Türkiye tarihi eserlerini koruyamıyor. Önce Karun hazinesinin en değerli parçalarından kanatlı denizatı broşunun çalınması, ardından Kahramanmaraş’taki sikkelerin sahteleriyle yer değiştirilmesi ve en son Topkapı Sarayı’nın yağmalanması iddialarıyla gündemden düşmeyen tarihi eser soygunları, müzelerdeki güvenlik sisteminin yetersiz olduğunu gösterdi. Kahramanmaraş Müzesi’nde güvenlik kamerasının bulunmadığı, Muğla Müzesi’ndeki kameraların da bağlantıya açılmadığı ortaya çıktı. O halde müzeler nasıl korunmalı?
Profesyonel Güvenlik Koruma ve Eğitim adlı güvenlik şirketi yöneticilerinden Nihat Kubiş, müzelerin ve tarihi eserlerin nasıl korunabileceğini anlattı. Kubiş yurt dışından da örnekler vererek, “ama asıl önemli olan nokta yönetimdir, Bakan Koç’un da dediği gibi dışarıdan koruyabilirsiniz ama içeriden korumak o kadar kolay değil” dedi.
Müzeler Nasıl Korunmalı?
“Korumanın üç ayağı vardır. Birincisi personeldir, belli bir plan program çerçevesinde çalışırlar. İkincisi elektronik güvenlik; kamera sistemi, alarm sistemi, elektronik bariyel sistemi vs. Üçüncüsü ise fiziki güvenlik; duvar, kapı, çit, demir parmaklık gibi... Koruma işi bir saçayağı gibidir, birisi eksik olursa her şey aksar. Kültür ve Turizm Bakanı Atilla Koç’un açıklamalarına bakıldığında, ortada başka bir problemin, idari bir problemin olduğu dikkat çekiyor. Yani dışarıdan korunsa bile içeriden nasıl korunacağı konusu tamamen yönetime bağlı bir durum. “
Louvre Müzesi Nasıl Korunuyor?
“Görevim gereği yurt dışında çok uzun süre bulundum, pek çok müzenin, tarihi eserin ne şekilde korunduğunu gördüm. Örneğin Louvre Müzesi, çok özel ve farklı bir sistemle korunuyor. Louvre Müzesi güvenlik ekibi, her resmin ya da tarihi eserin yanına alarm yerleştirememiş, çünkü sayıları çok fazla. Bunun yerine müzeyi odalara bölmüşler; binbeşyüz metrekarelik bir alanı 150-200 metrekarelik alanlara ayırmışlar. Her odaya özel bir alarm sistemi yerleştirmişler. Eserin çalınma ya da tahrip edilme tehlikesiyle karşı karşıya kalması durumunda alarm devreye giriyor ve odaların kapılarında bulunan demir parmaklıklar otomatik olarak çıkıyor ve sözkonusu kişi odaya hapsediliyor. Bu sistem hem eseri korumayı sağlıyor hem de suçlunun dışarı çıkmasını engelliyor.”
Nasıl Önlenebilir?
“Türkiye’nin neredeyse her yerinde çok sayıda müze ve tarihi eser var. Bunların yerinde sergilenmesi ve korunması gerekir. Ama eğer mümkün değilse, dört-beş müze ya da bir grup eser aynı bölgede toplanabilir. Müzelere dört dörtlük bir güvenlik sistemi kurmak, devlet bütçesi için bir yük değildir, zira eserin kaybı sözkonusu olduğunda zarar çok daha büyük olur. Müze ve tarihi eser güvenliğine ‘getirisi olmayan harcama’ gözüyle bakılıyor ancak böyle olmadığını artık herkes görüyor.”