Haberler

Arsa Karşılığı Daireyi Satana Vergi Sürprizi

Tarih: 17 Haziran 2006 Kaynak: Hürriyet
Özellikle son yıllarda yaygınlaşan bir uygulama var. Arsası olanlar, arsayı müteahhide verip, karşılığında arsa üzerine yapılan binadan belli sayıda daire ve dükkan alıyorlar.

Sonra da bu dairelerin birinde oturuyor, diğerlerini de kiraya veriyor ya da satıyorlar.

Bugünkü konumuz, satış olayındaki "vergi sürprizi" ile ilgili...

Dört Yıllık Süre
1- Dört Yıl İçinde Satış:
Bir gayrimenkul (daire, dükkan, arsa ya da arazi), edinme tarihinden itibaren, "4 yıl içinde" satılırsa, bundan doğan kazanç "değer artışı kazancı" olarak, gelir vergisine tabi tutuluyor. Hemen belirtelim; miras ya da hibe yolu ile edinilen gayrimenkullerin satışı, bu kapsama girmiyor. Bu gayrimenkuller, ne zaman ve kaç bin ya da milyon YTL'ye satılırsa satılsın, gelir vergisi yok.

Arsanın, satın alma tarihinden itibaren, dört yıl içinde edinilen daire ve dükkanların, yine bu süre içinde "kat irtifakı kurulmuş" ya da "tamamlanıp iskanı alınmış" durumda elden çıkartılmasından doğan kazanç, "değer artışı kazancı" olarak vergilendiriliyor (Gelir Vergisi Yasası Mükerrer Md. 80/6).

2- Dört Yıl Sonra Satış:
Arsanın, satın alma tarihinden itibaren, dört yıl geçtikten sonra, edinilen daire ve dükkanların satılması olayında, Danıştay ve Maliye'nin görüşleri farklı.

a) Danıştay'ın Görüşü
Danıştay Vergi Dava Daireleri Genel Kurulu'nun bir kararına göre; 1988 yılında alınan arsanın dört yıl sonra yani 1993 yılında müteahhide kat karşılığı verilmesi ve edinilen dairelerin satılması olayında "... Bir kişinin kat karşılığı arsasını müteahhide vermesi ve inşa edilen binada kat sahibi olması, servetin değerlendirilmesi ve servetin biçim değiştirmesi olduğundan, dairelerin; arsanın edinme tarihinden itibaren dört yıl geçtikten sonra satışından, elde edilen kazanç değer artışı kazancı olamaz" diye karar verilmiştir (Dn. VDDK.K. 25.06.2004 Tarih ve E.2004/51, K.2004/81, Kararın tam metni için Bkz. Yaklaşım Dergisi, Ağustos 2005).

b) Maliye Bakanlığı'nın Görüşü
Maliye Bakanlığı, "satış işleminin kişisel ihtiyaç kapsamı ve sınırlarını aşacak şekilde kazanç sağlama potansiyeline sahip olması durumunda, yıl içinde birden fazla ya da her yıl bir satış yapılmasının, ticari kazanç hükümlerine göre vergilendirilmesi gerektiği" görüşündedir (MB Özelgesi, 8.2.2005 Tarih ve 845/5905 sayılı, Bkz. Yaklaşım Dergisi, Ağustos 2005).

İki Çelişki
Maliye'nin görüşünde, iki çelişkili durum dikkati çekiyor.

1- Bina dört yıllık süre geçtikten sonra, yüksek bir bedele toplu halde bir kişiye satılırsa, vergi olmayacak. Aynı bedele ya da daha düşük bedele, birden fazla kişiye satılırsa, "ticari kazanç" sayılacak(!).

Maliye'nin bu görüşüne katılmak çok zor.

Çelişkiyi bir örnekle açıklayalım. (A), dört yıl geçtikten sonra, 5 dairesini ayrı ayrı 5 kişiye 200'er birime satma yerine (B)'ye 1.000 birime toplu olarak satar, (B) de bu 5 kişiye 200'er birime ya da 205'er birime satarsa, sorun tamamen ya da büyük ölçüde çözümlenmiş olacaktır.

2- Maliye'nin görüşüne göre, arsa karşılığı edinilen dairelerden "ikisi" 30 yıl hatta 50 yıl sonra da satılsa, "devamlılık" sayılması gerekir ki bu pratikte mümkün değil.

Vergi yasaları değiştirilirken, bu konunun da hiç bir duraksamaya meydan vermeyecek şekilde düzenlenmesinde yarar var. Ancak, şu aşamada, Yasa'da açıkça yazılı olmayan böylesine önemli bir konunun, tartışmalara konu olabilecek şekilde, yorum yoluyla vergi kapsamına alınması da doğru bir yaklaşım değil.
Takvim
<<Mayıs 2011>>
Pzt Sal Çar Per Cum Cmt Paz
            1
2 3 4 5 6 7 8
9 10 11 12 13 14 15
16 17 18 19 20 21 22
23 24 25 26 27 28 29
30 31          
Haber Bölümleri
Haber Kategorileri
Yayınlanan haberlere günlük olarak yukarıdaki takvimden, haberlerin kategorilerine ise aşağıdaki listeden ulaşabilirsiniz.