkü fiyatlarla konut alamayan vatandaşlar, önümüzdeki dönemdeki fiyat artışlarının yansımasıyla üretilecek konutları almaları hayal olacak.